سفر ظریف به روسیه و چین در پایان ضربالاجل گام پنجم: برجام در آستانه فروپاشی است
محمدجواد ظریف طی روزهای دوشنبه و سهشنبه به مسکو و پکن سفر کرد تا به ویژه درباره برجام با وزرای خارجه این دو کشور عضو برجام تبادل نظر کند. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، اما در دیدار روز دوشنبه خود از احتمال پایان برجام خبر داد و گفت که در صورت عدم بازگشت ایالات متحده و عدم پایبندی کامل ایران و اروپا به این توافق، «برجام» در خطر فروپاشی و توافقی است که دیگر وجود ندارد.
سفر ظریف به مسکو و پکن درحالی انجام شد که تنها چند روز تا پایان ضربالاجل جمهوری اسلامی برای اجرای گام پنجم کاهش تعهدات برجامی باقی مانده است و به گفته مجتبی ذوالنور، رییس کمیسیون امنیت مجلس دهم، از آنجایی که گام چهارم کاهش تعهدات هستهای ۱۴ آبان با دستور حسن روحانی عملیاتی شد و طبق ضربالاجل دو ماهه ایران گام بعدی کاهش تعهدات اواسط دی ماه برداشته خواهد شد.»
گامی که به گفته محمدابراهیم رضایی، رییس کمیته هستهای مجلس شورای اسلامی احتمالا با «به صفر رساندن تعهدات برجامی ایران» همراه خواهد شد.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، دوشنبه نهم دی ماه پس از دیدار و گفتوگو با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در یک کنفرانس خبری مشترک سخت میگفت درباره پیامد خروج آمریکا از برجام، از این توافق به عنوان یکی از دستاوردهای بزرگ دیپلماسی نام برد اما تاکید کرد برجام با خروج آمریکا اکنون در خطر فروپاشی قرار دارد.
لاوروف با بیان اینکه روسیه خواهان پایبندی کامل طرفین به برجام است، گفت تنها در صورت بازگشت و پایبندی آمریکا به برجام است که کشورهای اروپایی عضو این توافق می توانند به تعهدات خود عمل کند اما در غیر این صورت برجام توافقی است که وجود ندارد.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی طی روزهای دوشنبه و سهشنبه به ترتیب به روسیه و چین سفر کرده است. او در مسکو و پس از دیدار و گفتوگو با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه تاکید کرد که «گفت وگوها با لاوروف درباره برجام را بسیار مهم بود.»
او به جزییات گفتوگوهای خود با لاوروف اشاره نکرد اما گفت: «درباره اینکه ایران، روسیه، چین و دیگر کشورهایی که همفکر ما هستند و چگونه میتوانند با سیاستهای خلاف قانون آمریکا برای از بین بردن برجام همکاری کنند تبادل نظر کردیم و اینکه اروپاییها راتشویق کنیم که به تعهدات خود در برجام عمل کنند.»
او همچنین گفت که «در دیدار با همتای روس آخرین تحولات در روابط دو جانبه را مورد بررسی و ارزیابی قرار دادیم و با اینکه که کمیسیونهای مشترک دو کشور بسیار فعال هستند با این وجود ما به دنبال روشهایی برای تسریع اجرای اهدافی هستیم که سران دو کشور در خصوص آنها توافق کردند.»
ظریف همچنین به رایزنیهای منطقهای خود با وزیر خارجه روسیه نیز اشاره کرد و گفت: «طرح صلح هرمز ایران مورد حمایت روسیه قرار دارد و ما هم همواره از نقش مثبت روسیه تقدیر و از طرح روسیه درباره امنیت خلیج فارس استقبال کردیم» و علاوه بر این «با همتای روس خود درباره مسائل سوریه، عراق، افغانستان و سایر موضوعات مهم منطقهای و بینالمللی گفتوگو و تبادل نظر کرده است.»
او همچنین از «روسیه و چین هر دو از همکاران استراتژیک و راهبردی جمهوری اسلامی ایران هستند و ما با آنها گفتوگوهای مستمر داریم.»
ظریف درباره دلیل سفر خود به روسیه و چین گفت: «ما همکاریهای خوبی با روسیه و چین داریم و مسکو و پکن دو همکار استراتژیک و شریک راهبردی ما هستند بنابراین گفتوگوها میان سه کشور ادامه خواهد یافت و سفر به چین نیز در قالب مشورتهای مستمری صورت گرفته است که میان ما وجود دارد.»
محمد جواد ظریف صبح سهشنبه نیز پس از ورود به پکن طی دیدار وانگ یی، وزیر خارجه چین، با بیان اینکه « نقش چین در حمایت از مسایل بین المللی از جمله مسایل مربوط به ایران بسیار مهم است.»، از تحریمهای آمریکا علیه ایران انتقاد کرد و خواستار مقابله جامعه بینالمللی از جمله چین با یک جانبه گرایی شد.
او با اشاره به «برقراری روابط استراتژیک میان تهران و پکن» گفت: «ارتقا روابط دو کشور به سطح راهبردی، بیانگر اشتیاق تهران و پکن برای افزایش تعاملات و روابط است . اینکه در آخرین روز سال ۲۰۱۹ با شما و روز گذشته نیز با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه دیدار داشتم مایه خوشبختی است.»
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی با اشاره به سفرهای مکرر خود به چین طی سال ۲۰۱۹ گفت: «نزدیکی این روابط نشان می دهد دو کشور باید ارتباط نزدیک و چهره به چهره با یکدیگر داشته باشند و این سفرها نشان دهنده آن است که رهبران دو کشور دیدگاه راهبردی نسبت به روابط با چین دارند.»
وزیر خارجه جمهوری خلق چین نیز در دیدار با ظریف، تاکید کرد که «دو کشور در شرایط کنونی نیاز دارند ضمن حفظ ارتباطات در مورد مسایل مختلف با یکدیگر تبادل نظر کنند.»