دولت اسپانیا تصمیم به برکناری رهبران جدایی‌طلب کاتالونیا و برگزاری انتخابات محلی زودهنگام در آن منطقه گرفته است. مقامات دولت مرکزی، انجام این اقدامات بی‌سابقه را برای جلوگیری از استقلال کاتالونیا، ضروری می‌دانند.  

طرح دولت مرکزی علیه رهبران کاتالونیا که البته پیش‌ از اجرایی‌شدن، هنوز نیازمند تأیید مجلس بالادستی سناست، برای حل‌وفصل بدترین بحران سیاسی اسپانیا در طول چهار دهه‌ گذشته، مطرح شده است؛ اما با مخاطره‌ واکنش‌های خشمگین ازسوی طرفداران استقلال روبروست که تصمیم به برگزاری اعتصاب و اعتراضات خیابانی گرفته‌اند.

به گزارش خبرگزاری رویترز، ماریانو راخوی، نخست‌وزیر اسپانیا، روز شنبه ۲۹ مهرم، پس از برگزاری جلسه‌ اضطراری هیأت دولت اسپانیا، در یک نشست خبری که برای اعلام تصمیم نهایی هیأت دولت، درمورد استقلال کاتالونیا برگزار شد، اجرایی‌شدن ماده‌ ۱۵۵ قانون اساسی اسپانیا را تأیید کرد. براساس این ماده، دولت مادرید اجازه دارد بعضی از اختیارات را از کاتالونیا بازپس گیرد.  

این تصمیم دولت مرکزی، سه هفته پس‌‌از برگزاری همه‌پرسی استقلال کاتالونیا در نهم مهرماه گرفته شده است. در آن همه‌پرسی که برگزاری آن پیشاپیش ازسوی دولت مرکزی و دادگاه قانون اساسی اسپانیا غیرقانونی اعلام شده بود، ۹۰ درصد شرکت‌کنندگان، به استقلال کاتالونیا رأی مثبت دادند. مشارکت در انتخابات، حدود ۴۲/۳ درصد بود؛ اما بسیاری از حوزه‌های رأی‌گیری به‌دست پلیس اسپانیا بسته شده بود و نزدیک به ۹۰۰ نفر نیز در جریان درگیری میان پلیس و نیروهای امنیتی، با مردم منطقه زخمی شدند.

کارلس پوجدمون، رئیس دولت منطقه‌ای کاتالونیا، با تکیه بر نتیجه‌ این همه‌پرسی، هجدهم مهرماه (۱۰ اکتبر) طی یک سخنرانی، به‌صورت نمادین اعلام استقلال کرد؛ اما لحظاتی بعد، خواهان تعلیق این استقلال و گفت‌وگو با مادرید درباره‌ چگونگی جدایی از اسپانیا شد.

پس از آن، دولت مرکزی اسپانیا، تا ۲۴ مهر، به پوجدمون فرصت داد تا با اعلام "آری" یا "خیر"، موضع خود را درمورد استقلال روشن کند، که او این کار را نکرد و تنها با ارسال نامه‌ای به راخوی، خواستار دوماه گفت‌وگو و مذاکره با دولت مرکزی شد. پس از آن، بار دیگر تا روز پنج‌شنبه ۲۷ مهر، به او برای بازگشت از تصمیم استقلال فرصت داده شد و قرار بر این بود که درصورت پافشاری پوجدمون بر جدایی، دولت اسپانیا،  با اجرایی‌کردن ماده‌ی ۱۵۵ قانون اساسی، خودمختاری کاتالونیا را لغو کند و کنترل مستقیم منطقه‌ را در دست گیرد.

پنج‌شنبه با پایان مهلت مقرر، پوجدمون دولت مرکزی را تهدید کرد که اگر با گفت‌وگو و مذاکره موافقت نکند، این‌بار به‌شکل رسمی اعلام استقلال خواهد کرد.  

