عباس آخوندی، وزیر مستعفی راه و شهرسازی، گفت اقتصاد در ایران دچار «یکسری مشکلات ساختاری» است، اما در بین «نخبگان و مسئولان نظام» تشخیص دیگری وجود دارد و  به جای اینکه بحث روی نوع اصول باشد، این است که نرخ ارز را شما تثبیت کردید یا نکردید».

آخوندی در گفت‌وگویی بلند با روزنامه دنیای اقتصاد، با اشاره به این‌که دو دولت حسن روحانی فاقد گفتمان بودند، گفت: «بزرگ‌ترین نقطه ضعف دولت یازدهم و دوازدهم نداشتن گفتمان غالب است که ثمرِ منفی و سردرگمی‌اش را در همین تنگنای ارزی اخیر نشان داد».

وزیر پیشین راه و شهرسازی که هفته گذشته در نامه استعفای خود اشاره کرده بود با «سیاست دولت در بازار و روش ساماندهی امور اقتصادی به لحاظ شرایط موجود بازار» امکان هماهنگی ندارد و به انتقاد از نقض سه شرط «پایبندی به قانون،‌ احترام به حقوق مالکیت و نظام اقتصاد بازار رقابتی» از سوی دولت پرداخته بود، در این گفت‌وگو به مسایل و مشکلات اقتصاد ایران پرداخته است.

آخوندی در این گفت‌وگو دولت روحانی را متهم کرد که نه «در حوزه اقتصاد کلان» و نه در حوزه «شکاف اجتماعی عمیق و ژرفی که در سیاست داخلی و مسائل اجتماع» ایران وجود دارد، هیچ «نظریه راهبردی» یا «اندیشه روشنی» نداشت.

وزیر پیشین راه و شهرسازی در این گفت‌وگو اشاره کرد که مشکلات ایران با آمریکا و دیگر کشورهای جهان زمانی حل می‌شود که «تصویر روشن و در عین‌ِحال واقعی و درست از موقعیت ایران در منطقه و جهان داشته باشیم». او به «تعارض» میان «سیاست منطقه‌ای ایران با سیاست تعامل حداکثری ایران با جهان» پرداخت که به گفته او «پی‌گیری موازی هر دو ممکن نیست».

آخوندی با اشاره به مورد خرید هواپیما از شرکت‌های بزرگ هوایی و سپس متوقف شدن، دلیل این مساله را چنین شرح داد: «ما با اتکا به قدرت نرم، مبتنی بر و با استفاده از ساختارهای حقوقی مورد پذیرش جهان در پی موقعیت‌یابی جدیدی در جهان بودیم، حال آنکه دیگرانی بودند که مبتنی بر قدرت سخت در پی دست‌وپنجه نرم‌کردن با سایران بودند».

به گفته آخوندی ایران برای «ورود به مرحله‌ توسعه بعد از برجام» نیاز به انجام اصلاحات ساختاری در دو حوزه اجتماعی و اقتصادی داشت. به عقیده او برای مدیریت اقتصاد پس از برجام «دولت باید همراه با برجام مساله FATF را حل و فصل می‌کرد»، چرا که به گفته آخوندی بدون FATF «امکان بهره بردن از ظرفیت‌های برجام و گسترش مبادلات مالی و تجاری با جهان فراهم نبود. اینجا آن نقطه‌‌ضعف دولت است که در حوزه‌ اقتصاد گفتمان منسجم و صریح و دانش کافی بین‌المللی نداشت. عمده‌ترین موفقیتی که دولت کسب کرد کنترل تورم بود که از طریق کنترل نرخ ارز و انتظارات تورمی پایین به‌دست آمد و هر دو عامل از آغاز معلوم بود که لرزان بودند».

وزیر پیشین راه و شهرسازی ایران در بخشی از این گفت‌وگو اشاره کرد که به عقیده او ماهیت بحران‌های اخیر، اقتصادی است و اتفاق‌های سیاسی «آتش زیر خاکستری» هستند که عامل سیاسی «آن را مشتعل کند». به گفته او «تنگنای» فعلی که دولت در آن گرفتار شده، ناشی از «تداوم مشکلات ساختاری، عدم شناخت دقیق تحولی که در جهان بعد از آمدن ترامپ رخ داد، عدم‌حل مساله‌ در حوزه مبادلات تجاری، مالی و بانکی با جهان و پایبند نبودن به قانون و نداشتن نظریه اقتصاد سیاسی در مدیریت اقتصاد ملی مبتنی بر حفظ حقوق مالکیت و وفاداری به بازار رقابتی آزاد» است.

آخوندی با اشاره به این‌که مجموعه سیاست‌های انتخاب شده برای مقابله با این وضعیت نیز دچار «سه سطح خطای استراتژیک» بود که در نهایت موجب شد اقتصاد به وضعیت فعلی در بیاید. به گفته او واکنش‌هایی چون استفاده دولت از اختیارات فراقانونی، گرایش به سمت قانون‌گذاری و از بین رفتن اقتصاد رقابتی، اشتباه‌هایی بود که دولت در این میان مرتکب شده است.

وزیر پیشین راه و شهرسازی دولت روحانی در این گفت‌وگو با اشاره به تغییرات در دولت، گفت «این جابه‌جایی‌ها نیز لزوما به معنی تغییر رفتار نیست: «اگر ما تحلیل روشنی نداشته باشیم که چرا این اتفاق رخ داد، اگر ۱۰ تا سیاست گذار هم عوض شود، چه فرقی می‌کند؟ شما باید بدانید که چرا این اتفاق رخ داد. اگر آدم عوض کردید، روش‌ را عوض نکردید، مساله حل و فصل می‌شود؟ بلکه مشکل بیشتر می‌شود».