موسوی خوئینیها، هاشمی رفسنجانی؛ چالش چپ و راست؟
انتشار دیدگاههای انتقادی موسوی خوئینیها، دبیر مجمع روحانیون مبارز، درباره اکبر هاشمی رفسنجانی، با واکنش گسترده، و از جمله اعتراض تند طیفی از همفکران رفسنجانی روبهرو شد.
خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی، چند روز پیش، به بهانه دومین سالگرد درگذشت هاشمی رفسنجانی، گفتوگوی مفصلی با موسوی خوئینیها از چهرههای پرنفوذ جمهوری اسلامی در دهههای شصت و هفتاد، منتشر کرد.
خوئینیها در بخشهایی از این گفتوگو، رفسنجانی را شخصی «تندرو»، «قانونگریز» و «قدرتطلب» معرفی کرده است.
خوئینیها همچنین رفسنجانی را متهم کرده که در دورههای مختلف انتخابات بهدنبال طراحی و مهندسی آرا بوده است. به گفته خوئینیها: «آقای هاشمی آن زمان را در نظر بگیرید، با آن روابط و امکانات و قدرت نه آقای هاشمی سالهای آخر را؛ آقای هاشمی آن زمان میتوانست انتخابات را جوری مهندسی کند که آن نتیجهای که میخواهد گرفته شود. البته ممکن هم هست که آن نتیجه گرفته نشود؛ یعنی تضمینی نبود؛ ولی او دنبالش میرفت.»
خوئینیها که در سالهای دهه ۱۳۷۰ مدیرمسئول روزنامه «سلام» بود؛ رفسنجانی را متهم میکند که در زمان ریاست جمهوریاش تحمل صداهای مخالف را نداشته است. او میگوید: «ایشان میرفت در نمازجمعه، علیه روزنامه سلام حرف میزد. سلام تنها یک تریبون بود در مقابل تریبونهای متعددی که ایشان به عنوان رئیس جمهور در اختیار داشت. هم تریبون دولت را داشت، هم رادیو تلویزیون را داشت و هم نماز جمعه را داشت، همه را داشت. یک روزنامه سلام مگر چقدر تیراژ داشت و چه کار عجیب و غریبی میتوانست بکند؛ ولی آن را مزاحم میدانست.»
خوئینیها همچنین از سرکوب منتقدان و مخالفان (از جمله چند ده فعال ملی ـ مذهبی در انتهای دهه 60) توسط هاشمی رفسنجانی گفته بود.
واکنشهای منفی به انتقادهای خوئینیها
صحبتهای موسوی خوئینیها با واکنش منفی برخی از همراهان وی در مجمع روحانیون مبارز، و نیز بعضی از همفکران و حامیان سنتی رفسنجانی، مواجه شد.
امام جمارانی، از اعضای ارشد مجمع روحانیون مبارز، اعلام کرد که این مصاحبه «به مصلحت نبود» و نظر مجمع روحانیون مبارز نیست.
او اضافه کرد: «کدام سیاست ایجاب میکند که در حق بزرگان این کشور و انقلاب، بدون بررسی درست شرایط زمانی و مکانی، انتقاداتی چنین را مطرح سازیم؟»
رسول منتجبنیا، از یاران سابق خوئینیها در مجمع روحانیون مبارز هم گفت: «آقای موسوی خویینیها که 10 سال یکبار هم با خبرنگاران گفتگو نمیکند، چطور در سالگرد این بزرگوار چنین حرفهایی را مطرح میکند؟ مخصوصا اینکه آیتالله در سالهای واپسین عمرشان، بهدلیل همصدایی با اصلاحات و پشتیبانی از اصلاحطلبان بیشترین هزینهها را متحمل شدند.»
صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران نیز در واکنشی گفت: «آقای موسوی خوئینیها با بغض و کینه، رسما در روز روشن دروغ میگوید. آقای موسوی خوئینیها در ردیف انقلابیون تندرو و رادیکال اوایل انقلاب و دهه شصت بود.»
به نظر میرسد اشاره زیباکلام به سمت قضایی و عملکرد خوئینیها در مقام دادستان عمومی و انقلاب منصوب آیتالله خمینی در سالهای۱۳۶۰ باشد. خوئینیها همچنین در دهه اول قدرتگیری نظام جمهوری اسلامی، در دو مقطع حساس، یعنی در زمان اشغال سفارت آمریکا و نیز در زمان بازنگری متن قانون اساسی، در سال ۶۸، نقشهای مهمی ایفا کرده است.
محمد ملکی از فعالان سیاسی مخالف حکومت در ایران، دیماه ۱۳۸۴ و در نامهای خطاب به خوئینیها با یادآوری سمت قضایی او و نقشی که در مقام دادستانی کل کشور در دهه ۶۰ داشته، نوشته بود: «يادتان هست آن روزها كه من زير بدترين شكنجههای مامورين شما بودم و خانوادهام بیاطلاع از وضع من، در سختترين شرايط دربهدر زندان اوين و قزلقلعه و حسينآباد بودند؟ اگر ادعا كنيد آن چه در زندانهای جمهوری اسلامی میگذشت را نمیدانستید وای بر شما!»
در واکنشی دیگر، روزنامه شرق در یادداشتی انتقادی نوشت:«چه شده که موسوی خوئینیها به تندی علیه فردی سخن میگوید که در قید حیات نیست؟ وقتی خوئینیها مواضع پیشین هاشمی را نقد میکند، عنصر زمان را در نظر نمیگیرد و گویی دهه ۶۰ همان مناسباتی را داشته که اکنون حکمفرماست.»
