اگر کشوری را به دور از قوانین بین‌المللی، همراه با محدودیت‌های اجتماعی و مدنی رهبری کنید، آنچه که بیش از هر چیزی آزارتان خواهد داد، نه رقبای سیاسی‌تان که فعالیت اکتیویست‌های آزادی‌طلب است. اغلب اوقات پیش می‌آید که صدای رسای این گروه از فعالین در شبکه‌های اجتماعی بیش از شما شنیده می‌شود و به همین دلیل مجبورتان می‌کند تا چاره‌ای بیاندیشید. عربستان سعودی نیز دقیقا در چنین موقعیتی قرار گرفت و نسخه‌ای که برای آن تجویز شد ساده بود: تشکیل ارتشی از کاربران جعلی همراه با یافتن یک نفوذی در شرکت توییتر برای کشف دقیق مشخصات مخالفان از روی اطلاعات محرمانه حساب کاربری آن‌ها.

روزنامه «نیویورک تایمز» در گزارش مفصلی که در این رابطه منتشر کرده، از شیوه برخورد عربستان سعودی با مخالفان خود در شبکه‌های اجتماعی پرده برداشته است.

این روزنامه در گزارش خود آورده است که سیاست حمله آنلاین به مخالفان، بخشی از تلاش گسترده شاهزاده محمد بن سلمان و مشاوران نزدیک او برای خاموش‌سازی این عده از فعالین، چه در داخل و چه در خارج عربستان بوده است. روزانه صدها نفر در ریاض، پایتخت عربستان سعودی در مکانی شبیه به «مزرعه ترول‌ها»، وظیفه دارند تا صدای مخالفانی مانند «جمال خاشقجی»، روزنامه‌نگار به قتل رسیده توسط دولت این کشور را خفه کنند. این گروه همواره با شکار مخالفان و تعقیب مکالمات، سعی در شناسایی مباحث تازه دارند.

کارفرمایان و مدیران این مزرعه با گفتگو در خصوص راه‌های مبارزه با مخالفین و بحث پیرامون مباحث حساسی نظیر جنگ در یمن یا حقوق زنان، دستورات اجرایی را از طریق اپلیکیشن‌های «واتس‌اپ» و «تلگرام» به کارشناسان شبکه‌های اجتماعی یا همان ارتش خود ارسال می‌کنند. محتوای این دستورات همراه با فهرستی از افراد برای تهدید، توهین و ارعاب آن‌ها و نیز تعداد مورد نظر توییت‌ها نیز می‌شود. انتشار پیام‌های مختلف برای تقویت حکومت هم از جمله فعالیت‌های ارتش کاربران جعلی عربستان در توییتر است.

ارتش بات عربستان توییت‌های‌شان را از حساب‌های مختلفی که در اختیار دارند بر روی این شبکه ارسال می‌کنند تا وانمود کنند تعدادشان زیاد و صدای‌شان واحد است. از طرفی، در صورتی که یکی از حساب‌های توییتر تحت مدیریت آن‌ها توسط کاربران زیادی مسدود شود، آن‌ها به سادگی آن حساب را بسته و سراغ حساب تازه‌ای می‌روند.

نکته جالب اینجاست که این «کارشناسان» شغل خود را از طریق خود توییتر و با کلیک روی تبلیغات منتشر شده در آن پیدا می‌کنند و بابت انجام فعالیت به نفع دولت سعودی، ماهانه حدود ۳۰۰۰ دلار دریافتی می‌کنند.

اما این تنها بخشی از فشاری است که در فضای آنلاین بر فعالین عربستانی تحمیل می‌شود. آنچه که اکنون مشخص شده است، این است که این کشور برای شناسایی مکان و مشخصات مخالفین فعال خود در توییتر، از یکی از کارمندان این شرکت برای جاسوسی استفاده می‌کرد. مقامات اطلاعاتی غربی، پس از مدتی به این موضوع مضنون شده و آن‌را کشف کرده‌اند.

گزارش‌ها نشان می‌دهد که شرکت توییتر اولین بار در اواخر سال ۲۰۱۵ از وجود جاسوسی در مجموعه خود خبردار می‌شود. «علی الزباره»، کارمند سابق توییتر که در سال ۲۰۱۳ به این شرکت ملحق شده بود، با داشتن رتبه مهندسی به اطلاعات شخصی و فعالیت حساب‌های توییتر دسترسی داشت. این اطلاعات شامل شماره موبایل و آدرس IP کاربران می‌شده است.

نیروهای اطلاعاتی پس از کشف این موضوع، آن‌را با مدیران توییتر در میان می‌گذارند. آنچه که مشخص شده بود این بود که آقای الزباره رابطه نزدیکی با نیروهای اطلاعاتی عربستان سعودی داشته و به درخواست آن‌ها، داده‌های مربوط به حساب چند کاربر را در اختیارشان قرار داده بود.

هر چند توییتر علی‌رغم بازخواست این کارمند و تحلیل قانونی این مسئله که چه اطلاعاتی ممکن است از این شرکت به بیرون درز کرده باشد، به تایید نتیجه جاسوسی نرسید اما در نهایت الزباره را در دسامبر ۲۰۱۵ اخراج می‌کند. او مدت کوتاهی پس از این اتفاق به عربستان بازمی‌گردد و بنا به گفته‌ها، هم‌اکنون با دولت این کشور همکاری می‌کند.

توییتر در تاریخ ۱۱ دسامبر ۲۰۱۵ با ارسال پیامی امنیتی به صاحبان حساب‌های کاربری که آقای «الزباره» به اطلاعات آن‌ها دسترسی داشت، آن‌ها را از این موضوع مطلع کرد. در بین این حساب‌ها، محققان امنیت و حریم خصوصی، استادان قانونگذاری و روزنامه‌نگاران وجود داشتند. گروهی از آن‌ها برای پروژه Tor کار می‌کردند؛ سازمانی که وظیفه‌اش آموزش حفاظت از حریم خصوصی به گزارشگران و فعالان مدنی است. مدت‌هاست شهروندان ساکن در کشورهایی که حکومت سرکوبگر دارند، برای دور زدن فیلترینگ و فرار از رصد دولت از ابزار Tor استفاده می‌کنند.

آنچه که گزارش نیویورک تایمز مشخص می‌کند، تلاش وسیع دولت عربستان سعودی برای تثبیت تصویر شکننده‌ای از خود است؛ تصویری که حالا با مرگ یک روزنامه‌نگار منتقد، از پایه و اساس نقش بر آب شده است.