حسن روحانی روز دوشنبه پس در جریان دیدار و گفت و گو با عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق که روز دوشنبه در سفری غیرمنتظره وارد تهران شد، با بیان اینکه «ایران آغازکننده جنگ و تنش نخواهد بود»، گفت: «معتقدیم مشکلات منطقه باید از طریق گفتگو و مذاکره و همکاری میان همسایگان و کشورهای منطقه حل و فصل شود.»

عبدالمهدی را در سفر  به تهران هیاتی عالی‌رتبه همراهی می‌کند و او ساعتی پس از ورود به تهران با حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران دیدار و درباره مسایل منطقه‌ای و بین المللی گفت و گو کرد، منابع رسانه‌ای عراقی تاکید کردند که علاوه بر روابط دو جانبه، موضوع اصلی گفت و گوی نخست وزیر عراق با حسن روحانی «تنش» در منطقه بوده است. همچنین منابع عراقی خبر دادند که نخست وزیر عراق در این سفر با علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، نیز دیدار می‌کند.

این دومین سفر عبدالمهدی به تهران در مقام نخست وزیری است و او ۱۷ فروردین ماه سالجاری نیز به تهران سفر کرده بود.منابع رسانه‌ای گزارش دادند که نخست وزیر عراق در سفرش به ایران، پیشنهاد برگزاری «کنفرانس منطقه‌ای» به ابتکار عراق و در بغداد را به مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی ارائه می‌کند. 

دفتر رئیس جمهوری اسلامی ایران ارائه چنین پیشنهادی از سوی نخست وزیر عراق را تائید نکرد، اما روزنامه ایران که نزدیک به دولت است خبر داد که سفر عبدالمهدی به تهران در چارچوب تلاش عراق برای آغاز «گفت و گوهای ایرانی-عربی» است تا جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعوی و امارات متحده عربی در جریان این نشست به طور مستقیم و بی واسطه با یکدیگر درباره تنش در منطقه گفت و گو کنند.

روحانی:ایران آغازکننده جنگ و تنش نخواهد بود

حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، در دیدار با نخست وزیر عراق و هیات همراه ضمن تاکید بر اینکه «توسعه روابط و همکاری‌های ایران و عراق را در شرایط فعلی حائز اهمیت زیاد است»، گفت: «در شرایطی که هنوز در منطقه ثبات و امنیت لازم و پایدار به وجود نیامده، توسعه همکاری‌ها و روابط همه جانبه تهران-بغداد مطمئنا در گسترش و افزایش امنیت و ثبات منطقه تأثیرگذار خواهد بود.»

روحانی با بیان اینکه «جمهوری اسلامی ایران مایل به افزایش تنش‌ها در منطقه و با دیگر کشورها نبوده و هرگز آغازکننده جنگ و تنش نخواهد بود»، گفت: «ایران در طول تاریخ اصلی‌ترین حافظ امنیت و آزادی کشتیرانی در خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان بوده و خواهد بود.»

وی گفت «ثبات و امنیت منطقه همیشه برای ایران حائز اهمیت بوده است»، و تاکید کرد که «ایران و عراق می‌توانند به عنوان دو کشور دوست و همسایه همکاری‌های خود را در راستای توسعه ثبات و امنیت منطقه گسترش دهند».

روحانی همچنین به توافقات ایران و عراق در زمینه لایروبی اروندرود اشاره کرد، گفت: «تسریع در اجرای این توافق به نفع دو ملت و ساکنان شهرهای حاشیه‌ای این رود در ایران و عراق است.»

روحانی همچنین کفت: «معتقدیم مشکلات منطقه باید از طریق گفتگو و مذاکره و همکاری میان همسایگان و کشورهای منطقه حل و فصل شود.»

عبدالمهدی:عراق بخشی از تحریم‌ها علیه ایران نخواهد بود

عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق،  نیز با بیان اینکه «احساس برادری، دوستی و اخوت ایران و عراق نسبت به یکدیگر متقابل است»، به برخی «به برخی توطئه‌ها برای افزایش تنش‌ها در منطقه» اشاره کرد و گفت که «عراق هرگز بخشی از تحریم‌ها علیه ایران نبوده و نخواهد بود.»

عبدالمهدی سفر روحانی به عراق را «نقطه عطفی در روابط تهران-بغداد» عنوان کرد وبا اشاره به توافقاتی که در جریان این سفر بین دو کشور منعقد شد، کفت: «مسئولان دو کشور در اجرای این توافقات اهتمام و جدیت خوبی دارند و عراق متعهد به اجرای توافقات خود در قبال ایران است.»