مجتبی حسینی، سردبیر اعتماد آنلاین، نیز در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی توییتر در همین باره نوشت:«آقای موسوی خوئینیها امید است که فصل سکوتتان با مصاحبهای که داشتهاید به اتمام رسیده باشد و عبا و قبای پاسخگویی به تن کنید و در قبال همه پرسشهایی که باید به آنها پاسخ بدهید و همه شبهاتی که درباره جنابعالی، سوابق عملکردها و تفکراتتان وجود دارد، شفافسازی کنید.»
خوئینیها؛ متهم به ترور رفسنجانی؟
در میان تمامی واکنشهایی که نسبت به صحبتهای خوئینیها درباره عملکرد هاشمی رفسنجانی منتشر شده، مطلب وبسایت انتخاب، در روز ۲۶ دیماه، متفاوت است.
گروه سیاسی این پایگاه خبری ـ تحلیلی مدعی شد که ترور هاشمی رفسنجانی در سال ۵۸، کار شاگردان خوئینیها بوده است؛ شاگردانی که تحت تاثیر سخنرانیهای او در مسجد جوستان نیاوران، پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بودهاند.
ترور ناموفق هاشمی رفسنجانی در چهارم خرداد ۱۳۵۸ در خانهاش در محله دزاشیب تهران، به سه تن از عوامل گروه «فرقان» نسبت داده شده است.
وبسایت انتخاب در یادداشت خود به نام اکبر گودرزی، از رهبران گروه «فرقان» اشاره کرده که پیش از انقلاب در همان مسجد و محفلی رفتوآمد داشته که موسوی خوئینیها سخنران آن بوده است. اکبر گودرزی در دیماه ۵۸ دستگیر و بعدها محاکمه و در تیر ۵۹ نیز به همراه سایر اعضای دستگیر شده فرقان اعدام شد.
وبسایت انتخاب نوشته است: «نام گودرزی، به صراحت در منابع دیگری آمده که نشان میدهد اعضای گروهک مذکور از کدام منشا فکری و عقیدتی تغذیه میشدند. همه آدرسها به مسجدی به نام جوستان و سخنران آن موسوی خوئینیها منتهی میشود.»
در بخش دیگری از این مطلب، به نقل از احمد قدیریان، معاون اجرایی وقت دادستان انقلاب کل کشور آمده است: «بعدها در خلال اعترافات دستگیرشدگان فرقان به دست آمد که هم گودرزی و هم دوستانش در جلسه تفسیر قرآن آقای موسوی خوئینیها در مسجد جوستان شرکت میکردند.»
مطلب مزبور در انتقادی که پهلو به اتهام میزند، میافزاید: «آیت الله موسوی خوئینیها مرحوم آیت الله هاشمی را به «سوپر رادیکال بودن» و انواع اتهامات متهم میکند؛ حال آنکه محصول جلسات تفسیر او افرادی بودند که که با تندرویهای کم سابقه دست به ترور رهبران انقلابی از جمله خود هاشمی رفسنجانی زده بودند. موسوی خویینیها اما هیچگاه در مورد اتهامات مربوط به جلسات قرآن خود و تفاسیر مارکسیستی از قرآن که محصول آن به دو ترور هاشمی انجامیده، سخنی نگفته است. محصول آن جلسات، باعث شد یکبار هاشمی در ۴ خرداد ۵۸ توسط گروهک فرقان ترور فیزیکی شود و یکبار دیگر، در ۲۵ دی ماه ۹۷ ترور شخصیتی شود؛ البته اگر ترورهای متنوع شخصیتی هاشمی در دوره اصلاحات را به پای خویینیها نوشته نشود!»
پاسخی به انتقادها و اتهام
سراجالدین موسوی، از اعضای مجمع روحانیون مبارز در واکنش به انتقادها علیه موسوی خوئینیها، از اینکه «گروهی در دفاع از آقای هاشمی بر آقای موسوی بتازند و بعضاً با عقده گشایی با ایشان برخورد کنند» انتقاد کرد.
او اضافه کرد: «کسانی که با این دو بزرگوار آشنا بودند، میدانستند که در نگاه ایشان به مسائل اختلافنظر فراوانی وجود دارد و این اختلاف از آغاز انقلاب وجود داشته است. این سخنان که نقد تندی نسبت به آیت الله هاشمی معرفی شده، اولین بار نیست که مطرح می شود و تنها تفاوت آن است که این بار این گلایه ها و اختلافات به سطح عموم کشیده است.»
این عضو مجمع روحانیون مبارز، با انتقاد از «طرح موضوعاتی نظیر انتساب ترور آقای هاشمی به شاگردان آقای موسوی»، نوشت: «اگر خاطر آقای هاشمی عزیز است که هست و اگر نباید نسبت به ایشان تخریب صورت گیرد، اما همین نکته درباره آقای موسوی هم جاری است. نقد سخنان ایشان یک مطلب است و دریدن حرمتها مطلبی دیگر.»
ظاهرا کشاکش و چالش «چپ» و «راست» در جمهوری اسلامی، با وجود شکلگیری صفبندیهای جدید سیاسی (اصلاحطلبی و اصولگرایی) همچنان ادامه دارد. مصاحبه انتقادی موسوی خوئینیها، و واکنشهای منفی حامیان رفسنجانی، آخرین نمونه است.