هنوز ۶۴ درصد شانس برای مهار گرمایش زمین وجود دارد
پژوهشی تازه میگوید که هنوز از لحاظ تکنیکی، امکان مهار گرمایش زمین و حفظ حیات بهشکل کنونیاش بر کره خاکی وجود دارد.
این البته در صورتی است که تمام برنامههای استفاده از سوختهای فسیلی - از همه پروژههای استخراج و عرضه زغالسنگ، نفت و گاز گرفته تا برنامه ساخت نیروگاهها، صنایع، هواپیما و ماشینهای تازه بههمراه برنامههای مصرف گوشت - بهطور کامل و از همین الان در سراسر زمین کنار گذاشته شوند.
به این ترتیب، میتوان امکان ادامه حیات را بهشیوه کنونیاش بر زمین حفظ کرد و آدمی را از خطر انقراض نجات داد.
مجمع تغییر اقلیم سازمان ملل در گزارشی که پیش از اجلاس اقلیمی کاتوویتسا در لهستان منتشر شد، اعلام کرد که میتوان در تئوری و در «محدوده قوانین فیزیک و شیمی» گرمایش زمین را در آستانه امن ۱/۵ درجه سانتیگراد حفظ کرد و البته این «نیازمند تغییرهایی بیسابقه است»، ولی همچنان از لحاظ تکنیکی ممکن است که این گرمایش را به آستانه ۲ درجه سانتیگراد محدود ساخت.
تمامی شبیهسازیهای رایانهای نشان میدهند که گذر از آستانه ۲ درجه، مهار گرمایش زمین را با فنآوریهای موجود غیرممکن میکند و زمین تا ۲۲۰۰ میلادی آنچنان گرم خواهد شد که آدمی ممکن است در آن شرایط، بهواسطه تغییر اقلیم منقرض شده باشد.
این پژوهش که در مجله علمی نیچر منتشر شده است، بار دیگر هشدار میدهد که گذر از آستانه ۱/۵ درجه سانتیگراد، موجب گسترش خشکسالیها، سیلابها، موجهای گرما و فقر خواهد شد و در دهههای پیشرو، صدها میلیون نفر را آواره خواهد کرد.
براساس مدلهای رایانهای این پژوهش، کنار گذاشتن بلافاصله زیرساختهای عرضه و مصرف سوختهای فسیلی در کنار تغییر در سبک زندگی، میتواند راه گذر از تغییر اقلیم باشد.
در این تحقیق، میانگین عمر نیروگاههای تازه ۴۰ سال، ماشینها ۱۵ سال و هواپیماها ۲۶ سال در نظر گرفته شده است.
کنار گذاشتن مصرف کربن و جایگزین کردن فناوریهای نوین، میتواند برای دورهای کوتاه به اقتصاد لطمه بزند، ولی در درازمدت نجاتبخش آدمی خواهد بود. هرچند برخی اقتصاددانها میگویند سرمایهگذاری بر گذر از مصرف کربن به سوختهای پاک، میتواند مشکل بیکاری و فقر جهان را حل کند.
اگر تمامی دولتها و مردمان جوامع زمین قبول کنند که این اتفاق رخ دهد، در گذر چهار دهه و برابر مدل رایانهای این پژوهش، مصرف کربن به صفر کاهش پیدا خواهد کرد و سپس ۶۴درصد شانس این وجود دارد که گرمایش زمین در این قرن از آستانه ۱/۵ درجه نگذرد.
اگر آدمی تا ۲۰۳۰ صبر کند و سپس تمامی زیرساختهای سوخت فسیلی را کنار بگذارد، ۳۳ درصد شانس نرسیدن به آستانه ۱/۵ درجه وجود خواهد داشت.
سازمان ملل پیشتر به دولتها هشدار داده بود که تنها ۱۱ سال و تا دهه ۲۰۳۰ وقت دارند تا برنامههایشان را برابر پیمان پاریس اجرا و گرمایش زمین را مهار کنند.
هماکنون زمین دستکم ۱/۲ درجه سانتیگراد گرمتر از میانه قرن نوزدهم میلادی است. از آن زمان، یعنی عصر صنعتیشدن، مصرف کربن ازسوی انسان، بهواسطه استخراج و عرضه بیشتر سوختهای فسیلی، افزایش یافت؛ تا بدانجا که زمین هماکنون سریعتر از هر زمانی در دستکم سه میلیون سال اخیر گرم میشود.
این تحقیق تنها بر مصرف سوختهای فسیلی ازسوی آدمی متمرکز است و دیگر سناریوهای رایانهای مثل انباشت گاز متان در جو زمین و تغییر سریع اقلیمی را در نظر نگرفته است.
استخراج سوختهای فسیلی باعث آزاد شدن گاز متان از لایههای زمین میشود. در کنار آن، گرمایش زمین - مانند گرمتر شدن آب اقیانوسها، کنار رفتن سدهای طبیعی مثل یخها یا خشک شدن تالابها - به متان محبوس در لایههای زمین اجازه میدهد تا به جو زمین فرار کند.
این گاز که فرار است، میتواند تا دو دهه در جو زمین باقی بماند و بسته به اینکه چند سال در جو زمین باشد، تا ۸۵ برابر بدتر از دیاکسید کربن بر شدت گرفتن گرمایش زمین اثر میگذارد.
در تاریخ گذشته دور زمین، انباشت گاز متان موجب شده بود که در گذر ۱۵ سال، دمای میانگین، ۵ درجه سانتیگراد افزایش پیدا کند که منتهی به بدترین عصر انقراض بزرگ زمین شد.