سفر خاورمیانهای تیلرسون برای میانجیگری بحران قطر
رکس تیلرسون، وزیر امور خارجهی ایالات متحدهی آمریکا، که بهزودی برای حل بحران قطر و همسایگان عرب آن کشور، بار دیگر راهی منطقهی خاورمیانه میشود، میگوید امید چندانی به حل بحران قطر به این زودیها ندارد. او ضمن ابراز تردید درمورد اثربخشی تلاش آمریکا برای حل اختلاف، دلیل بیحاصل ماندن میانجیگریها را "قصور عربستان و متحدانش" میداند.
عربستان سعودی، امارات متحدهی عربی، بحرین و مصر، چهار کشور عربیاند که از ۱۵ خرداد (پنجم ژوئن) سال جاری، درپی متهم کردن قطر به حمایت از تروریسم، رابطهی سیاسی خود با این کشور را قطع کردند. آنها راههای زمینی و هوایی خود را بر روی قطر بستند و فهرستی ۱۳ موردی از درخواستهای خود از این کشور، برای حل بحران ارائه دادند؛ اما قطر ازسوی دیگر، هرگونه حمایت از تروریسم و گروههای افراطی را رد میکند و به نوبهی خود، این کشورهای عربی را به رهبری عربستان، متهم به محاصره و تلاش در نقض حاکمیت قطر میکند. بحران قطر، با وجود میانجیگری کویت و تلاش کشورهای دیگر برای پادرمیانی، همچنان ادامه دارد.
شیخ تمیم بنحمد آلثانی، امیر قطر، بیستوچهارم شهریورماه، اعلام کرد که کشورش برای پایاندادن به این بحران، آمادهی گفتوگو با طرفهای مقابل است. محمدبن عبدالرحمن آلثانی، وزیر خارجهی قطر نیز در شهریورماه، در نشست شورای حقوقبشر سازمان ملل متحد در ژنو، همین موضوع را اعلام کرد.
تیلرسون روز پنجشنبه ۲۷ مهرماه، در گفتوگو با خبرگزاری بلومبرگ در واشنگتن گفت: "بهنظر میرسد که بعضی از طرفها، به تلاش برای حل بحران، واقعاً تمایلی ندارند. حالا این بستگی به رهبری چهار کشور عربی دارد که چه زمان تصمیم بگیرند برای حل بحران، با قطر همکاری کنند؛ زیرا قطر پیش از این، به روشنی اعلام کرده که برای همکاری آماده است".
تیلرسون این سخنان را درحالی بیان کرده است که در چند روز آینده، عازم سفر به منطقهی خاورمیانه و ازجمله کشورهای عربستان سعودی و قطر، بهمنظور تلاشی تازه برای حل اختلاف است. وزارت خارجهی آمریکا، با انتشار بیانیهای اعلام کرده که تیلرسون ابتدا به ریاض و سپس به دوحه سفر میکند و افزوده است: "وزیر امور خارجهی آمریکا در ریاض با رهبران عربستان سعودی، علاوهبر بحران قطر، دربارهی بحران یمن و تنش کشورهای حاشیهی خلیجفارس با ایران نیز گفتوگو میکند و به برخی پرسشها دربارهی روابط بین آمریکا و عربستان سعودی نیز پاسخ میدهد".
به گزارش خبرگزاری فرانسه، تیلرسون که پیشاز این، مدیرعامل اجرایی شرکت بزرگ نفتی «اکسانموبیل» (ExxonMobil) بوده است، سابقهای طولانی در آشنایی با رهبران کشورهای عربی خاورمیانه دارد و میتواند برمبنای آن، نوعی دیپلماسی شخصی را نیز برای حل بحران جاری میان قطر و همسایگان عرب آن کشور دنبال کند. وزیر امور خارجهی آمریکا، پیش از این در تیرماه (ژوئیه) نیز، یکبار دیگر برای حل بحران قطر به منطقه رفته بود، اما آن سفر، حاصلی درپی نداشت.
این دیپلمات ارشد آمریکایی، در آن زمان، ابراز امیدواری کرده بود که بتواند به حل اختلاف کمک کند، اما سخنان روز پنجشنبهی تیلرسون نشاندهندهی تغییر نگرش او به مسأله است. او گفته است: "من امید چندانی برای حل بحران قطر به این زودی ها ندارم". با این حال، قرار است که او در این سفر جدید، با طرفین، درمورد آخرین مواضعشان گفتوگو کند.
دونالد ترامپ، رئیس دولت ایالات متحدهی آمریکا، در شهریورماه خوشبینانه پیشبینی کرده بود که بحران قطر بهزودی حل میشود و گفته بود که اگر مسأله بهسرعت حل نشود، مایل است "از همانجا، درحالیکه در کاخ سفید نشسته است" نقش میانجی را برای حل اختلاف، برعهده گیرد.
تیلرسون در گفتوگوی خود با بلومبرگ تأکید کرد که مسؤولیت اصلی برای یافتن راهحل برای این بحران، اکنون برعهده ی کشورهایی است که در مرکز بحران قرار دارند. او افزود: "نقش ما، تلاش برای اطمینان از بازبودن راههای ارتباط و گفتوگو و کمککردن به این مسأله است، بهگونهای که نگذاریم تا دو طرف در مورد پیامهای یکدیگر دچار سوءتفاهم شوند".