در حالی که سازمان بهداشت جهانی ایران را یکی از سه کشور منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا اعلام کرده که در هفته گذشته بیشترین تعداد شناسایی موارد ابتلا به کرونا را داشته‌اند، این کشور آماده می‌شود از اول آذر محدودیت‌هایی در زمینه فعالیت اصناف و عبور و مرور اجرا کند.

رییس بخش مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی که مقر آن در قاهره است، روز پنجشنبه اعلام کرد بیش از شصت درصد همه موارد تازه ابتلا به کرونا در این منطقه، در سه کشور ایران، مراکش و اردن شناسایی شده است.

بخش مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی شامل ۲۲ کشور از مراکش در شمال آفریقا تا پاکستان است.

این در حالی است که به گفته این مقام سازمان بهداشت جهانی، تعداد واقعی ابتلا به کرونا در این منطقه «بسیار بیشتر» از آمارهای واقعی است.

محدودیت‌های کلی در سراسر ایران

در آستانه اجرای محدودیت‌ها در ایران، کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا که در وزارت کشور مستقر است، با صدور اطلاعیه‌ای جزییاتی از «طرح جامع مدیریت هوشمند» این محدودیت‌ها را اعلام کرد.

بر اساس این اطلاعیه، هرگونه نمایشگاه عمومی، تخصصی و بین‌المللی در همه وضعیت‌ها تا عادی شدن شرایط ممنوع است.

این در حالی است که فعالیت اماکن مذهبی و زیارتی بر اساس «دستورالعمل‌های ابلاغی قبلی وزارت بهداشت» خواهد بود.

طبق این اطلاعیه، استفاده از ماسک در اماکن عمومی و پرتردد در همه شهرها در همه وضعیت‌ها الزامی است و «متخلفان برابر مصوبات ستاد ملی جریمه خواهند شد».

همچنین زمان خاتمه محدودیت‌ها در شهرهای زرد، نارنجی و قرمز منوط به تغییر وضعیت‌ها بوده و تصور دو هفته‌ای بودن طرح تلقی «درستی» نیست.

اکنون وضعیت تمام مراکز استان‌ها و ۱۶۰ شهرستان از نظر شیوع کرونا «قرمز» اعلام شده است.

محدودیت‌های اصناف و تردد در تهران

بر اساس مصوبه ستاد ملی کرونا، از روز شنبه در استان تهران فقط مشاغل سطح یک مجاز به فعالیت هستند و قوانین منع رفت و آمد نیز اجرا خواهد شد.

اصناف سطح یک شامل فروشگاه‌های محصولات غذایی، درمانی، مصالح ساختمانی، قطعات و لوازم یدکی خودرو و سازندگان و فروشندگان عینک است.

بازار تهران نیز در دسته «مشاغل سرپوشیده» محسوب شده و تعطیل است.

علیرضا دلاوری، معاون بهداشت ستاد کرونای استان تهران، اعلام کرد که در صورت رعایت نکردن شیوه‌نامه‌ها از سوی اصناف، «برای بار اول اخطار و برای بار دوم پلمب» در نظر گرفته شده است.

همچنین طبق اعلام استانداری تهران، اصناف گروه ۱ نیز مشمول مقررات منع رفت و آمد از ساعت ۹ شب تا ۴ صبح هستند و باید تا ساعت ۸ فعالیت داشته باشند تا جریمه نشوند، مگر فعالیت داروخانه‌ها و فعالیت‌های امدادی که مشمول فعالیت ۲۴ ساعته هستند. 

محدودیت‌های تردد در دو استان تهران و البرز یکسان و یکپارچه اعمال خواهد شد. 

مهدی حیدری، فرماندار شهرستان دماوند نیز گفت که برخی از ادارات این شهرستان از روز شنبه، به مدت ۳ روز تعطیل و بقیه آنها با اولویت ادارات خدمات‌رسانی ضروری فعال خواهند بود.

