مردان هسته‌ای ایران، آن‌ها که تیم مرکزی مذاکره‌های ایران با غرب را شکل داده بودند، ظریف، بعیدی‌نژاد، تخت‌روانچی بار دیگر فراخوانده شده‌اند تا با توجه به تجربه و شناختی که از دیپلماسی غرب و دیپلمات‌های غربی دارند، بار دیگر امکان گفت‌و‌گویی همه‌جانبه را فراهم کنند.

بعیدی‌نژاد به سمت سفیر ایران در انگلستان منصوب شد، اما سیاست خارجی ایران، در هر حوزه‌ای که روی آن انگشت بگذاریم، آن‌قدر دچار ضعف و تعلل است که موقعیت جدید بعیدی‌نژاد نیز گره‌ای از مشکلات پیشین باز نکرد. کرسی مهم دیگر به مجید تخت‌روانچی داده شد که ماه پیش به نیویورک و مقر سازمان ملل متحد اعزام شد تا در این وانفسای کشمکش بین ایران و آمریکا، بتواند در رسانه‌های آمریکایی حاضر شود و جلوی موج تبلیغات منفی را بگیرد.

رابطه خوب تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با شبکه خبری ام.‌اس‌.ان‌.بی‌.سی آمریکا بود که این روزها، تخت‌روانچی را مهمان این شبکه می‌کند و البته، فعال کردن ارتباط رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران، که بعد از پایان مذاکرات تعلیق شده بود، بخش دیگری از راهبرد وزارت خارجه ایران برای مقابله با تهدیدهای نظامی بوده است.

انتصاب مذاکره‌کنندگان پیشین هسته‌ای در جایگاه سفیر یا دیپلمات‌ ارشد جمهوری اسلامی ایران، خبر از عزم به تغییری می‌دهد که کم‌و‌کیف آن همچنان به عزم حفظ توافق هسته‌ای باز‌می‌گردد، هرچند اهمیتی که این توافقنامه برای نظام داشته و دارد کتمان می‌شود.

رییس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، می‌گفت توافق هسته‌ای با ایران بد است، چرا که موضوعات متنوع درباره عملکرد منطقه‌ای ایران را در بر نگرفته است و به همین دلیل باید با ایران گفت‌و‌گوهایی جامع و هدفمند درباره تمام مسائل داشته باشد.

هفته پیش نیز رهبر ایران به‌صراحت گفت درباره عمق نفوذ نظام در منطقه و برنامه موشکی مذاکره‌ نمی‌کنند و با دولت فعلی آمریکا نیز گفت‌و‌گو نخواهند کرد.

این بن‌بست سیاسی که تا امکان مخاصمه و درگیری نیز پیش رفت فقط یک راه‌حل داشت و آن دیپلماسی فعال بود که به نظر می‌رسد بعد از تنش اخیر، مذاکره‌کنندگان پیشین و دیپلمات‌های ارشد امروز را به تکاپو واداشته باشد. برای کاستن از شدت تنش‌ها، جمهوری اسلامی ایران در‌صدد بر‌آمد به غرب تضمین بدهد که ایران علی‌رغم تمام فشارهای اقتصادی و ناامیدی از کمک اتحادیه اروپا برای اجرایی شدن برجام، از این توافقنامه خارج نخواهد شد.

بعیدی‌نژاد، سفیر ایران در انگلستان، در گفت‌و‌گو با بی‌بی‌سی گفت به‌رغم این‌که «خروج از برجام» یکی از گزینه‌های ایران است، در حال حاضر، ایران چنین تصمیمی ندارد و به دنبال خروج از این توافق نیست.

گامی به عقب از آنچه پیش‌تر گفته بودند و رییس‌جمهوری ایران فقط ۶۰ روز به اتحادیه اروپا فرصت داده بود تا تسهیلات بانکی و امکان فروش نفت ایران را فراهم کند، اما به‌صراحت نگفته بود تصمیم ایران پس از انقضای مهلت تعیین‌شده چیست.

تاکید بر متعهد بودن ایران به این توافقنامه هرچند بی‌اثر یا کم‌اثر همچنان یک چتر دفاعی حمایتی برای ایران فراهم می‌کند که خروج از آن موقعیت نظام را بیشتر از ماندن در آن به خطر می‌اندازد.

بدیهی است که در چنین وضعیتی، همان کسانی که روزگاری نه‌چندان دور برای توافق گرد آمده بودند امروز نیز به‌صورت نامحسوس فرا‌خوانده شده‌اند تا ماموریت خود را به پایان برسانند. پایان ماموریت تیم مذاکره‌کننده ایران در دوران مذاکرات هسته‌ای عادی‌سازی رابطه با غرب و دعوت از سرمایه‌گذارهای خارجی برای حضور در ایران بود. این فرصت در صورت مذاکره با آمریکا، همچنان می‌تواند فراهم شود، اما نه در حد سران و آن‌گونه که ترامپ می‌خواهد، بلکه در حد ملاقات دیپلمات‌های ایرانی مقیم در کشورهای غربی با دیپلمات‌های آمریکایی. گفته می‌شود در روزهای گذشته، نمایندگانی از سنای آمریکا با محمد‌جواد ظریف تلفنی گفت‌و‌گو کرده‌اند.

به نظر می‌رسد بر‌خلاف نظر ترامپ، که اشتیاق داشت با مقامات ایرانی تلفنی صحبت کند، ایرانی‌ها از کانال‌های دیگر این تماس تلفنی را به شیوه خود، یعنی محرمانه، برقرار کرده باشند.

گام بعدی نشستی است با حضور وزیر خارجه آمریکا در سالگرد برجام، یعنی ۱۴ ژوییه. شاید تا آن زمان مقدمات حضور نمایندگان آمریکا در این نشست فراهم شود؛ سیاستی بینابین که نه مذاکره مستقیم با آمریکا را در دستور کار دارد نه امتناع از گفت‌و‌گوی مسالمت‌آمیز را.