افشار خسروی‌زاد دادستانی کل استان ایلام موضوع ازدواج یک دختر یازده ساله با مردی حدودا پنجاه ساله را در این استان «جرم» تلقی کرده و دستور پیگیری فوری صادر کرد.

نخستین بار سازمان غیردولتی جمعیت امام علی با انتشار توییتی از ازدواج دختری ۱۱ ساله به نام رها با مردی ۵۰ ساله در ایلام خبر داده بود.

خبرگزاری میزان وابسته به قوه قضاییه ایران به نقل از خسروی‌زاد، دادستان ایلام، گفت: «پس از وصول گزارش به دادسرا، مدیرکل بهزیستی با دستور دادستانی مکلف به حل این موضوع در اسرع وقت شد.»

خسروی‌زاد متذکر شد دستور پیگیری پرونده را بر اساس ماده ٥٠ قانون حمایت خانواده صادر کرده و تاکید کرد مرتکبین این اقدام «غیرقانونی» تحت تعقیب قرار خواهند گرفت.

در همین حال زهرا همتی مدیر کل بهزیستی ایلام  خبر داد که  با حکم دادستان ایلام «این دختر بچه از قید شوهر بزرگسال خارج و تحویل بهزیستی شد.»

به گفته او «بعد از دستور دادستان استان ایلام مبنی بر بررسی ویژه وضعیت ازدواج رها کودک ۱۱ ساله هلیلانی با مرد بزرگسال، این موضوع صبح امروز در دستور کار قرار گرفت.»

مدیرکل بهزیستی ایلام گفت « پس از بررسی تیم کارشناسی اعزامی این اداره کل به منزل رها و شوهرش مشخص شد که صیغه ازدواج این کودک در خارج استان انجام شده است .

--رها، رها نیست!



رها متولد سال ۸۵ است.

دختر ۱۱ ساله‌ی‌ ایلامی که به عقد مرد ۵۰ ساله درآمده؛ در واقع او را به ازای ۱۵ میلیون تومان فروخته‌اند. مرد، همسری دیگر و هفت فرزند دارد.

رها انگار نوه‌ی آن مرد است و نه همسر او!



هنوز عادت‌ماهانه‌ زنانه را تجربه نکرده اما...#ازدواج_کودکان pic.twitter.com/UCG0brozE2

— جمعیت امام علی (@imamalisociety) February 8, 2019

موضوع ازدواج دختران خردسال که از سال‌های دور خصوصا در مناطق سنتی ایران رواج داشته اخیرا جنجالی شده و واکنش نهادهای رسمی و فعالان حقوق زنان و کودکان را در پی داشته است.

در ایران، سن قانونیِ ازدواج برای دختران ۱۳ سال و برای پسران ۱۵ سال است. با این حال، مطابق ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی ایران، ازدواج زیر سن مذکور مشروط به «اذن ولی به شرط مصلحت با تشخیص دادگاه صالح» است.

ماده ۵۰ قانون حمایت خانواده تصریح کرده است «هرگاه مردي برخلاف مقررات ماده ۱۰۴۱ قانون مدني ازدواج كند، به حبس تعزيري درجه شش محكوم مي‌شود.»

پایگاه خبری خبرآنلاین نیز جزئياتیدرباره پرونده کودک‌-همسری در ایلام ارائه کرده است.

۱- خانواده دختر در حاشیه تهران ساکن بوده و پدر وی نیز اعتیاد داشته است.

۲- پدر خانواده دو دختر ۱۱ و ۱۳ ساله دارد و هر دو دختر را به عقد دائم دو تن ار اعضای طایفه اش که با وی یک نسبت خانوادگی دارند  درآورده است. 

۳- هرچند که ازدواج دختر ۱۱ ساله مورد توجه قرار گرفته ولی دختر ۱۳ ساله نیز به عقد پیرمردی دیگر از همان طایفه درآمده است.

۴- داماد که بنابر ادعاها مبلغ ۱۵ میلیون  از پدر این دختر طلب داشته عضو شورای روستاست.

 

لایحه منع ازدواج خردسالان

طیبه سیاوشی نماینده تهران در واکنش به ماجرای پرونده کودک-‌همسری در ایلام در صفحه توییتر خود از تلاش برای اصلاح قانون در این زمینه خبر داده است.