ماریانو راخوی، در نشست خبری امروز خود، ضمن اعلام تصمیم دولت، گفت: "گفت‌وگو، چیز قشنگی است و در شرایط فعلی به واژه‌ای جادویی تبدیل شده است؛ اما دولت کاتالونیا تا پیش از این، به‌دنبال گفت‌وگو نبود". او افزود: "باتوجه به مسیری که کارلس پوجدمون، رئیس دولت منطقه‌ای کاتالونیا در پیش گرفته، چاره‌ای جز این باقی نمانده است".

ماریانو راخوی که حالا برای محدودکردن اختیارات کاتالونیا، در انتظار تأیید مجلس سنای اسپانیاست، در نشست خبری خود گفت: "ما با هدف حفظ منافع عمومی ملت اسپانیا، از سنا می‌خواهیم که برای برکناری رئیس‌ و تمامی دولت کاتالونیا، به دولت مجوز بدهد".

از زمان بازگشت کشور اسپانیا به نظام دموکراتیک در اواخر دهه‌‌ی ۷۰ میلادی، این نخستین‌بار است که دولت مرکزی از حق خود براساس قانون‌اساسی، برای در دست‌گرفتن کنترل یک منطقه‌ خودمختار و اداره‌ مستقیم آن، استفاده می‌کند. اداره‌ مستقیم، شامل در دست گرفتن کنترل کامل پلیس، امور مالی و رسانه‌های عمومی منطقه می‌شود. این اقدام، قدرت و اختیارات مجلس منطقه‌ای را نیز محدود خواهد کرد.

راخوی گفت: "دولت به اجبار، ماده‌ی ۱۵۵ قانون اساسی را به‌کار می‌بندد. ماده‌ای که تنها در شرایط استثنایی مورد اجرا قرار می‌گیرد. اسپانیا پیش از این هم در آستانه‌ استفاده از این ماده قرار گرفته بود، اما از آنجایی‌ که دوباره به وضعیت قانونی بازگشتیم، دیگر اجرای آن ضروری نبود".

او افزود: "درحال حاضر شرایط متفاوت است؛ زیرا دولت هیچ کشور دموکراتیکی، تحمیل اراده‌ یک حزب بر دیگران و این‌گونه تصرف در قانون را نمی‌پذیرد. به‌همین دلیل است که ما تصمیم به اعمال این ماده گرفتیم".  

نخست‌وزیر اسپانیا اعلام کرد که اختیارات دولت خودمختار منطقه‌ کاتالونیا به دولت مرکزی اسپانیا انتقال خواهد یافت، اما تأکید کرد که نمی‌خواهد از اختیاراتش برای اداره‌ مستقیم کاتالونیا استفاده کند. او گفت که قصد ندارد از اختیارات ویژه‌ای که این ماده‌ قانون اساسی در اختیارش می‌گذارد، بیش از شش‌ماه، استفاده کند و به‌محض بازگشت وضعیت به حالت عادی، فراخوان برگزاری انتخابات محلی را خواهد داد.

راخوی گفت: "هدف ما بازگرداندن قانون و همزیستی عادی میان شهروندان است که به‌شدت آسیب دیده است. هدف ما این است که به بازسازی اقتصادی کشور، که امروز در کاتالونیا مورد تهدید قرار گرفته، ادامه دهیم. هدف ما این است که برگزاری انتخابات‌ها را در شرایطی عادی جشن بگیریم".

قرار است مجلس سنای اسپانیا در روز جمعه ۲۷ اکتبر (۵ آبان)، در مورد این تصمیم دولت نشستی برگزار کند و آن را به رأی بگذارد.

کارلس پوجدمن، رئیس دولت کاتالونیا نیز درپی سخنان راخوی، نشستی با هیأت دولت کاتالونیا برگزار کرد. بنابر اعلام دفتر پوجدمون، او قرار است شامگاه شنبه ۲۹ مهرماه، در این زمینه سخنرانی کند.

خبرگزاری آسوشیتدپس نیز به نقل از مقام‌های کاتالونیا گزارش داده است که پوجدمون قصد دارد در اعتراض به تصمیم دولت مرکزی، برای انحلال دولت کاتالونیا، شنبه‌شب به اعتراض‌های خیابانی طرفداران استقلال بپیوندد و سخنرانی کند.