نیویورکتایمز: نیمی از ایرانیان با حجاب اجباری مخالفاند
دفتر تحقیقات استراتژیک نهاد ریاستجمهوری در ایران، چند روز قبل، گزارشی را منتشر کرد که نتیجهگیری کرده بود، حدود نیمی از مردم ایران، خواهان برچیدن حجاب اجباری برای زنان هستند. روزنامهی آمریکایی نیویورکتایمز، با اشاره به این گزارش، مقاومت ایرانیان در برابر محدودیتهای پوشش را بهدلیل سکولار شدن بیشاز پیش جامعهی ایرانی میداند.
توماس اردبرینک، خبرنگار روزنامهی نیویورکتایمز، چهارم فوریه (۱۵ بهمنماه)، در گزارشی نوشته است: «تصمیم برای انتشار این گزارش، که مطابق آن ۴۹/۸ درصد ایرانیان، در میان مردان و زنان، حجاب را امری شخصی میبینند که دولت نباید در آن مداخله کند، حسن روحانی، رئیس جمهوری را در تعارض مستقیم با جناحهای تندروی حکومت، بهویژه قوهی قضائیهی تندروی جمهوری اسلامی ایران قرار میدهد که روز جمعه اعلام کرد ۲۹ نفر در ارتباط با اعتراضات مربوط به حجاب، دستگیر شدهاند». قوهی قضائیه همچنین اعلام کرده است که همهی خانمهایی که حجابشان را از سر برمیدارند، قانونشکناند و مشمول مجازات میشوند.
نیویورکتایمز میافزاید: «دستکم به همان اندازه که این پژوهش مهم است، زمان انتشار آن نیز اهمیت دارد». این تحقیق در سال ۲۰۱۴ انجام شده است، ولی انتشار آن در حال حاضر، نشان میدهد که رئیس جمهوری آن را همچون فرصتی برای بهچالش کشیدن تندروهایی دیده است که برای تصمیمگیری نهایی در مورد موضوعی که از نظر نمادین برای جمهوری اسلامی بسیار مهم محسوب میشود، دست بالا را دارند.
انتشار نتایج تحقیق فوق ازسوی مرکز مطالعات استراتژیک دفتر نهاد ریاستجمهوری که حسامالدین آشنا در رأس آن قرار دارد، احتمالاً یک تصمیم حسابشدهی سیاسی ازسوی رئیس جمهوری و مشاورانش بوده است، برای افزایش حمایت از اصلاحات اجتماعی و کاهش فشار حملات تندروها علیه معترضان حجاب اجباری.
فاضل میبدی، یک روحانی معروف به اصلاحطلبی در شهر قم، به نیویورکتایمز گفته است: «دولت قصد دارد نشان دهد که سرکوب علیه خانمهایی که معترض حجاب اجباریاند، غیرقانونی و غیردموکراتیک است. ما اصولاً تنبیه یا مجازاتی برای این مورد، در اسلام نداریم».
مطابق این گزارش، حسن روحانی، خودش چند دهه قبل، یکی از مسؤولان معرفی قانون حجاب اجباری در ایران بوده، ولی پس از انتخاب به ریاستجمهوری در سال ۹۲ و انتخاب مجدد در ۹۶، طرفدار آزادیهای بیشتر برای ایرانیان شده است.
فرشاد قربانپور، یک تحلیلگر سیاسی طرفدار دولت جمهوری اسلامی ایران، به نیویورکتایمز گفته است: «دولت روحانی میخواهد محبوب باشد، و تیم او میدانند که تعداد فزایندهای از زنان، پوشش اسلامی رسمی حکومتی را نمیپسندند. دولت خواهان بهدست آوردن حمایت حداکثری زنان است».
یکی از زنانی که هفتهی گذشته، در اعتراض به حجاب اجباری، روسری از سر برداشته است و حالا از ترس دستگیرشدن، خواسته است تا ناشناس بماند، به این روزنامه گفته که «گزارش مربوط به حجاب خوب بود؛ اما به اندازهی کافی، رادیکال نبود». طبق گفتهی این زن ۲۸ساله، زنان ایران خواهان «آزادی کامل» هستند و بسیاری از زنان، با او در این زمینه همدلاند.
اعتراضات اخیر زنان ایران علیه حجاب اجباری، درپی حرکت اعتراضآمیز سمبولیک ویدا موحد شروع شد. او که در رسانه ها به «دختر خیابان انقلاب» معروف شده است، چهارشنبه ۶ دی ماه، یک روز پیش از آغاز اعتراضات سراسری در ایران، روسری خود را به چوب بست و در خیابان انقلاب تهران، بر روی سکویی ایستاد تا اعتراض خود را به حجاب اجباری نشان دهد. پس از او، زنان دیگری نیز حرکات اعتراضی مشابهی انجام دادند و تصاویر خود را در رسانههای مجازی منتشر کردند.
نیویورکتایمز به نقل از برخی منابع، اعلام کرده که موحد آزاد شده، ولی تصویری از او پس از آزادی در حوزهی عمومی منتشر نشده است.
طبق تحلیل نیویورکتایمز، اعتراضات اخیر علیه حجاب اجباری در ایران، «کم تعداد ولی مهم» بودند و نشاندهندهی اینکه نارضایتی عمومی از اجرای قوانین شرعی در حوزهی خصوصی، به اوج خود رسیده است. این در حالی است که به نوشتهی نیویورک تایمز، ایدئولوگهای جمهوری اسلامی، حجاب اجباری بر سر زنان را از «ستونهای اصلی انقلاب اسلامی» میدانند.
خبرنگار نیویورکتایمز مینویسد که بسیاری از ایرانیان امروز، در برابر محدودیتهای پوشش مقاومت میکنند، چون جامعهی ایرانی، بیشاز گذشته «سکولار» شده است. اما در ایران، حتی توریستها مجبور به رعایت حجاباند. همچنین، محدودیتهای پوشش منحصر به زنان نیست و بهعنوان نمونه، مردان نیز در حوزهی عمومی مجاز نیستند که «شلوارک» بپوشند.