نمایندگان مجلس شورای اسلامی روز چهارشنبه، ۲۵ مرداد، در ادامه بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی کابینه دوازدهم در سومین نوبت، صلاحیت محمدجواد ظریف، وزیر پیشنهادی امور خارجه را بررسی کردند.

• روابط با کشورهای منطقه نیازمند تدبیر ویژه‌تری است

محمدعلی پورمختار، نماینده بهار و کبودرآهنگ در مخالفت با وزیر پیشنهادی امور خارجه از آنچه وی کاهش قدرت اثبات حقانیت ایران دربرابر اقدامات آمریکا خواند، انتقاد و تصریح کرد: «عدم نظارت دقیق بر سفرا و دیپلمات‌های ایران در کشورهای خارجی و مشکلات فعالان اقتصادی و اتباع در خارج از ایران از نواقص جدی وزارت امور خارجه است.»

بخش دیگری از انتقاد پورمختار به روابط ایران با کشورهای منطقه و آسیای میانه اختصاص یافت که دراین خصوص او گفت: «مشکل روابط سازنده با برخی کشورهای منطقه‌ای و حاشیه خلیج فارس نیازمند تدبیر ویژه‌تری است. همچنین کشورهای استقلال یافته از شوروی نیز از اولویت وزارت خارجه خارج شده است و اقدامات مناسبی در تعامل با آنها صورت نمی‌گیرد.»

• سفرای ما تنها چیزی که نمی دانند دیپلماسی اقتصادی است

محمدرضا پورابراهیمی، از جمله دیگر نماینده مخالف تصدی مجدد ظریف بر وزارت‌خارجه نیز در این جلسه، طی نطقی گفت: «رویکرد تمام سفرای ایران در خارج کشور یا امنیتی است یا سیاسی و تنها چیزی که نمی‌دانند دیپلماسی اقتصادی است.» رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی افزود: «اصلاح ساختار وزارت امور خارجه در بخش دیپلماسی اقتصادی یک ضرورت است؛ اختلاف نظر بنده با وزیرامورخارجه در این‌باره موضوع لزوم اصلاح ساختار دیپلماسی اقتصادی است که وزیر خارجه معتقد به این موضوع نیستند. اما اگر ساختار سفارتخانه‌ها و دفاتر جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور اصلاح نشود، در دراز مدت و با رفتن آقای ظریف مشکلات حل می‌شود.»
 

• گزینه‌ای بهتر از ظریف برای تصدی وزارتخارجه وجود ندارد

حسین رضازاده، نماینده کازرون و عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی، در موافقت با وزیر پیشنهادی وزارت‌خارجه از اقدامات مثبت این وزارتخانه در زمان تصدی ظریف بر آن گفت و تعامل با دنیا را از دستاوردهای مهم وی برشمرد. این نماینده اصلاح طلب تصریح کرد: «برای بررسی عملکرد آقای ظریف کافی است تنها به وضعیت ایران قبل از دولت یازدهم در عرصه‌ی سیاست خارجی نگاه کنیم. آقای ظریف با دیپلماسی قوی توام با اخلاق و ادب بهترین نحو سیاست خارجی کشور را در تعامل با دنیا به پیش برد.»

این نماینده مجلس «برجام» و پیشبرد گفت‌وگو‌های هسته‌ای را اولین آزمون موفق ظریف خواند و تاکید کرد: «گزینه‌ای بهتر از ظریف برای تصدی وزارتخارجه وجود ندارد.» رضازاده در ادامه از رویکردها و ایده‌های ظریف در استفاده از زنان در بدنه وزارتخارجه دفاع کرد و گفت: «او یک زن را به‌عنوان سخنگوی وزارت خارجه و سفیر انتخاب کرد و از گزینه‌های قبلی در سفارت‌خانه‌ها استفاده نمود و از اقلیت‌های مذهبی و قومی در سفارت‌خانه‌ها بهره گرفت.»
 

