گروه‌های حقوق بشری که چین را به نقض حقوق اقلیت‌ها متهم می‌کنند خواستار تحریم کامل بازی‌های المپیک زمستانی ۲۰۲۲ پکن‌اند، اقدامی که احتمالا کمیته بین‌المللی المپیک، ورزشکاران، حامیان مالی و فدراسیون‌های ورزشی را تحت فشار خواهد گذاشت.

ائتلافی به نمایندگی از اویغورها‌، تبتی‌ها‌، ساکنان هنگ‌کنگ و سایر گروه‌ها با صدور بیانیه‌ای، خواستار تحریم بازی‌های المپیک شدند. این گروه‌ها خواهان بایکوت کامل‌اند و اقدام‌هایی مانند «بایکوت دیپلماتیک» یا مذاکرات بیشتر با کمیته بین‌المللی المپیک و چین را موثر نمی‌دانند.

بازی‌های المپیک زمستانی پکن قرار است از ۴ فوریه ۲۰۲۲، درست شش ماه پس از پایان بازی‌های المپیک تابستانی توکیو، برگزار شود.

گروه‌های حقوق بشری در یک سال گذشته چند بار با کمیته بین‌المللی المپیک ملاقات و گفت‌وگو کرده‌اند و درخواست کرده‌اند بازی‌های المپیک در چین برگزار نشود. یکی از اعضای اصلی شرکت‌کننده در این گفت‌و‌گوها زومرتای آرکین از کنگره جهانی اویغور بوده است.

تقاضای تحریم بازی‌های المپیک چین یک روز پیش از برگزاری جلسه‌ای مشترک در کنگره آمریکا با محوریت موضوع المپیک پکن و کارنامه حقوق بشری چین طرح شد، تنها چند روز پس از آن‌که کمیته المپیک و پارالمپیک آمریکا اعلام کرد تحریم‌ها بی‌اثرند و فقط به ورزشکاران آسیب می‌رسانند.

کمیته بین‌المللی المپیک بارها اعلام کرده است باید «بی‌طرف» و از سیاست دور باشد. این نهاد مستقر در سوییس در اصل بنگاهی ورزشی است که حدود ۷۵ درصد از درآمدش را از فروش حق پخش و ۱۸ درصد را از طریق حامیان مالی به دست می‌آورد. این نهاد همچنین در سازمان ملل جایگاه نظارتی دارد.

وزارت خارجه چین ضمن انتقاد از «سیاسی کردن ورزش»، گفته است هرگونه تحریم «محکوم به شکست» است. چین همواره اتهام نسل‌کشی مسلمانان اویغور را رد کرده است.

از طرفی، برخی سازمان‌های حقوق بشری که خواهان تحریم بازی‌های المپیک پکن‌اند، دادن امتیاز برگزاری این بازی‌ها را به معنای مهر تایید جامعه جهانی بر نقض حقوق اویغورها در چین می‌دانند.

در گزارش اخیر وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا به‌صراحت اعلام شده است که در یک سال گذشته، «نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت» در مورد اویغورهای مسلمان و سایر اقلیت‌های غرب سین‌کیانگ اتفاق افتاده است.

یکی از فعالان این کارزار می‌گوید اعضای این ائتلاف ممکن است با ۱۵ حامی مالی کمیته المپیک، شبکه ان‌بی‌سی آمریکا که حدود ۴۰ درصد کل درآمد کمیته المپیک را تامین می‌کند، فدراسیون‌های ورزشی، گروه‌های جامعه مدنی «و هر کسی که به آن‌ها گوش دهد»، گفت‌و‌گو کنند.

به گفته او، ابتدا باید این سوال اخلاقی را پرسید که می‌شود میزبانی یک رویداد ورزشی بین‌المللی مانند بازی‌های المپیک را که با هدف حسن نیت برگزار می‌شود به کشوری سپرد که دست به نسل‌کشی می‌زند؟

فعالان حقوق بشری می‌گویند در جلساتی که با کمیته بین‌المللی المپیک داشته‌اند، از این کمیته خواسته‌اند مدارکی را که چین در مورد تعهدش به حقوق بشر ارائه داده ببینند، اما کمیته چنین مدارکی را ارائه نداده است.

کمیته بین‌المللی المپیک چند سال پیش تعهد به حقوق بشر را در مقررات میزبانی بازی‌های المپیک ۲۰۲۴ پاریس منظور کرد اما در قرارداد میزبانی بازی‌های ۲۰۲۲ پکن نیامده است. المپیک پاریس اولین دوره بازی‌هایی است که در آن تعهد به حقوق بشر در شرایط میزبانی گنجانده شده است.

هفته گذشته، گروه‌های حقوق بشری و کشورهای غربی به رهبری آمریکا، بریتانیا و آلمان، چین را به جنایت‌های گسترده علیه اقلیت اویغور متهم کردند و خواستار دسترسی بدون مانع کارشناسان سازمان ملل برای بازدید شدند.

در این نشست، باربارا وودوارد، سفیر بریتانیا در سازمان ملل متحد، وضعیت سین‌کیانگ را «یکی از بدترین بحران‌های حقوق بشری زمانه ما» خواند.

وودوارد گفت: «شواهد حاکی از وجود برنامه سرکوب گروه‌های قومی مشخص است.» او در ادامه افزود: «بیان آزادانه مذهب جرم‌انگاری شده و زبان و فرهنگ اویغور به‌طور سازمان‌یافته و در مقیاس گسترده مورد تبعیض است.»