استو منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا در نشستی که جمعه یازدهم آبان‌ماه، همراه‌با مایک پمپئو، وزیر خارجه آن کشور برای اعلام بازگشت تحریم‌ها علیه ایران برگزار کرد، از سوئیفت خواست که از ارائه خدمات به موسسه‌های مالی تحت تحریم در ایران خودداری کند. در مقابل، اتحادیه اروپا پیش از این، خبر از ایجاد یک ساز و کار مالی ویژه برای معامله با ایران داده بود، اما هفته گذشته اعلام شد که این ساز و کار، دست‌کم تا آغاز سال آینده میلادی، فعال نخواهد شد.

اتحادیه اروپا پیش از این اعلام کرده بود که به‌دنبال راه‌اندازی این سیستم تا پیش از آغاز تحریم‌های آمریکاست، اما خبرگزاری رویترز هفته پیش به‌نقل از سه دیپلمات اروپایی نوشت که گرچه این سازوکار ازلحاظ قانونی، باید از ۱۳ آبان (چهارم نوامبر) شروع به کار کند، اما تا پس‌از آغاز سال آینده میلادی، امکان عملیاتی‌شدن آن وجود نخواهد داشت.

ایالات متحده که اردیبهشت‌ماه سال جاری از برجام خارج شد، اعلام کرد تحریم‌های ایران را در دو بازه زمانی ۹۰ و ۱۸۰ روزه بازخواهد گرداند. استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری و مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در نشست خبری روز جمعه اعلام کردند که تحریم‌های آمریکا علیه ایران، از روز ۱۴ آبان باز خواهد گشت.

این تصمیم، با انتقاد اتحادیه اروپا مواجه شد. در بیانیه مشترکی که ازسوی اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان و بریتانیا منتشر شد، آن‌ها اعلام کردند که از بازگشت تحریم‌ها علیه ایران «عمیقا متاسف»‌اند.

فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، ژان ایو لودریان، هایکو ماس و جرمی هانت، وزیران خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا در این بیانیه اشاره کردند که آن‌ها از شرکت‌هایی که «تبادلات تجاری قانونی» با ایران دارند، حمایت می‌کنند.

این بیانیه بر «تعهد» اتحادیه اروپا و این کشورها برای «همکاری و به‌ویژه حفظ راه‌های ارتباط مالی با ایران و تضمین ادامه صادرات نفت و گاز ایران» تاکید کرده است.

پاییز سال جاری، یک روز پیش از آغاز نشست مجمع‌عمومی سازمان ملل متحد،  وزیران خارجه ایران، فرانسه، بریتانیا، آلمان، روسیه و چین به‌همراه فدریکا موگرینی، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در بیانیه‌ای مشترک از ایجاد سازوکاری ویژه برای تسهیل روابط تجاری با ایران تحت برجام، ازجمله درمورد صادرات نفت، خبر دادند.

حدود ده روز پیش، رویترز به‌‌نقل از یک دیپلمات اروپایی نوشت که اتحادیه اروپا در تلاش است تا این سازوکار پیش‌از ۱۳ آبان فعالیت خود را آغاز کند و نسبت‌به این مساله هم خوش‌بین است. اما به گفته همین دیپلمات، چنین سازوکاری در همان روزهای اول، امکان انجام عملیات را نخواهد داشت و ممکن است این مساله ماه‌ها به‌طول انجامد.

دور دوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران قرار است از ۱۴ آبان آغاز شود. کاخ سفید روز جمعه در بیانیه‌ای با اشاره به اینکه این تحریم‌ها «سخت‌ترین» تحریم‌هایی است که علیه ایران اعمال شده، اعلام کرد تحریم‌ها «بخش‌های زیادی از اقتصاد ایران، ازجمله انرژی شامل نفت و گاز و پتروشیمی، داد و ستد و گروه‌های مالی» را شامل می‌شود و درعین‌حال، «۷۰۰ نفر، نهاد و شرکت، دوباره به فهرست تحریم‌ها باز می گردند. ۴۰۰مورد آن، افراد یا شرکت‌هایی بودند که قبلا از تحریم تعلیق شده بودند و ۳۰۰ فرد یا شرکت جدید نیز در تحریم‌های تازه به فهرست اضافه شده‌اند».

دور اول تحریم‌های آمریکا که ۱۵ مردادماه بازگردانده شدند، دسترسی ایران به دلار، فلزات گرانبها، فولاد و آلومینیوم و صنعت خودروسازی را شامل می‌شد.

براساس اعلام کاخ سفید، در حال حاضر بانک مرکزی و دیگر موسسه‌های مالی ایران به این فهرست اضافه شده‌اند. با این حال، در این بیانیه تصریح شده است که «دارو، غذا، محصولات کشاورزی و تجهیزات پزشکی» از تحریم معاف‌اند.

با این حال هفته جاری اعلام شد که آمریکا برای برخی کشورها معافیت‌هایی برای خرید نفت از ایران در نظر گرفته است. مایک پمپئو هم خبر داد که آمریکا برای هشت کشور، ازجمله ایتالیا، هند، ژاپن و کره جنوبی، معافیت‌هایی را «برای یک دوره موقت» در نظر خواهد گرفت. هم‌زمان ترکیه هم اعلام کرده است که مشمول معافیت‌های آمریکا شده است.