پنج رویداد مهم سال ۲۰۱۸ برای جامعه رنگینکمانی
بهرغم اینکه همجنسگرایان همچنان از سوی جمهوری اسلامی ایران بهرسمیت شناخته نمیشوند، ولی امسال جامعه رنگینکمانی (همجنسگرایان مرد و زن، دوجنسگرایان و جنس سوم) از شرق تا غرب دنیا، شاهد تغییراتی امیدوارکننده بود.
یک- سازمان بهداشت جهانی: فراجنسیتی بیماری نیست
بالاخره بعد از سالها انتظار، سازمان بهداشت جهانی، افراد فراجنسیتی (تراجنسی و ترنسجندر) را از فهرست بیماریهای خود خارج کرد. پیشتر این سازمان همجنسخواهی را از فهرست بیماریها کنار گذاشته بود.
در ایران این افراد اگر به دادگاه مراجعه کنند، مراحل روانپزشکی و هورموندرمانی را طی کنند، جراحیهای تطبیق جنسیت (معروف به تغییر جنسیت) را انجام بدهند و سپس حکم قاضی برای تغییر مدارک شناسایی را دریافت کنند، پس از طی تمامی این مراحل، به رسمیت شناخته میشوند.
با این حال، قوانین حمایتی از آنها در زمینههایی همانند مسکن، بهداشت و سلامت، کار و ... در ایران وجود ندارد.
دو- دولت نظامی تایلند قدرت را با اصلاحات تحویل میدهد
در آخرین ساعتهای اداری سال ۲۰۱۸ میلادی، دولت تایلند قانون تازهای را تصویب کرد که بر پایهاش، رابطه مدنی (civil partnership) زوجهای همجنس را در این کشور بهرسمیت شناخته خواهد شناخت، ولی تصویب نهایی آن را به پارلمان و دولت بعدی این کشور واگذار کرد که در بهار ۲۰۱۹ آغاز به کار میکند.
اگر این قانون به تصویب نهایی برسد، افرادی که حداقل ۲۰ ساله باشند و یکی از آنها شهروند تایلند باشد، میتوانند رابطه مدنی را برگزینند. رابطه مدنی، یا ازدواج سفید، راهحل برخی کشورها برای بهرسمیت شناختن خانوادههای زوجهای همجنس (همجنسگرا، دوجنسگرا یا جنس سوم) است.
سه- همهپرسی تایوان به نتیجه نرسید، حکم دادگاه همچنان نافذ است
پیشتر دادگاه عالی تایوان حکم به برابری افراد جامعه این کشور داده بود و در نتیجهاش دولت موظف شده است تا امکان ازدواج زوجهای همجنس را مهیا کند. گروههای محافظهکار این کشور امضای کافی جمع کردند تا دولت مجبور به همهپرسی در این زمینه باشد و در نهایت آنها برنده شدند. بااینحال، دولت همچنان موظف به اجرای حکم داده است و قانون تازهای در این زمینه در حال آماده شدن است. البته در این کشور برخی دفاتر ازدواج همین الان هم ازدواج زوجهای همجنس را ثبت میکنند.
چهار- دادگاه عالی هند و جرمزدایی از رابطه با همجنس
دادگاه عالی هند عاقبت ماده ۳۷۷ را از قانون مجازات این کشور کنار گذاشت. بر پایه این قانون، رابطه با همجنس جرمانگاری شده بود. ریشه این قانون به زمانی برمیگردد که هند مستعمره بریتانیا بود و در سال ۱۸۶۱ و در عصر ملکه ویکتوریا، این کشور هم مانند بریتانیا و بخش عمده جهان، رابطه با همجنس را با مجازات زندان، جریمه و شلاق روبهرو کرد.
امسال دادگاه عالی این کشور حکم داد که ماده ۳۷۷، قانونی «غیر منطقی، غیر قابل دفاع و آشکارا مستبدانه است».
پنج- آمریکای لاتین در انتظار تغییری بزرگ
قاره آمریکا میتواند اولین قاره جهان باشد که در آن زوجهای همجنس امکان ازدواج را در سرتاسر آن خواهند داشت، البته اگر دولتهای آمریکای لاتین به حکم «دادگاه حقوق بشر قاره آمریکا» توجه نشان دهند. حکم این دادگاه برای کشورهایی میتواند تاثیرگذار باشد که معاده آمریکایی حقوق بشر را امضا کردهاند و عضو سازمان دولتهای قاره آمریکا (OAS) هستند.
برخی از این کشورها رابطه مدنی (ازدواج سفید) را بهرسمیت میشناسند و برخی دیگر، ازدواجی برابر را برای زوجهای همجنس هم بهرسمیت شناختهاند.
بااینحال کشورهای بولیویا، کوبا، جمهوری دومینیکن، هندوراس، اروگوئه و پرو، قوانینی در این زمینه ندارند.
کوبا در میان این کشورها تصمیم داشت که قانون اساسی خود را تصحیح کرد و ازدواج بین زن و مرد تبدیل شود به ازدواج بین دو انسان برابر، ولی در نهایت دولت تحت فشار گروههای مذهبی و محافظهکار، از این تصمیم خود چشم پوشید.