بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، تصمیم شورای استان کرکوک عراق برای مشارکت در همه‌پرسی اقلیم را اشتباه، تحریک آمیز و غیر قابل قبول خواند.

به گزارش خبرگزاری ایرنا بهرام قاسمی افزوده: «مصوبه شورای استان کرکوک مبنی بر مشارکت در همه پرسی جدایی اقلیم کردستان از عراق که از سوی دولت مرکزی عراق، سازمان ملل و بسیاری از کشورهای منطقه و فرا منطقه ای مردود اعلام شده، اقدامی خطرناک و تحریک آمیز است که نه تنها برای گفت و گوهای اخیر در بغداد به منظور حل و فصل مسائل فی‌مابین کمک کننده نخواهد بود، بلکه ظرفیت ها و توان ملی عراق در مسیر تثبیت پیروزی های آن کشور بر تروریسم را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.» وی تصریح کرد: «جمهوری اسلامی ایران نسبت به این تصمیم اشتباه که نقض صریح حاکمیت ملی و تمامیت ارضی عراق است هشدار می دهد و مجددا تاکید می کند پایبندی همه طرف ها به قانون اساسی و حل اختلاقات در این کشور از طریق گفتگو و راهکارهای قانونی، بهترین گزینه برای ملت عراق بوده و هر گونه اقدامی که باعث ایجاد بحران های جدید در منطقه و مرزهای همسایگان عراق گردد، غیر قابل تحمل است.»

حکومت اقلیم کردستان عراق پیشتر اعلام کرده بود که کرکوک و سه منطقه مورد مناقشه دیگر، یعنی خانقین، مخمور و سنجار، می‌بایست خود در‌خصوص مشارکت در همه‌پرسی استقلال کردستان تصمیم بگیرند. بر این اساس شورای استانی کرکوک عراق، روز سه شنبه ۷ شهریور، مشارکت در همه‌پرسی ماه آینده استقلال کردستان را تصویب کرد. اقدامی که به گفته منابع خبری تنش را میان کردها با عرب‌ها و ترکمن‌ها را بر سر منطقه نفتی کرکوک افزایش خواهد داد.

با وجود مخالفت‌ها از سوی دولت مرکزی عراق، ترکیه و ایران با برگزاری همه‌پرسی استقلال کردستان عراق، نجم‌الدین کریم، استاندار کرکوک اعلام کرده که همه‌پرسی استقلال کردستان حتما در ۲۵ سپتامبر، (۳ مهر) برگزار خواهد شد.

دولت مرکزی عراق مخالف برگزاری همه‌پرسی استقلال کردستان است و این همه‌پرسی را یک‌جانبه و «غیر قانونی» می داند. ایران نیز بارها مخالفت خود را با همه‌پرسی استقلال کردستان عراق اعلام کرده است.  روز سه‌شنبه ۳۰ خرداد، آیت‌‎الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در دیدار با حیدرالعبادی، نخست وزیر عراق، با برگزاری همه پرسی استقلال کردستان عراق مخالفت کرد و دامن زنندگان به این موضوع را مخالفان استقلال و هویت عراق خواند.

علی شمخانی، دبیر شورای‌عالی‌امنیت‌ملی، نیز دوشنبه ۲۶تیرماه، در دیدار با عبدالله رسول‌علی، معاون‌اول دبیرکل اتحادیه میهنی اقلیم کردستان و ملا بختیار، رئیس دفتر سیاسی این اتحادیه درباره همه‌پرسی استقلال در اقلیم کردستان عراق گفت: «اگر چه ممکن است ظاهر این موضوع جذاب باشد اما در حقیقت موجب انزوا و فشار بر کردهای عراق و تضعیف کردستان و در نهایت کل کشور عراق خواهد شد.»

مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه‌ی ترکیه، نیز روز چهارشنبه ۲۵ مردادماه، نسبت به برگزاری همه‌پرسی در عراق هشدار داد و گفت همه پرسی «استقلال» کردستان عراق به جنگ داخلی خواهد انجامید.