* به‌روز رسانی: به‌فاصله یک روز از انتشار این گزارش، یک معلم داوطلب در اکانت توییتری‌اش خبر داد که چهار کودک پیدا شده‌اند ولی هنوز از دو کودک خبری نیست.

پس از سه هفته، همچنان کسی از شش کودک بلوچ پاکستانی که به‌ گفته والدینشان در قوچ‌حصار شهرری ناپدید شده‌اند، خبر ندارد.

پس از آنکه مقامات دولتی ایران روز چهارشنبه ۱۰ مردادماه، خانه‌های آنان را خراب و ساکنان آن خانه‌ها را برای اخراج از ایران بازداشت کردند، معلوم نیست چه بر سر این کودکان آمده است.

به گفته معلم‌های داوطلب مدرسه این کودکان بلوچ پاکستانی، یک روز پیش از آن هم مدرسه آن‌ها تعطیل شده بود.

شهنواز ۱۱ساله، روز پنج‌شنبه ۱۱ مرداد در یک خرابه پیدا شد؛ ولی از محسن ۴ساله، موسی ۵ ساله، معصومه ۶ساله، عیسی ۵ساله، فاطمه  و خاتون ۶ساله هنوز کسی خبر ندارد و والدینشان نگران‌اند که مبادا «سگ‌های وحشی» آن‌ها را کشته باشند.

فقر به خانواده‌های آن‌ها اجازه نداده است تا عکسی از بچه‌هایشان داشته باشند و منتشر کنند.

رسانه‌های داخل ایران می‌گویند این مهاجرهای پاکستانی، بعضا ۳۰سال است در این منطقه زندگی می‌کنند، ولی همچنان مدارک اقامتی ندارند و «مهاجر غیرقانونی» محسوب می‌شوند؛ حتی این بچه‌هایشان که در ایران متولد شده‌اند. این رسانه‌ها همچنین می‌گویند بخشی از این خانه‌ها که از کلمه‌های «کپر» و «زاغه» در توصیفشان استفاده شده، دست‌کم ۲۰سال پیش ساخته شده‌اند.

از یورش صبحگاهی تا بی‌خبری یک شبانه‌روزی

در فاصله‌ای نزدیک به تخریب این خانه‌ها، فاطمه اشرفی از انجمن حمایت از زنان و کودکان پناهنده، «حامی»، در حساب توییتری خود نوشت: «همکاران ما در سیستان و بلوچستان با تک‌تک خانواده‌های مهاجر پاکستانی قبل از ترک ایران مصاحبه کرده و هیچ سندی مبنی‌بر گم‌شدن کودکانشان پیدا نکرده‌اند.»

یک فعال حقوق کودک به ایران‌اینترنشنال می‌گوید که برخی از والدین تا یک شبانه‌روز نمی‌دانستند بچه‌هایشان گم شده‌اند.

او توضیح می‌دهد که پس از یورش مقامات دولتی که در ساعات اولیه صبح روی داد و با توجه به فاصله بین خانه‌ها که در مزرعه‌های زراعتی پخش شد‌ه‌اند، برخی‌از کودکان همراه مادر یا پدرشان گریخته‌اند و یا پدرها فکر می‌کردند بچه با مادرش است یا اینکه مادر فکر می‌کرده است که بچه با پدرش یا با دیگر آشناهاست؛ تا آنکه از مرز رد شده‌اند و والدین توانسته‌اند همدیگر را حضوری یا تلفنی پیدا کنند و متوجه ناپدیدشدن بچه‌هایشان بشوند.

این فعال حقوق کودک می‌گوید که نهادهای دولتی وظیفه جست‌وجو را دارند و فعال‌های حقوق کودک قرار نیست کار پلیس را بکنند: «اگر حتی می‌خواهند گم‌شدن کودکان را تکذیب کنند، با مراجعه تکذیب کنند. ولی هنوز هیچ‌کسی سراغ این خانواده‌ها نرفته است.»

مقام‌های محلی در اولین روزهای پس از این یورش، گم‌شدن افراد را تکذیب می‌کردند، ولی پس از آنکه یک ویدیو در توییتر منتشر شد و در آن والدین محسن از گم‌شدن بچه‌شان صحبت کردند، به گفته این فعال حقوق کودک، «سکوت خبری عجیبی حاکم شد».

از تکذیب فرمانداری تا دیدار طیبه سیاوشی

«چطور ممکن است وقتی فردی جایی حضور داشته باشد، برای تخریب آن‌جا اقدام شود؟ یعنی جان انسان‌ها حتی اتباع غیرمجاز اهمیتی ندارد که چنین واکنش‌های رسانه‌ای را شاهد هستیم؟» این را هدایت‌الله جمالی‌پور، فرماندار شهرری، روز شنبه ۱۳ مردادماه به خبرگزاری ایرنا می‌گوید و ادعا می‌کند که «تعداد معدودی کپر خالی از سکنه و مجهول‌المالک، پس از هماهنگی تخریب شده و هیچ کودکی نیز گم نشده است.»

جمالی‌پور می‌گوید چندین نوبت به خانواده‌ها هشدار داده شده بود، «اما این اتباع، به این هشدارها بی‌توجه بودند».