محدودیت‌ها در استان‌های دیگر

در استان‌های دیگر ایران نیز بسته به میزان شیوع ویروس کرونا، محدودیت‌هایی در نظر گرفته شده است.

قرار بود طرح ممنوعیت ورود خودروهای غیربومی از روز چهارشنبه در ۲۵ استان ایران اجرا شود که این طرح در برخی از استان‌ها لغو و به روز شنبه موکول شد.

در استان اصفهان، حجت‌الله غلامی، سخنگوی ستاد استانی مقابله با کرونا، شامگاه پنجشنبه گفت: «اعمال این محدودیت‌ها از ساعت یک بامداد شنبه اول آذر آغاز می‌شود و کنترل ورودی و خروجی کلانشهر اصفهان نیز در ۱۰ محور اصلی انجام خواهد شد.»

او درباره فعالیت اصناف نیز گفت: «از اول آذر به مدت ۲ هفته در شهرهای قرمز فقط مشاغل گروه یک مجاز به فعالیت هستند و فعالیت گروه‌های ۲، ۳ و ۴ ممنوع است. در شهرستان‌های نارنجی فعالیت مشاغل گروه‌های ۱ و ۲ مجاز و فعالیت گروه‌های ۳ و ۴ ممنوع است.»

به گفته سخنگوی ستاد استانی اصفهان، در این استان ۱۰ شهرستان در وضعیت نارنجی و ۱۴ شهرستان در وضعیت قرمزند و هیچ شهرستان زردی از نظر شیوع کرونا وجود ندارد.

در یزد نیز احمد ترحمی، جانشین رییس ستاد پیشگیری و مقابله با کرونا، اعلام کرد اصناف و مشاغل ضروری تا ساعت ۲۰:۳۰ مجاز به فعالیتند و سایر اصناف «مجاز طبق لیست اعلامی اتاق اصناف مرکز استان» تا ساعت ۱۴:۳۰ فعالیت دارند.

او گفت علاوه بر تعطیلی کامل مراکز آموزشی، مراسم مذهبی نیز در این ۲ هفته تعطیل است.

این مقام دولتی اضافه کرد: «ورود خودروهای شخصی با پلاک غیربومی به شهرهای استان با توجه به وضعیت قرمز اکیدا ممنوع و مشمول جریمه یک میلیون تومانی است و در صورت ورود به شهرهای استان در هر ۲۴ ساعت یکبار جریمه می‌شود.»

در همدان نیز، رییس پلیس راهنمایی و رانندگی، اعلام کرد که از روز شنبه اول آذرماه «تردد کارکنان دولت در مسیرهای بین شهری» نیز «نیازمند همراه داشتن مجوز کتبی ارائه شده از سوی فرمانداری» است.

در استان مازندران، سرپرست پلیس راهنمایی و رانندگی این استان اعلام کرد که تردد تمامی خودرو‌ها با پلاک غیربومی در شهر‌های مازندران ممنوع است. 

همچنین در این استان، تمامی کارکنان دولت با ارائه کارت شناسایی و معرفی‌نامه از روسای ادارات اجازه ورود به محل کار و یا سکونت خود را دارند و افرادی که بیمار هستند و یا نوبت عمل دارند و یا افرادی که باید در دادگاه حضور پیدا کنند باید مدارک خود را ارائه دهند.

با وجود این سختگیری در تردد در برخی استان‌های ایران، در برخی از استان‌های دیگر محدودیت‌های تردد کاهش یافته است.

در گیلان، محمود قاسم نژاد، جانشین رییس ستاد مقابله با کرونای این استان گفت: «ممنوعیت تردد برای وسائط نقلیه بین ساعات ۲۱ تا چهار صبح در شهرهای قرمز استان برداشته شد.»

او با این حال اضافه کرد که در شهرهای زرد و نارنجی تردد در ساعاتی که مشخص شده ممنوع است.