• نام ظریف بر تارک ملی ثبت خواهد شد

بهرام پارسایی، سخنگوی فراکسیون امید، در موافقت با وزیر پیشنهادی امور خارجه نطق خود را ایراد کرد و گفت: «تبدیل شدن ایران به اثرگذارترین کشور در بین کشورهای همسایه به دلیل سیاست خارجی و وجود دیپلمات کارکشته‌ای همچون آقای ظریف است.» وی خطاب به ظریف گفت که مردم به او اعتماد کرده و می‌کنند. او افزود: «نام او و وزرایی که در دوران پسابرجام توانستند منافع ملی را برگردانند بر تارک ملی ثبت خواهد شد.»
 

• با اخم و خنده دیگران خوشحال و مضطرب نمی‌شویم

پس از بحث‌های موافق و مخالف نمایندگان مجلس درخصوص وزیر پیشنهادی امور خارجه، محمدجواد ظریف پشت تریبون قرار گرفت و  در نطق دفاع از خود گفت: «ایران امنیت را از دورن کشور و مردم خود می‌گیرد، برای تامین امنیت خود به هیچ کشوری متکی نیست و با اخم و خنده دیگران خوشحال و مضطرب نمی‌شود.»
وی در ادامه از ورود به دوره‌ای تازه در نظام بین‌الملل گفت و تصریح کرد: «عصر برتری غرب در نظام بین‌الملل به سر آمده و جهان وارد عصر پساغربی شده و در این دوران سیاست جهانی در چند قدرت جهانی خلاصه نمی‌شود و بازی از دست قدرتمندان غربی خارج شده و قدرت و ثروت در جهان در حال جابجایی است.» ظریف به «دیپلماسی هوشمندانه» اشاره و تاکید کرد: «دیپلماسی هوشمندانه ما باید با نشان دادن قانونمندی ایران از یک سو و انتخاب‌های متنوع کشور از سوی دیگر برای تصمیم‌گیرندگان آمریکا تردید باقی نگذارد که تکرار تجربه‌های گذشته نتیجه‌ای جز انزوای بیشتر برای این کشور نخواهد داشت.»

او افزود: «اکنون آمریکا نمی‌تواند تعهدات خود را فراموش کند بلکه چنین سیاستی باعث انزوای آمریکا می‌شود و دست ایران برای اقدامات مهم همانطور که رئیس جمهور دیروز گفتند باز است و این اقدامات حتی در برجام نیز دیده شده است و این نشانه بی اعتمادی ما به آمریکا در طول مذاکرت است.»

حسن روحانی روز گذشته و در نخستین روز بررسی صلاحیت‌های وزرای پیشنهادی درمجلس شورای اسلامی از آمادگی جمهوری اسلامی به بازگشت به دوران «پیش‌از‌برجام» گفت و هشدار داد: «دولتمردان جدید آمریکا باید بدانند که تجربه‌ی شکست خورده تحریم و تحمیل، دولت‌های گذشته‌شان را به پای میز مذاکره کشاند و اگر مایل باشند به آن تجربه بازگردند، یقینا در مدت زمان کوتاهی ـ نه در مقیاس هفته و ماه، بلکه در مقیاس ساعت و روز ـ به شرایطی بسیار پیشرفته‌تر از زمان شروع مذاکرات بازخواهیم گشت.»

محمد جواد ظریف ۵۸ ساله، وزیر خارجه دولت یازدهم، دارای دکترای حقوق و روابط بین‌الملل است که در صورت رأی اعتماد مجلس باردیگر هدایت دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی را برعهده می‌گیرد. او پیش از این، معاون وزیر خارجه و سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد بوده است.

در جمهوری اسلامی وزیرامورخارجه و تعدادی از وزرای کلیدی کابینه، مانند وزیر اطلاعات و دفاع از جمله وزیرانی هستند  که با نظر مستقیم رهبر جمهوری اسلامی برگزیده می‌شوند. پس از بالا رفتن نگرانی‌ها از دیدار حسن روحانی با آیت‌الله خامنه‌ای و هماهنگ کردن همه لیست کابینه با وی، دفتر آیت‌الله خامنه‌ای روز ۶ مرداد در یادداشتی به صراحت از دخالت و نفوذ رهبر در انتخاب وزرای دفاع، اطلاعات و خارجه و حساسیت‌ها درباره وزارتخانه‌های علوم، آموزش و پرورش و ارشاد خبر داد. این در حالی است که حسن روحانی درنطق  روز گذشته خود در مجلس شورای اسلامی هماهنگی همه اعضای کابینه رهبر جمهوری اسلامی را نادرست خواند.