گزارش‌هایی از مسدود شدن کارت عابر اتباع افغان در تهران و مشهد منتشر شده و آنها مجبور شدند مقابل شعب برخی بانک‌ها در صف‌های طولانی برای رسیدگی به وضعیتشان بایستند.

ویدیویی از تجمع‌‌ آنها در پاکدشت استان تهران به دست ایران اینترنشنال رسیده است.

پایگاه خبری «شهرآرانیوز» روز پنجشنبه ۹ بهمن‌ماه با انتشار تصاویری از مشهد نوشت در چند روز گذشته بانک «تجارت» و «صادرات» کارت بانکی مشتریان مهاجر افغان خود را بدون اطلاع قبلی به آن‌ها مسدود کردند.

در ویدیو و تصاویر منتشرشده از تجمع مهاجران معترض در رسانه‌های اجتماعی، ده‌ها نفر در مقابل شعبه‌های این بانک‌ها در گلشهر مشهد دیده می‌شوند.

این وب‌سایت به تشدید مشکلات این مهاجران در خرید اقلام روزانه و تامین کالاهای معیشتی از جمله خرید نان، همزمان با بحران کرونا، اشاره کرده است.

مشکل حساب‌های بانکی مهاجران و اتباع افغان در ایران طی ماه‌های گذشته نیز رسانه‌ای و با واکنش از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی مواجه شد.

با وجود انتقادها از این تعلل و اقدامات بانک‌های ایران، همچنان این مشکل ادامه دارد و بسیاری از مهاجران افغان با این مساله مواجه شده‌اند.

خبرگزاری رسمی دولت ایران،‌ ایرنا، اشاره کرده حدود سه میلیون مهاجر در ایران زندگی می‌کنند که از میان آن‌ها یک و نیم میلیون نفر به صورت رسمی و قانونی اقامت دارند.

آیین‌نامه بانک‌ مرکزی؛ ریشه مشکل

پایگاه خبری تجارت‌نیوز ایران اول دی‌ماه نوشت این موضوع «دیگر امر جدیدی تلقی نمی‌شود» و بارها خبرساز شده است.

تجارت‌نیوز اشاره کرد مشکل از زمانی آغاز شد که در سال ۱۳۹۸،‌ آیین‌نامه جدید «مبارزه با پولشویی» موجب محدودیت ارائه خدمات بانکی به مهاجران افغان شد. 

بر اساس این گزارش،‌ مهاجران پس از این تصمیم با برخورد «سلیقه‌ای» بانک‌ها مواجه شده‌اند.

خبرگزاری صدای افغان (آوا) در آذرماه به نقل از یک کارمند بانکی نوشته که بانک مرکزی از بانک‌ها خواسته پس از اتمام تاریخ اعتبار مدارک مهاجران، حساب آن‌ها مسدود شود تا بتوانند نظارت داشته باشند و سپس با ارائه مدارک جدید معتبر، اقدام به فعال‌سازی حساب کنند.

وعده‌های محقق‌نشده مقام‌ها

سیزدهم آذرماه مهدی محمودی، مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور ایران،‌ اعلام کرده بود اتباع خارجی دارای «مدارک معتبر» می‌توانند با مراجعه به بانک‌ها از خدمات مربوط بهره‌مند شوند.

مشکل اتباع افغان پیگیری سفارت این کشور در ایران را هم در پی داشت که روز ۲۵ آذرماه اعلام کرد بر اساس ابلاغیه بانک مرکزی،‌ تمامی بانک‌های ایران موظفند برای افغان‌های دارای مدرک معتبر اقامتی حساب افتتاح کرده و عابر بانک صادر کنند.

اما خبرگزاری صدای افغان گزارش داد که اتباع افغانستان هم در گشایش حساب مشکل دارند و هم حساب‌های برخی از آن‌ها مسدود شده است. 

این وب‌سایت در آذرماه اشاره کرد که بخش حراست و حقوقی بانک صادرات وعده داده بود این مشکلات به زودی حل شود. مدیرکل غرب آسیای وزارت خارجه ایران هم از تلاش برای حل این مشکل سخن گفته بود. 

شاعر افغانستان: عاجز و مستاصل شده‌ام

همزمان با اعتراض‌های ماه‌های اخیر، محمدکاظم کاظمی، شاعر و پژوهشگر ادبی اهل افغانستان،‌ هم از تجربه این مساله گلایه کرد.

او در همین زمینه نوشت: «همین چند روز پیش بود که کارت بانک صادراتم مسدود شد. به بانک رفتم،‌ در شلوغی و در حالی که آدم‌ها را تک‌تک راه می‌دادند بعد از مدتی معطلی آن را درست کردم. امروز باز قصد پرداخت پول اسنپ داشتم که باز عمل نکرد.»

این شاعر افغانستانی محدودیت ایجاد شده را «مشکل دائمی اتباع بیگانه» خوانده و نوشته است: «به راستی کسی نیست که این رنج و دشواری این همه آدم را به گوش اهلش برساند؟»

مهاجران افغان در ایران با وجود روابط دیرینه میان دو کشور،‌ از بسیاری از حقوق خود محروم‌اند و مساله تبعیض نسبت به آن‌ها از جمله موارد انتقاد حامیان حقوق بشر در این زمینه است.