چه کسی ۲۰۳۰ را لغو کرد؟
انتقادات شدید آیتالله خامنهای به همراه واکنشهای منفی برخی مسئولان نظام نسبت به اجرای سند۲۰۳۰ موجب شد که روز گذشته دبیرشورای عالی انقلاب فرهنگی دریک جمعبندی دستور لغو این سند را تصویب کرده و اجرای آن را منوط به قوانین کشوری بداند.
پیش از تصویب این رأی، در تاریخ ۲۶ اردیبهشت، اجرای این سند از سوی دولت به حالت تعلیق درآمد. بنا به گفتههای سخنگوی دولت با توجه به انتقادهای صورت گرفته از سوی آیتالله خامنهای تا رفع ابهامات درباره سند ۲۰۳۰ هرگونه فعالیتی در مورد آن در ایران متوقف شد.
اجرای حکم قطعی این سند نشانگر این است که گویا این ابهامات برطرف نشد و دولت مجبور شد به خواسته رهبر که همان ابطال این سند بود تن دهد.
- حکم شواری عالی انقلاب فرهنگی
شورای عالی انقلاب فرهنگی در دومین جلسه بحث و بررسی سند ۲۰۳۰، با تاکید بر محوریت اسناد بالادستی کشور در تعلیم و تربیت، عملا به بحثهای مختلف درباره اجرای سند یونسکو از سوی دولت پایان داد و اجرای این سند را ملغی اعلام کرد.
محمدرضا مخبردزفولی دبیرشورایعالی انقلاب فرهنگی با اعلام این خبر گفت: « در ادامه جلسه گذشته که گزارش فرایندهای مرتبط با سند یا بیانیه ۲۰۳۰ در جلسه توسط اعضای شورا و مدعوین جلسه ارائه شده بود موضوع در این جلسه نیز مورد بحث قرار گرفت».
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: «جمع بندی جلسه که با اجماع به تصویب نهایی رسید این بود که، مبنای ما کشور اسناد بالادستی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس شورای اسلامی و سایر مراجع قانونی است و در حوزه آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت سند اساسی و ملی ما سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است».
او تصریح کرد: «هر سند، بیانیه یا موضوع دیگر که مغایر این سند باشد از نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی ملغی و کان لم یکن است که بر اساس آن عمل خواهد شد».
با لغواین سند، شورای عالی انقلاب فرهنگی مقرر کرد: «کارگروههایی در خصوص موضوعات تخصصی آموزش و پرورش در برخی زمینه ها از جمله آموزش های مورد نیاز مختلف سنین کودکی تا نوجوانی تشکیل شود».
موضوعاتی نظیر آموزش زبان انگلیسی و آموزش روابط افراد و روابط جنسیتهای مختلف و آموزش های مرتبط با آن نیز از موارد مورد توجه در این کارگروه ها خواهند بود.
این کارگروهها در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با شرایط مناسب و با استفاده از تمام ظرفیتهای این حوزه اعم از صاحب نظران حوزوی و دانشگاهی و مسئولان ذیربط تشکیل شود و گزارش اقدامات خود را در مدت زمان سه یا چهار ماه آینده به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کنند.
- سند۲۰۳۰ چه میگوید:
سپتامبر ۲۰۱۵ میلادی بود که مجمع عمومی سازمان ملل متحد، قطعنامهای برای دگرگون کردن و توسعه پایدار جهان تا سال ۲۰۳۰تصویب کرد. در این قطعنامه به بخشهای مختلفی از جمله محیط زیست، تغییرات اقلیمی و هر آنچه برای نسل آتی مهم و تاثیرگذار است، اشاره و به همه ۱۹۲ کشور عضو سازمان ملل فرصت داد که تا سال ۲۰۳۰ میلادی برای مردمان خود فارغ از جنسیت، قومیت، سن و هرگونه تفاوت و تبعیضی، امکانات مساوی، با کیفیت بالا و مادامالعمر تحصیل فراهم کنند. هیچ اجباری در پذیرفتن این سند نبود بر همین اساس اعضای این مجمع متعهد شدند که بر اساس نیازهای کشورشان آن را اجرا کنند.