در زمینه وسایل حمل و نقل عمومی نیز، در استان آذربایجان شرقی، زمان فعالیت مترو تبریز کاهش یافت. 

در جنوب ایران نیز محدودیت‌ها حتی در جزایر خلیج فارس شدید شده است. مجدالدین حسینی، بخشدار جزیره هرمز گفت: «ورود مسافران و گردشگران غیرساکن به جزیره هرمز برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا ممنوع شد.«

آژانس‌های مسافرتی و هتل‌ها و اماکن ورزشی

اما در این شرایط، آژانس‌های مسافرتی و هتل‌ها اعلام کرده‌اند تعطیل نخواهند بود و «با ظرفیت کمتر» به ارائه خدمات می‌پردازند.

رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی ایران در بخشنامه‌ای خطاب به آژانس‌های مسافرتی و جهانگردی اعلام کرد: «با توجه به تعطیل نبودن فرودگاه‌ها، کنسل نشدن پروازها و قطارها و ...و با توجه به ارائه خدمات حمل و نقل و اقامتی، درخواست می‌شود با حداقل پرسنل به تعهدات ایجاد شده و همکاری برای نیاز عموم مردم ابقای نقش کرده و اقدامات لازم را در دفاتر خود انجام دهید.»

همچنین جمشید حمزه‌زاده، رییس جامعه هتلداران ایران، در گفت‌وگو با وب‌سایت جامعه هتلداران ایران گفت: «تاکنون دستورالعملی‌ مبنی بر تعطیلی هتل‌های کشور ابلاغ نشده است و با توجه به اینکه حمل و نقل ریلی، هوایی و جاده‌ای برقرار است، گویا تصمیمی مبنی بر تعطیلی هتل‌ها هم گرفته نشده است.»

در زمینه فعالیت‌های ورزشی نیز، طبق جدول گروه‌های شغلی، مراکز تمرین و انجام مسابقات ورزشی در گروه شغلی دو، استخرهای سرپوشیده به عنوان گروه شغلی سه و باشگاه‌های ورزشی ورزش‌های پربرخورد از جمله کشتی، کاراته و جودو و نیز باشگاه ورزشی سالنی به عنوان گروه شغلی چهار تعیین شده‌اند.

اما در مورد برگزاری رویدادهای ورزشی شامل لیگ‌ها و مسابقات اما ابهام جدی وجود دارد.

به گزارش ایسنا، ستاد مقابله با گسترش کرونا در ورزش اعلام کرده که مجوز برگزاری رویدادهای ورزشی شامل لیگ‌ها، مسابقات و اردوها کماکان به قوت خود باقی است، اما سخنگوی وزارت بهداشت از پیشنهاد تعطیلی لیگ‌های ورزشی به ستاد ملی کرونا خبر داده است.

تردید در کارآیی محدودیت‌های جدید

با وجود شروع محدودیت‌های جدید در سراسر ایران، کارشناسان و حتی برخی از مقام‌های حکومتی نسبت به کارآیی این محدودیت‌ها ابزار تردید و نگرانی کرده‌اند.

مسعود یونسیان، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران روز جمعه به ایرنا گفت: «اگر به هر دلیلی امکان تعطیلی کامل وجود ندارد یا مصلحت نیست که برخی از مشاغل را تعطیل کنیم، محدود کردن ساعات فعالیت آنها، فایده‌ای نداشته و حتی ممکن است اثر معکوس هم داشته باشد.»

همچنین در حالی که پیش از آغاز این محدودیت‌ها میزان سفرها در ایران افزایش یافته، نادر توکلی، معاون درمان ستاد کرونای استان تهران گفت: «با اضافه شدن متغیرهایی مانند سرما، آنفلوانزا، عدم رعایت مردم و... وقوع مرگ‌های ۴ رقمی دور از انتظار نخواهد بود و ممکن است این اتفاق هم بیافتد.»