به‌گفته علیرضا رییسی، معاون وزارت بهداشت ایران، دستکاری در تاریخ زایمان‌ها برای تعیین تاریخ تولد دلخواه ازسوی والدین، روش تازه‌ای «در میان اقشار مرفه جامعه» است که عواقب آن علاوه‌بر نوزاد و پدر و مادرش، بر دوش نظام سلامت جامعه نیز می‌افتد. او افزوده است که دستکاری در تاریخ زایمان‌ها، میزان بستری‌شدن ضروری نوزادان و حتی مرگ آنان را افزایش می‌دهد.

دستکاری در تاریخ زایمان نوزاد، در زایمان‌هایی قابل اجراست که به‌صورت سزارین انجام می‌شود. هرچند که برخی منتقدان، پزشکان زنان و زایمان را مشوق رواج چنین پدیده‌ای می‌دانند، اما پزشکان درمقابل می‌گویند که به‌دلیل اصرار والدین، تولد نوزاد را تنها چند روز به جلو می‌اندازند.

براساس گزارش‌ها، والدینی که علاقه‌مندند فرزندشان در تاریخ معینی به‌دنیا بیاید، از پزشکان خود می‌خواهند تا فرزند آن‌ها را در تاریخی مشخص، مثل سالگرد ازدواج یا روز تولد پدر، به‌دنیا آورد.

البته رییسی آماری از میزان رواج این روش در ایران نداده و آمار قابل دسترسی هم از نوزادانی که با دستکاری روز تولد، جانشان را از دست می‌دهند، تاکنون منتشر نشده است؛ اما آن‌چه که در رسانه‌های اجتماعی دیده می‌شود، از رواج دستکاری و رند کردن تاریخ زایمان نوزادان حکایت دارد. البته در کنار این مسأله، عکس‌های حمام نوزاد، تصاویر جشن اولین سالگرد مدفوع اول کودک،  چالش‌های ماجرای تهیه آلبوم جنین و سونوگرافی‌های سه‌بعدی نیز بیشتر در کاربرهای فارسی‌زبان رسانه‌های اجتماعی دیده می‌شود.

یک مادر: مجبور به دستکاری زمان تولد شدم

براساس آمار موجود، ایران مقام دوم را در سزارین دارد؛ شیوه زایمانی که در کشورهای اروپایی ممنوع است، مگر این‌که دکتر، در موارد اورژانسی به‌خاطر نجات جان مادر و نوزاد، اجازه به سزارین بدهد.

سازمان بهداشت جهانی می‌گوید فقط ۱۵ درصد زایمان‌ها منجربه سزارین می‌شود، اما در ایران تا ۴۰ درصد زایمان‌ها به‌شیوه سزارین صورت می‌گیرد.

عفونت، خونریزی، عوارض بیهوشی، احتمال نیاز به تزریق خون و عوارض سلامت روان، در کنار خطر مرگ ناشی‌از تولد زودرس نوزاد، از خطرات اثبات‌شده سزارین برای مادر است و درباره نوزاد، مشخصاً می‌توان به مشکلات تنفسی اشاره کرد.

زهره، مادری است که در تهران دخترش را ۱۷ روز زودتر از موعد تولد، سزارین کرده است. او می‌گوید: «چون حالم خوب نبود، دکترم پیشنهاد داد که می‌توانم زودتر سزارین کنم. حالا بعد سال‌ها دخترم به نوعی آلرژی مبتلاست که دکترها می‌گویند به‌دلیل سزارین زودرس است. اگر دکترم آن موقع می‌گفت که به‌دنیا آمدن زودتر دخترم می‌تواند او را برای همیشه با مشکل سلامتی دچار کند، هیچ‌وقت به‌خاطر حال بدم، تن به سزارین زودرس نمی‌دادم.»

زهره در شرایطی قرار داشته است که می‌توانست بدون خطری مهلک، فرزندش را در شرایط طبیعی به‌دنیا آورد.

لاله حیدری‌نسب، ماما در تهران، می‌گوید: «در سال‌های اخیر، زوج‌ها خیلی تأکید دارند که تاریخ تولد فرزندشان یا رند باشد یا با مناسبت‌ها همخوانی داشته باشد. با وجود آن‌که پزشک سعی می‌کند به این موارد توجه نداشته باشد، اما تأکید مادر و پدر موجب می‌شود تا آن‌ها هم تا آن‌جا که امکان دارد، خواسته‌شان را لحاظ کنند.»

این درحالی است که به‌گفته حیدری‌نسب، «نوزاد در ماه آخر رشدش، بسیار حساس است و تک‌تک روزها دارای اهمیت هستند. در زایمان طبیعی که به‌هیچ عنوان تاریخ دقیقی نمی‌توان مشخص کرد. سزارین هم بسته به این‌که نوزاد چقدر وزن گرفته و تا چه حد رشد داشته، می‌تواند دو، سه روز دیرتر و زودتر انجام گیرد؛ اما این‌که بشود یک یا دو هفته زایمان عقب و جلو بیفتد، به‌این سادگی‌ها نیست. با این‌وجود، واقعاً بعضی از خانواده‌ها خیلی روی این موضوع تأکید دارند.»