خبرگزاری ایرنا می‌نویسد که این افراد در قالب تورهای زیارتی وارد ایران می‌شوند و «به‌صورت غیرمجاز درمیان زمین‌های کشاورزی و کوره‌های متروک آجرپزی اسکان می‌گزینند. گروهی از اتباع غیرمجاز پاکستانی با دستمزدهای بسیار پایین در مزارع اطراف شهرستان ری مشغول‌به کار می‌شوند و گروه دیگر با کودکان خود در معابر اصلی شهرری و تهران، اقدام به تکدی‌گری و ایجاد مزاحمت برای شهروندان ایرانی می‌کنند».

خبرنگار روزنامه قانون با حمید، پدر معصومه و محسن - دو کودک گم‌شده - صحبت کرده است و می‌نویسد که «او پاسپورت قانونی دارد و هر چند وقت یک‌بار به پاکستان می‌رود و برمی‌گردد. آخرین‌بار همین دوماه پیش بود». سپس از قول حمید می‌‌نویسد: «مامورها پاسپورتم را دیشب جلوی چشم‌هایم پاره کردند و جلویم انداختند. من که قانونی وارد ایران شده بودم، چرا با من این رفتار را می‌کنند؟»

صالح، پسر بلوچی که خواهرش در این ماجرا گم شده، به همین خبرنگار، گفته است: «همه وسایل خانه‌ها را بردند. گوشی‌ام و حتی دیگی که هر سال در آن نذری امام‌حسین درست می‌کردیم را هم بردند. پول‌های توی جیبمان را هم خالی کردند و دیگر نمی‌توانیم تا یک خیابان آن طرف‌ترهم برویم. موتورهایمان را هم با خودشان بردند».

البته فرماندار شهرری ادعای سرقت اموال بلوچ‌های با اصالت پاکستانی را رد می‌کند.

صابر هم به قانون می‌گوید: «یک هفته پیش یک گروه آمدند این‌جا، گفتند ما گروه بهداشت هستیم. با دو تا ون آمدند توی خانه‌ها و یکی‌یکی اسم و فامیل‌هایمان را پرسیدند. نگو داشتند ما را شناسایی می‌کردند برای رد مرز و ما خبر نداشتیم. به دروغ گفتند به شما کانکس و پول می‌دهیم تا زندگی کنید.»

فروردین‌ماه امسال، طیبه سیاوشی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی، از این منطقه دیدار کرده و به خبرگزاری خانه ملت گفته بود که حدود ۱۲۰۰ مهاجر پاکستانی، حاشیه‌نشین شهرری هستند.

سیاوشی به خانه ملت گفت: «در این منطقه عده‌ای کپرنشین زندگی می‌کنند؛ این افراد تعدادی بلوچ‌های مهاجر پاکستانی بوده که بیش از ۳۰ سال است در این منطقه زندگی می‌کنند؛ اکثر این افراد بی‌سواد بوده و فعالیت‌های کشاورزی و کارگری دارند.»

او افزود: «باید فرصت‌های لازم برای رفع مشکلات این مهاجران به تشکل‌های غیردولتی داده شود، متاسفانه در اطراف محل زندگی این افراد، نخاله‌های ساختمانی بسیاری وجود داشته و محل زندگی به‌لحاظ بهداشتی خطرناک است؛ به‌دلیل گستردگی جامعه شهری، باید نظارت‌های لازم درخصوص روند درمانی این افراد انجام شود.»

سیاوشی پیشنهاد داده بود یا نظارتی بر زندگی این افراد صورت بگیرد، یا آن‌ها را به پاکستان بازگردانند.

یک فیلم کوتاه در توییتر و بیانه انجمن حمایت از کودکان

«بچه ما گم شده. یه‌دونه بچه من، دخترم گُمه... ساعت ۴ اومدن سر ما ریختن. ما هم از ترس فرار کردیم... پلیسم نمی‌شه بریم. بریم ما رو می‌گیرن...»

وقتی ویدیوی دو پدر که بچه‌هایشان گم شده‌اند در رسانه اجتماعی توییتر پخش شد، هم‌زمان، این سوال مطرح شد که بچه‌های بلوچ پاکستانی چه شده‌اند؟

انجمن حمایت از کودکان به‌دنبال انتشار این ویدیو، در یک نامه سرگشاده از وزیر کشور خواست تا وضعیت این کودکان را پی‌گیری و نتیجه را برای اقناع افکار عمومی منتشر کند.

فعال حقوق کودکی که با ایران‌اینترنشنال صحبت کرد، می‌گوید فرماندار شهرری بر پایه صورت‌جلسه‌ای که پلیس ادعا می‌کند خانواده‌ها امضا کرده‌اند، گفته که کودکی گم نشده است.

او با تاکید بر بی‌سوادی برخی از این والدین، می‌گوید که «حتی اگر امضاء هم شده باشد، چه‌جوری انتظار دارند از کسی که دستگیر شده، بیاید و بگویم بچه‌ام یا فلان‌کس، مخفی شده است. وقتی کسی دستگیر شده که نمی‌گوید تا بقیه را هم دستگیر کنند».

او حدس می‌زند خانواده‌هایی که به پاکستان اخراج شده‌اند، کمی در آن کشور بمانند تا پس از چند دهه، با فامیل‌هایشان دیدار کنند، ولی مجدد به ایران بازخواهند گشت.

*تصویر بالای گزارش از بازدید طیبه سیاوشی از حومه شهر ری و دیدار با بلوچ‌های مقیم این منطقه است که خبرگزاری خانه ملت منتشر کرده است.