تمام تلاشمان را براى رساندن گزارش رد طرح اصلاح ماده ١٠٤١قانون مدني(منع ازدواج كودكان)به صحن علني مجلس خواهيم كرد pic.twitter.com/4sIORk4900

— طیبه سیاوشی (@TayebehSiavash) February 10, 2019

عصومه ابتکار، معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری نیز اخیرا در گفتگویی با خبرگزاری ایسنا خواستار راهکار قانونی برای مانع شدن از ازدواج دختران زیر ۱۳ سال شده بود.

به گفته ابتکار، این ازدواج‌ها «اجباری و به دلایل اقتصادی، قومی و از روی عدم آگاهی» صورت می‌گیرد.

ابتکار در همان مصاحبه گفته بود: «یک دختر زیر ۱۳ سال که هیچ حقوق اجتماعی نداشته و کودک محسوب می‌شود چرا باید وارد یک مسئولیت سنگین به نام ازدواج شود؟ آیا او آگاهی کافی برای انتخاب دارد؟ اینکه بگوییم سرپرست او برای او تصمیم بگیرد به معنای خدشه‌دار کردن حقوق انسانی نیست؟ آیا در قرن بیست و یکم می‌توانیم اینگونه احکام اسلامی را ببینیم؟»

ابتکار همچنین اعلام کرد معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری لایحه‌ای را برای جلوگیری از ازدواج دختران زیر ۱۳ سال داده است.

در همین حال آیت‌الله اسدالله بیات زنجانی از مراجع قم نیز روز پنجشنبه هجدهم بهمن‌ماه در صفحه توییتر خود ازدواج کودکان را غیرمشروع و موجب وهن مذهب دانست. بر اساس نظر فقهی او «ازدواج‌ باکودکان امر ناعادلانه است و چون ناعادلانه است مشروع نیست.»

#ازدواج‌باکودکان امر ناعادلانه است و چون ناعادلانه است #مشروع نیست.

غیر از اینکه حتی برخی مباحات وجود دارد که در بعضی زمان ها موجب #وهن‌مذهب است و حتما اشاعه آن مشروع نیست.

موضوع سؤال از این موارد نیست ولی ما این را هم در #اسلام داریم.

— دفتر آیت‌الله‌العظمی بیات‌زنجانی (@ABayatzanjani) February 8, 2019

کودکان بیوه

کامیل احمدی پژوهشگر اجتماعی اخیرا اعلام کرده بود ۱۴ هزار کودک بیوه در ایران وجود دارد اما برخی فعالان حقوق کودک می‌گویند به دلیل ثبت نشدن بسیاری از موارد کودک‌همسری آمار واقعی کودکان بیوه فراتر رفته است.

احمدی، مردم‌شناس و پژوهشگر اجتماعی، در یک سخنرانی در تاریخ ۲۶ دی گفته بود ۱۷ درصد از ازدواج‌ها در ایران مربوط به دختران زیر ۱۸ سال است.

وی در عین حال تأکید کرده بود برخی از این ازدواج‌ها در چارچوب خانواده صورت گرفته و در دفاتر رسمی ثبت نمی‌شود.

احمدی همچنین گفت: «در سال ۹۰، ۳۹ هزار و ۶۰۹ نفر (۴.۵ درصد) از کودکانی که ازدواج کرده‌اند ۱۰ تا ۱۴ سال سن داشته‌اند.»

به گفته او، ازدواج کودکان ۱۰ تا ۱۴ ساله در سال ۱۳۹۲ نیز با افزایش روبرو بوده است و در سال ۱۳۹۴ بیش از پنج درصد ازدواج‌ها در سنین کمتر از ۱۵ سالگی ثبت شده است که از این میان بیش از ۲۸ هزار نفر دختران ۱۰ تا ۱۴ سال و بیش از ۱۴ هزار نفر پسران ۱۰ تا ۱۴ سال بودند.

قبلاً معصومه آقاپور علیشاهی، عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی، آمار کودک‌بیوه‌های زیر ۱۸ سال را ۲۴ هزار نفر عنوان کرده بود.

احمدی همچنین آماری از ازدواج  کودکان زیر ۱۰ سال ارائه داده و گفته بود: «آمار ازدواج کودکان زیر ۱۰ سال از سال ۹۰ تا ۹۴ نیز نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۰، ۲۳۰ کودک، در سال ۹۱، ۱۸۷ کودک، در سال ۹۲، ۲۰۱ کودک، سال ۹۳، ۱۷۶ کودک و در سال ۹۴، ۱۷۹ کودک زیر ۱۰ سال در کشور ازدواج کردند.»