عباس موسوی، سخنگوی وزارت امورخارجه ایران، درباره کاهش تدریجی تعهدات برجامی ایران گفت که اگر «برخی از کشورها در این حین، اقدامات عجیب و غریب انجام دهند» در آن صورت ایران، به جای «گام سوم»، «گام اساسی» را برمی‌دارد.

او با این حال درباره این «اقدامات عجیب و غریب» یا «گام اساسی» ایران جزئیاتی ارائه نکرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران که روز دوشنبه ۱۷ تیر و یک روز پس از اعلام رسمی آغاز گام دوم کاهش تعهدات برجامی این کشور سخن می‌گفت، ادامه داد: «ایران حق دارد نسبت به بی‌عملی اروپا واکنش نشان دهد و این واکنش هم منطقی، حقوقی و براساس مواد ۲۶ و ۳۶ برجام بوده است.»

در حالی که مقامات جمهوری اسلامی بارها از اروپا برای «بی‌عملی» نسبت به برجام انتقاد کرده‌اند، موسوی نیز اروپایی‌ها را به «گفتاردرمانی» متهم کرد و گفت: «گام سوم را در ۶۰ روز برمی‌داریم. هنوز هم در حال بررسی هستیم اما اگر کشورهای باقی مانده به ویژه اروپایی‌ها به تعهداتشان عمل نکنند و به گفتار درمانی و حرف ادامه دهند، گام سوم را محکم‌تر عمل می‌کنیم.»

او با این حال از سفر دوباره مشاور امانوئل مکرون، رییس جمهوری فرانسه به ایران در روزهای آتی خبر داد، اما تأکید کرد که اگر این اقدام «سفر برای سفر» یا «سفر برای عکس یادگاری» است، «تنها به آنها خوش‌آمد می‌گوییم».

دو هفته پیش، امانوئل بُن، فرستاده ویژه رییس جمهوری فرانسه برای گفت‌وگو با مقامات ایران به تهران رفته بود.

پیش از اعلام رسمی گام دوم تعهدات برجامی ایران، حسن روحانی و امانوئل ماکرون در یک تماس تلفنی طولانی با یکدیگر درباره برجام گفت‌وگو کردند. دفتر ریاست جمهوری ایران پس از این گفت‌وگو از آمادگی دوباره ایران برای گفت‌وگو با گروه «پنج به علاوه یک» که پیشتر با حضور آمریکا موجودیت داشت، خبر داد.

سخنگوی وزارت امورخارجه ایران در این زمینه نیز گفت: «درباره حضور آمریکا در برجام هم بستگی به آنها دارد. فرش قرمز برای آمریکایی‌ها پهن نمی‌کنیم ولی بازگشت آمریکا به تعهداتش یک گام مثبت تلقی می‌شود.»

اما بی‌اعتمادی ایران به کشورهای غربی در حالی است که به نظر می‌رسد ایران به روسیه و چین نیز امید چندانی ندارد. عباس موسوی گفت: «ایران به هیچ کشوری امید نبسته است» حتی «دوستان ما مانند روسیه و چین». او بدون آنکه نام کشور خاصی را ذکر کند، ادامه داد که ایران اجازه نمی‌دهد «کارت بازی دیگران شود».

این اظهارات سخنگوی وزارت امورخارجه ایران در حالی است که پیشتر گزارش‌هایی درباره احتمال توافق روسیه با آمریکا و اسرائیل درباره خروج ایران از سوریه در قبال به رسمیت شناختن حکومت بشار اسد از سوی واشنگتن منتشر شده است.

همچنین ابراز ناامیدی نسبت به پکن و مسکو در حالی است که پیشتر گفته شده بود که در صورت شکست سازوکار مالی اروپا برای تجارت با ایران، روسیه در زمینه صادرات نفت و امور بانکی منافع ایران را تامین می‌کند.