بر مبنای گزارش‌های رسیده برخی شهروندان به ایران‌اینترنشنال،‌ گمرک ایران در فرودگاه‌های این کشور از مسافرانی که از خارج با خود هدیه، سوغات یا برای مصارف شخصی اجناسی به همراه می‌آورند،‌ حق گمرک «سلیقه‌ای» دریافت می‌کند.

برخی مسافران می‌گویند هنگام ورود به ایران در محل بازرسی فرودگاهی به دلیل همراه داشتن اجناسی همچون کفش، لباس، جوراب و حتی خوراکی‌هایی همچون بسته‌های شکلات مجبور به پرداخت مبلغی پول شده‌اند.

یک شهروند که از امارات متحده عربی وارد ایران شده می‌گوید با بازرسی وسایلش و پرداخت مبلغ گمرک برای «بیش از پنج بسته» مواجه شده است. 

مسافر دیگری که برای فرزندانش لباس خریداری کرده و همراه داشته نیز مجبور به پرداخت حق گمرک شده است.

یک مسافر زن می‌گوید مامور فرودگاه به او درباره لوازم آرایشی که خریداری کرده بود، گفته است: «ما توجیه نشدیم که این برای مصرف شخصی است» و سپس او را ۵۰۰ هزار تومان جریمه کرده‌اند.

براساس قوانین و مقررات گمرکی، کالاهای همراه مسافر‌ اگر جنبه «تجاری» نداشته باشد و برای سوغات، هدیه و مصرف شخصی وارد شود مشمول پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی نیست. 

براساس این مقررات، هر مسافر می‌تواند در سال یک بار کالای نو به ارزش ۸۰ دلار با خود به همراه بیاورد.

با این حال، نحوه اجرای این قانون از سوی کاربران رسانه‌های اجتماعی مورد انتقاد قرار گرفته است.

کاربری به نام «امیر گیتی» درباره گمرک فرودگاه «امام خمینی» نوشته که ماموران قوانین مربوط را به صورت «سلیقه‌ای» اجرا و براساس «میل روحی» ارزیابی کالاهای مسافران را انجام می‌دهند.

برخی شهروندان نیز از مشکلات خود برای واردات دارو و تجهیزات درمانی برای بیماران گفته‌اند.

کاربری به نام «آزاد» در ارتباط با نایاب شدن انسولین که در روزهای گذشته در رسانه‌های اجتماعی به ترند داغ توییتر تبدیل شد، نوشته دوستش به دلیل به همراه داشتن چند بسته سرسوزن و سنسور برای بیمار دیابت مجبور به پرداخت بیش از «یک میلیون تومان» شده است.

این کاربر نوشته: «هر چی قسم خورد التماس کرد گفت این مال مریضه، فایده نداشت.»

دریافت سهم از اجناس پستی

علاوه بر جریمه گمرکی در فرودگاه، شهروندانی که اجناس و کالاهای شخصی یا هدیه از بستگان و دوستان خود در خارج کشور از طریق پست دریافت می‌کنند، نیز بعضا مجبور به پرداخت پول به پست ایران می‌شوند.

کاربری در توییتر نوشته وقتی یک بسته پستی از سوییس حاوی یک جفت جوراب دریافت می‌کرده، مجبور به پرداخت ۳۰ هزار تومان پول گمرک به پست شده است.

شهروندان دیگری هم از تجربه مشابه خود در زمینه پرداخت پول به اداره پست در شهرهای مختلف گفته‌اند.

یک کاربر که دانشجوی خارج کشور است نوشته وقتی از خارج ایران برایش کادوی عروسی فرستادند «گمرک فرودگاه رویش برچسب زده که به شما اعتماد داریم و بدون بازگشایی بسته،‌ ترخیصش کردیم.با این حال باز کردم دیدم کاغذ کادوش پاره که نه، پاره پاره بود. ۳۵ هزار تومان هم پول پست گرفتند.»

به گفته جابر آزادی، رییس اداره پست‌های خارجه مرکز ملی پردازش و مبادله پستی، «تمام مرسولات پستی وارده پیش از ارسال به آدرس گیرنده،‌ برای اطمینان از آن توسط ناظران گمرک ارزیابی و سپس برای ارسال به گیرنده آماده می‌شوند».

باشگاه خبرنگاران جوان سال  ۱۳۹۸ به نقل از این مقام پست ایران نوشت برخی از مرسولات پستی پس از ورود به کشور «بدون حضور گیرنده» با درنظر گرفتن مقررات ارزش کالا تا مبلغ ۵۰ دلار ارزیابی می‌شوند.

آزادی اشاره کرده در صورتی که نماینده گمرک ارزش محموله را بالای ۵۰ دلار تشخیص دهد، مبلغ عوارض گمرکی روی برگه‌ای به نام «پته گمرکی» درج و روی مرسوله چسبانده می‌شود تا مامور پست آن را هنگام مراجعه به منزل گیرنده از او دریافت کند.