 نخست وزیر عراق با تاکید بر ضرورت توسعه روابط و همکاری‌های ایران و عراق در بخش‌های مختلف، گفت: «باید تلاش کنیم تا با توسعه مناسبات فیمابین و تلاش در جهت تسریع در اجرای توافقات منافع دو ملت را تأمین و از آن حفاظت کنیم.»

گمانه‌زنی‌ها درباره طرح عراق برای برگزاری کنفرانس منطقه‌ای به منظور کاهش تنش

منابع رسانه‌ای گزارش دادند که نخست وزیر عراق در سفرش به ایران، پیشنهاد برگزاری «کنفرانس منطقه‌ای» به ابتکار عراق و در بغداد را به مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی ارائه می‌کند.

عراق در تلاش است این کنفرانس منطقه‌ای را با حضور همه کشورهای منطقه از جمله ایران، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، کویت، عمان و دیگر کشورهای منطقه و همچنین با حضور مصر در بغداد برگزار کند.

نخست وزیرعراق پیشتر نیز با اوج‌گیری تنش در منطقه اعلام کردند که تلاش‌هایی را برای کاهش تنش آغاز کرد و عبدالمهدی گفت که به همین منظور هیات‌هایی را به ایران، آمریکا و اروپا اعزام کرده است.

پس از آن در جریان سفر ۲۳ تیرماه فدریکا موگرینی به بغداد، در جریان نخست وزیر و وزیر خارجه عراق با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا طرح برگزاری کنفرانس منطقه‌ای به میزبانی بغداد را مطرح کردند.

موگرینی همان روز در نشست خبری مشترک با وزیر خارجه عراق گفت: اتحادیه اروپا از «پیشنهاد عراق برای برگزاری کنفرانسی میان ایران و کشورهای نزدیک به آمریکا در منطقه مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی حمایت می‌کند.»

او با بیان اینکه «تجربه اروپا نشان می‌دهد در دشوارترین لحظات بهتر است گفت و گو کنیم، نه اینکه به دنبال یافتن راه‌هایی باشیم که می‌تواند برای همه خطرناک باشد»، گفت: « «اتحادیه اروپا از تلاش‌های عراق برای کاهش تنش‌های رو به رشد میان ایران و  آمریکا پشتیانی می‌کند زیرا این تنش می‌تواند پیامدهایی خطرناک برای همه طرف‌ها در منطقه داشته باشد.»

محمد الحکیم، وزیر خارجه عراق، نیز در آن نشست رسانه‌ای با تاکید براینکه «ما خود در حال جنگ با تروریسم هستیم، منطقه برای جنگ جدید آماده نیست و عراق نباید صحنه درگیری باشد»، گفته بود: «ما برای حل این بحران باید یا دیگر کشورهای عربی از جمله کویت و عمان» رایزنی کنیم.

هدف سفر عادل عبدالمهدی:دور کردن منطقه از  تنش و ایجاد مصونیت برای عراق است

همزمان با سفر نخست وزیر عراق به تهران، حسین دانایی‌فرد سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در بغداد، گفت که هدف سفر عادل عبدالمهدی به ایران را «دور کردن منطقه از ناامنی و تنش» و «ایجاد مصونیت برای کشورش» است.

دانایی‌فرد  گفت: «همانطور که امنیت عراق بر پیرامونش تاثیر می گذارد، ناامنی‌ها و تنش‌های منطقه‌ای نیز می تواند بر مسائل داخلی آن کشور تاثیری مستقیم داشته باشد و عراق با آگاهی از این مساله به دنبال آن است که اقداماتی انجام دهد تا منطقه از ناامنی و تنش دور شود.»

او تاکید کرد که «امنیت منطقه نوعی مصونیت برای عراق ایجاد می کند و بنابراین به نظر می رسد که یکی از اهداف سفر نخست وزیر عراق به تهران همین» است.

سفیر پیشین ایران در عراق با اشاره به اینکه سطح روابط اقتصادی و فرهنگی دو کشور با توجه به مرز مشترک ۱۴۰۰ کیلومتری و سفرهای مکرر مسئولین و مردم دو کشور مساله بسیار قابل توجهی است، گفت:«بیش از ۷۰ درصد گردشگران خارجی سفرکننده به ایران، عراقی هستند و مقصد بیش از ۶۰ درصد ایرانی هایی که به خارج سفر می کنند، عراق است.»

دانایی‌فرد  با اشاره به اینکه «عراق به عنوان شریک اول اقتصادی ایران در سال ۲۰۱۸ معرفی شد»، گفت: «همچنین در همان سال ایران شریک اول اقتصادی در عراق معرفی شد و این عوامل به علاوه مساله امنیت که برای روابط میان دو کشور بسیار مهم است، ایجاب می کند که رفت و آمدها در همه سطوح در جریان باشد.»