- مخالفت آیتالله خامنهای برای چه بود؟
از زمانیکه بحث اجرای سند۲۰۳۰ درکارزار انتخاباتی مطرح شد تا دیروز که شورای عالی انقلاب فرهنگی دستور لغو آنرا داد، کشمکشهای فراوانی میان مسئولان دولتی و حکومتی و همچنین تندروهای نظام رخ داد. در۱۷هدف اصلی قید شده دراین سند، تنها نکتهای که خوشایند رهبرجمهوری اسلامی و برخی منتقدین نیامد بند شماره ۵ این سند بود. تنها نکتهای که به سیستم آموزشی کشور مرتبط میشد.
«به رسمیت شناختن تساوی جنسیتی و توانمندسازی زنان و دختران، درتحقّق همۀ اهداف اصلی و فرعی این دستور کار نقش مؤثری دارد. بهره وری بهینه از توانمندیهای انسانی و تحقّق توسعۀ پایدار، در شرایطی که نیمی از جامعۀ بشری از فرصتها و حقوقی که در چارچوب حقوق بشر به آنان تعلق میگیرد، محروم باشند، ممکن نخواهد بود. دسترسی زنان و دختران به آموزش کیفی، منابع اقتصادی و مشارکت اجتماعی و فرصتها باید با مردان و پسران برابر باشد؛ ضمن اینکه برای اشتغال، رهبری و تصمیمگیری در همۀ سطوح نیز با مردان و پسران از فرصتهای یکسانی بهرهمند شوند. ما برای از بین بردن شکاف جنسیتی و تقویت حمایتهای سازمانی برای تحقّق تساوی جنسیتی و توانمندسازی زنان در سطوح جهانی، منطقهای و ملّی تلاش خواهیم کرد. همۀ اشکال تبعیض و خشونت علیه زنان و دختران، در سایۀ مشارکت و همکاری مردان و پسران ریشهکن خواهد شد. در اجرای دستورکار حاضر، یکپارچهسازی نظاممند یک دیدگاه مبتنی بر تساوی جنسیتی اهمیت بسزایی دارد».
آیتالله خامنهای پس از مطرح شدن این سند خطاب به دولت دوازدهم گفت: «اینجا جمهوری اسلامی ایران است و در این کشور مبنا اسلام و قرآن است. اینجا جایی نیست که سبک زندگی معیوب و ویرانگر و فاسد غربی بتواند اعمال نفوذ کند. در نظام جمهوری اسلامی پذیرش چنین سندی، معنا ندارد.» همان زمان بود که این سند تا رفع ابهامات مسکوت ماند.
اما ماجرا به همین جا ختم نشد. عکسالعمل حسن روحانی پس از گفتههای رهبر سرآغازی شد برای کشمکشهای بعدی.
روحانی با انتشار تصویر نامهای در کانال اینستاگرام خود رهبرجمهوری اسلامی را که مدعی بود این سند «بیسر و صدای» اجرا شده است را خطاب قرار داد. در این پست منتشر شده نشان میداد که رونوشت آن برای دفتر رهبر جمهوری اسلامی فرستاده شده و آیتالله خامنهای از این مصوبه اطلاع داشته است.
انتشار این تصویر از سوی رئیس جمهوری واکنشهای فراوانی بههمراه داشت. بهگونهای که صادقی آملی لاریجانی رئیس قوه قضاییه به دولت هشدار داد و گفت: «با خودداری از تبلیغات رسانهای و بیان حرفهای مغالطهآمیز، مسؤولیت کار خود را در این زمینه برعهده گیرد و بهدنبال پیدا کردن شریک جرم نباشد».
پس از اخطاررئیس قوه قضاییه، ۱۵۱ نماینده مجلس نیز در نامهای به رئیس جمهور خواستار اعلام رسمی ملغی شدن سند ۲۰۳۰ شدند. این نمایندگان معتقد بودند که این سند به دلیل عدم تصویب در مجلس، اعتبار ندارد.
اختلافات پیش آمده میان آیتالله خامنهای و رئیس جمهوری تا آنجا پیش رفت که دو روز پیش در دیدار رهبرجمهوری اسلامی با سران قوا، مسئولان و کارگزاران نظام، رهبرجمهوری اسلامی بار دیگر گفتهها و اقدامات اخیرحسن روحانی را خودسری دانست و آن را به دچار شدن سرنوشت بنیصدر هشدار داد. اخطاری که در نهایت به لغو سند ۲۰۳۰ منجر شد.