محسن مخملباف به محمد خاتمى: رفراندوم از اصلاحات کارآمدتر است
محسن مخملباف، فیلمساز شناختهشدهی ایرانی، در نامهای سرگشاده به محمد خاتمی، رئیس جمهوری دوران اصلاحات، به او توصیه کرد که از رفراندوم زير نظر مجامع بینالمللی همچون سازمان ملل برای تعیین حکومت آیندهی ایران و گذار به دموکراسی حمایت کند.
مخملباف که خود از امضاکنندگان بیانیهی ۱۵ فعال سیاسی در مورد رفراندوم نیز بود، در نامهی خود به خاتمی مینویسد اصلاحات منجربه «استمرار استبداد» حکومت دینی شده و رفراندوم را از اصلاحات کارآمدتر دانسته است.
او در نامهاش آورده: «اگر اصلاحات يک برنامه است، زمانبندى آن بايد معلوم باشد. شما ما را به راه بىپايانى كشاندهايد. اصلاحات وعدهی بهشت مىداد، اما به تقليل جهنم استبداد دينى هم كمک نكرد! در قانون اساسى جمهورى اسلامى … دورهی خطاهاى ولى فقيه تا پايان عمر اوست. در قانون اساسى جمهورى اسلامى، جايى براى اصلاحات نگذاشتهاند، تا براى سعى و خطاى آن زمانى تعيين كنند».
مخملباف در این نامه، حکومت دینی را مغایر با همزیستی میان ادیان دانسته و خطاب به خاتمى نوشته است: «آيا شما دوست داشتيد يكى از اديان ديگر در ايران به قدرت رسيده بود و مثلاً شما زير سيطرهی قوانين كليميان يا مسيحيان يا زرتشتيان زندگى مىكرديد و حكومت دينى آنها، قوانين مطلقش را بر شما تحميل مىكرد؟ اگر نه، چرا آنها بايد قوانين حكومت اسلامى مورد باور شما را در زندگى اجرا كنند؟! ايرانيان همه مسلمان و شيعه نيستند. حتى جمع گستردهاى از مردم ايران امروز، از جبر حكومت اسلامى به بىدينى رسيدهاند. اين رهاشدگان از استبداد دينى و يا آن پيروان اديان ديگر، تا كى بايد حاكميت دينى را كه قبول ندارند، بر زندگى روزمرهی خود تحمل كنند؟»
این نامه با اشاره به ایدهی گفتوگوی تمدنهای خاتمی در دوران اصلاحات، مدعی شده است گفتوگوى تمدنها که هيچ، نظام دينى حتی اجازه نمىدهد در يک جلسهی آزاد عمومى، شيعه در كنار سنى و مسلمان در كنار مسيحى و كليمى و بهايى و زرتشتى بنشينند و با هم گفتوگو كنند. در آن، آمده: «اصولگراها هيچ، آيا اصلاحطلبان در اين ٢٠ سال اصلاحات، حتى زمانى كه در قدرت بودند، مخالفين بىدين يا مؤمن به اديان غير اسلامى را دعوت به گفتوگو يا همكارى سياسى كردند؟»
مخملباف، همچنین با ذکر مزایای برگزاری رفراندوم، آن را راه كمهزينهای برای تغيير استبداد، سريعترين راه حل مشكلات و راهی برای رسیدن به شکوفایی اقتصادی و بازگشت مغزها و سرمايههاى ايرانى خوانده و نوشته است: «اگر بهخاطر جنگطلبىهاى ايران و ناامنىهايى كه حكومت ايران در منطقه ايجاد كرده، دولتهاى خارجى به ايران حمله كنند؛ يا مردم جان به لبرسيده، كه از اصلاح حكومت دينى نااميد شدهاند، به انقلابى خشن مجبور شوند، خون مردم بىگناه ريخته خواهد شد، به سرمايههاى ملى آسيب فراوان خواهد رسيد. درحالى كه با شركت در رفراندوم، زير نظر مجامع بىطرف و يا سازمان ملل، استبداد برانداخته خواهد شد، بىآنكه خونى ريخته شود و سرمايههاى ملى از بين برود».
مخملباف در پاسخ به مخالفانی که میگویند «مگر استبداد دينى رفراندوم را خواهد پذيرفت؟» مینویسد: «طرفداران رفراندوم، ابتدا بايد مردم را از طريق استدلال قانع كنند كه اين روش كمهزينهتر و پرفايدهتر از تحمل استبداد يا انقلاب خشن است. سپس مردم با هر روشى، اعماز تظاهرات يا اعتصابات يا مخالفتهاى مدنى در بحرانهاى نظام، رفراندوم را به حكومت خواهند قبولاند و از اين طريق، آن را برخواهند انداخت».
این فیلمساز شناختهشدهی ایرانی، نتیجه گرفته که اصلاحات از اتحاد مخالفان نظام دينى عاجز است، اما رفراندوم «توانايى اتحاد مخالفين استبداد دينى را دارد» و در مقایسه با حملهی خارجی یا انقلاب خشن داخلی، راهی كمهزينه، پرفايده و به نفع همهی مردم ايران است.