سخنگوی، وزارت امور خارجه ایران، گفت که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، روز پنج‌شنبه در نامه‌ای به فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی و دفاعی اتحادیه اروپا، اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران اجرای گام سوم «کاهش تعهدات برجامی» را از روز پنج‌شنبه، چهاردهم شهریور آغاز کرده است.

عباس موسوی گفت: «وزیر امور خارجه ایران روز پنج‌شنبه با ارسال نامه‌ای خطاب به موگرینی، نماینده عالی سیاست خارجی و دفاعی اتحادیه اروپا اعلام کرد به دلیل تبعات ناشی از خروج آمریکا از برجام و تحمیل مجدد تحریم‌های آن کشور و ناتوانی سه کشور اروپایی به اجرای تعهدات خود در برجام و در بیانیه‌های کمیسیون مشترک، جمهوری اسلامی ایران از امروز تمامی تعهدات خود در برجام در حوزه تحقیق و توسعه هسته‌ای را متوقف می‌کند.»

به گفته موسوی در نامه ظریف به موگرینی، تاکید شده است که گام سوم جمهوری اسلامی برای کاهش تعهدات برجامی «دقیقا در راستای حقوق ایران در برجام و به‌ویژه بر مبنای پاراگراف ۳۶ آن بوده و در پاسخ به نقض گسترده و مستمر برجام طی ۱۶ ماه گذشته صورت می‌گیرد.»

ظریف در این نامه به موگرینی اعلام کرد که «جزئیات فنی و عملیاتی توقف تعهدات ایران در حوزه تحقیق و توسعه هسته‌ای متعاقبا به اطلاع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهد رسید.»

در پایان نامه وزیر امور خارجه ایران خطاب به مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تاکید شده است که «جمهوری اسلامی به منظور نشان دادن حسن نیت خود، آمادگی دارد به گفت وگو با طرف‌های باقی مانده در برجام در تمامی سطوح ادامه داده و در صورت عمل طرف‌های مقابل به کلیه تعهدات خود در برجام، مجددا به اجرای کامل برجام برگشت نماید.»

ظریف ساعاتی پیش از انتشار متن این نامه، در فرودگاه جاکارتا اندونزی به خبرنگاران گفته بود که این نامه را برای موگرینی  ارسال خواهد کرد.

حسن روحانی، رییس جمهوری اسلامی، شامگاه چهارشنبه، سیزدهم شهریور، در یک نشست خبری بعد از جلسه سران قوا و  در حالی که علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی و ابراهیم رییسی، رییس قوه قضاییه، او را همراهی می‌کردند،  فرمان اجرای «گام سوم کاهش تعهدات برجامی» را از «روز جمعه، پانزدهم شهریور» صادر کرد.

روحانی تاکید کرد که گام سوم کاهش تعهدات برجامی با رفع محدودیت استفاده از نسل جدید سانتریفیوژها از سوی جمهوری اسلامی آغاز می‌شود. او گفت: «کلیه محدودیت‌های مربوط به تحقیق و توسعه برداشته خواهد شد و شاهد گسترش تحقیق و توسعه در زمینه سانتریفیوژها خواهیم بود.»

در نشست خبری شامگاه چهارشنبه، علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی، نیز با اعلام این‌که «در گام سوم و با استقرار زنجیره نسل جدید، شاهد تحولات بزرگی در فعالیت‌های هسته‌ای صلح آمیز ایران خواهیم بود»، گفت: «حرکت برای اجرای گام سوم برای جمهوری اسلامی ایران بسیار با اهمیت است و نتیجه آن به سرعت عمل ایران در این زمینه منجر خواهد شد.»

مقام‌های جمهوری اسلامی در جریان اعلام «گام اول» و «گام دوم» کاهش تعهدات برجامی تاکید کرده بودند که این گام‌ها «در چارچوب برجام» است اما حسن روحانی در نشست خبری شامگاه چهارشنبه تاکید کرد که گام سوم کاهش تعهدات برجامی جمهوری اسلامی « در چارچوب مقررات آژانس بین المللی انرژی اتمی» است.

او گفت:«اقدامات ایران در چارچوب مقررات آژانس خواهد بود و مهلت ۶۰ روزه دیگری پیش روی اروپاست و هر زمان به تعهدات خود برگردند ما هم به تعهدات برجامی بر می‌گردیم.» روحانی تاکید کرد «بخش اعظم گفتگوهای ۵+۱ با ایران در مذاکرات برجام راجع به محدودیت‌های تحقیق و توسعه بود که این محدودیت‌ها را از جمعه برمی‌داریم.»

جمهوری اسلامی ایران پیشتر در دو اقدام که آن را گام‌های اول و دوم «کاهش تعهدات برجامی»  عنوان کرد ابتدا از سقف تعیین شده در برجام برای ذخیره حداکثر ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده عبور کرد و سپس سطح غنی‌سازی در مجتمع هسته‌ای نطنز را از سطح ۳/۶۷ درصد تعیین شده در برجام فراتر برد و به ۴/۵ درصد رساند.

بهروز کمالوندی، سخنگوی‌ سازمان انرژی اتمی ایران،  قرار است روز جمعه جزییات فنی گام سوم کاهش تعهدات برجامی را اعلام کند. او پیشتر در هفدهم تیر ماه گفته بود: «ممکن است گام بعدی در کاهش تعهدات افزایش تعداد سانتریفیوژها باشد.»کمالوندی  با تشریح «گزینه‌های ایران در گام سوم»، اعلام کرده بود که «افزایش تعداد سانتریفیوژها، نصب دوباره سانتریفیوژهای IR-۲و IR-۲m، افزایش تعداد سانتریفیوژهای فعال در آبشارهای غنی‌سازی‌ و همچنین غنی‌سازی ۲۰درصدی از گزینه‌های مطرح در گام سوم است.»