علی ربیعی، سخنگوی دولت حسن روحانی، با اعلام اینکه تهران منتظر است وعده‌ اروپا برای خرید نفت و پولی که در اختیار ایران قرار می‌گیرد، عملی شود، گفت: «فرانسوی‌ها برای اخذ مجوز به آمریکا رفته‌اند.» این در حالی است که روحانی گفته است بعید می‌داند اروپا و ایران طی دو روز آینده به «توافق نهایی» برسند.

ربیعی روز چهارشنبه ۱۳ شهریور، پس از پایان جلسه هیات دولت در گفت‌وگو با خبرنگاران درباره نحوه دسترسی ایران به خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری پیشنهادی فرانسه گفت: «این پول باید در اختیار ایران قرار بگیرد تا بتواند خریدهای خود را از این طریق انجام دهد. حتی اینکه چه کالاهایی از طریق این اعتبار خریده شود را نپذیرفتیم و گفتیم کالاهایی که ما نیاز داشته باشیم.»

ربیعی که پیشتر از «نزدیک شدن دیدگاه‌های» ایران و فرانسه در مذاکرات بین طرفین خبر داده بود، ادامه داد: «اختلافات از ۱۹ مورد به سه مورد تنزل یافته است. مهم‌ترین توافق‌ها این بود که پول در اختیارمان قرار بگیرد و نفت از ما خریداری شود. فکر می‌کنم دیدگاه‌هایمان جلو رفته است و فقط مجوزها باقی مانده است.»

سخنگوی دولت ایران اضافه کرد مبلغ ۱۵ میلیارد دلار «برای چهار ماه باقی‌مانده سال [جاری] میلادی است. گام‌های بعد گشایش‌های کلی است. اگر این اقدام صورت بگیرد، ۱+۵ نیز می‌تواند سامان یابد.»

گروه ۱+۵ شامل کشورهای امضاکننده توافق هسته‌ای با ایران، از جمله آمریکاست. با این حال آمریکا سال گذشته از برجام خارج شد و تحریم‌ها علیه ایران را دوباره اعمال کرد.

این اظهارات ربیعی در حالی است که عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران، پس از انجام مذاکرات کارشناسی در پاریس با مقام‌های دولت فرانسه، گفت: «قبل از بازگشت آمریکا به برجام و رفع مجدد تمامی تحریم‌های هسته‌ای اصولا زمینه‌ای برای حضور آمریکا در جلسات مذاکراتی ایران با کشورهای باقی مانده در برجام هم وجود ندارد.»

گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران در راه است

ربیعی همچنین در ادامه اظهاراتش اعلام کرد گام سوم کاهش تعهدات ایران در چارچوب برجام «درست در همان زمان موعد مقرر اجرا خواهد شد».

پیش‌تر در روز چهارشنبه، رییس جمهوری ایران اعلام کرده بود  با وجود حل بخش مهمی از اختلاف‌ها در مذاکره میان تهران و اروپا، دو طرف هنوز به «نقطه نهایی» نرسیده‌اند.

روحانی افزود: « بعید می دانم طی امروز و فردا نیز بتوانیم به توافق نهایی برسیم؛ در نتیجه گام سوم را برخواهیم داشت و جزئیات این گام سوم را طی امروز و فردا اعلام و بر مبنای آن عمل می‌کنیم.» 

او تاکید کرد ظاهر گام سوم کاهش تعهدات برجامی جمهوری اسلامی «خیلی تکان‌دهنده» نیست اما «باطن آن فوق‌العاده مهم است» و «با دستوری که امروز یا فردا صادر خواهد شد سازمان انرژی اتمی [ایران] برای رسیدن به اهدافش شتاب فوق‌العاده‌ای می‌گیرد».

رییس جمهوری ایران در عین حال گفت کشورش  ۲ ماه دیگر به اروپا فرصت می‌دهد و تاکید کرد: «ضمن اینکه گام سوم را برمی‌داریم، صحبت می‌کنیم و اگر به توافق رسیدیم، باز هم راه برای مذاکره، منطق و توافق وجود دارد.»

جمهوری اسلامی ایران طی ماه‌های گذشته در دو اقدام که آن را گام‌های اول و دوم کاهش تعهداتش در چارچوب برجام عنوان کرد ابتدا از سقف تعیین‌شده در توافق هسته‌ای برای ذخیره حداکثر ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده عبور کرد و سپس سطح غنی‌سازی را از  ۳/۶۷ درصد تعیین‌شده در برجام فراتر برد و به ۴/۵ درصد رساند.

هدف تهران از این اقدامات وارد کردن فشار بر دیگر امضاکنندگان برجام، خصوصا سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان، برای منتفع شدن از مزایای اقتصادی این توافق در شرایط تحریم‌های آمریکاست.