رکوردهای تازه از انباشت مهلک گازهای گلخانهای در اتمسفر زمین
سازمان جهانی هواشناسی از رکوردهای تازهای از انباشت گازهای گلخانهای در جو زمین خبر داد و اعلام کرد که کوچکترین نشانهای از کاهش تولید این گازها دیده نمیشود؛ گازهایی که به گرمایش زمین دامن میزنند، رفتارهای آبوهوایی را متفاوت میکنند و درنهایت اقلیم را برروی زمین تغییر میدهند.
این سازمان که یکی از نهادهای زیرمجموعه سازمان ملل متحد است، میگوید فعالیت صنعتی و عادتهای مصرفگرایانه بشر باعث شده که امروز ۴۱درصد بیشتر از سال ۱۹۹۰ میلادی، گازهای گلخانهای در جو زمین داشته باشیم.
انسان از پایان جنگ جهانی دوم تاکنون، در گذر دو نسل، توانسته است غلظت دیاکسید کربن در جو زمین را به نزدیک ۴۰۶ ذره در هر یک میلیون ذره اتمسفر برساند؛ یعنی ۲/۵ برابر میزان دیاکسید کربنی که قبل از شروع عصر صنعتیشدن و تمرکز فعالیت صنعتی بشر بر مصرف سوختهای فسیلی (زغالسنگ، نفت و گاز)، در اتمسفر زمین وجود داشت.
این سریعترین انباشت گازهای گلخانهای در حافظه تاریخی بشر است و آخرین مرتبهای که زمین اینقدر دیاکسید کربن در اتمسفر خود داشت، ۳/۵ میلیون سال پیش بود؛ وقتی میانگین دمای هوا تا ۳ درجه سانتیگراد گرمتر از امروز بود و سطح آبهای زمین، نزدیکبه ۱۰متر بالاتر از سطح امروزی آن بود.
در حال حاضر، دمای میانگین زمین ۱/۲ درجه سانتیگراد بالاتر از زمان آغاز عصر صنعتیشدن در قرن نوزدهم میلادی است. فعالیت صنعتی، زمین را در مسیر آستانه دستکم ۳/۲ درجه سانتیگراد تا ۲۱۰۰ میلادی قرار داده، تا درنهایت در ۲۲۰۰ میلادی، دمای زمین آنچنان بالا رفته باشد که شاید دیگر خبری از انسان بر کره خاکی نباشد.
«شیوه مدیریت لایه اوزون» قابل بهکارگیری برای «مدیریت گرمایش زمین»
سازمان جهانی هواشناسی میگوید که وضعیت انباشت دیگر گازهای مخرب گلخانهای هم وخیمتر شده است.
میزان گاز متان که مسئول ۱۷درصد از گرمایش امروزی زمین است، در جو زمین، ۳/۵ برابر مقدارش در نیمه قرن نوزدهم بالا رفته است.
گاز متان از فعالیت صنعتی، ازجمله استخراج نفت و گاز و همچنین از پوسیدن زبالهها حاصل میشود. بسته به اینکه این گاز چقدر در جو زمین باقی بماند، بین ۲۰ تا ۸۵ برابر بدتر از دیاکسید کربن بر شدت گرمایش زمین میافزاید.
گاز دینیتروژن مونوکسید (N2O) هم دو برابر مقدارش در میانه قرن نوزدهم شده است. این گاز که مخرب لایه اوزون است، با جنگلزدایی، استفاده از کودها و سموم شیمیایی برای کشاورزی و همچنین از دامداری صنعتی تولید میشود.
درنهایت، این گزارش از وضعیت گاز تریکلروفلوئورومتان (CFC-11) میگوید. این گازی است که بیشتر در یخچالها و کولرها استفاده میشود و پیمان مونترال خواستار کاهش آن شده است، چون مخرب لایه اوزون است.
سازمان جهانی هواشناسی میگوید دوسوم از سرعت افزایش میزان این گاز در اتمسفر زمین، از سال ۲۰۱۲ میلادی تاکنون، کاسته شده است. علت اصلی را کاهش عرضه آن در شرق آسیا عنوان کردهاند.
پیمان مونترال همیشه ازسوی اقلیمشناسان بهعنوان مثالی موفق از همکاری دولتها شناخته میشود.
وقتی بشر در دهه ۱۹۸۰ متوجه سوراخ در لایه اوزون شد و فهمید که احتمال دارد زندگی همه انسانها بهخطر بیفتد، دولتهای جهان قرار گذاشتند تا عادتهای زندگی و صنعتی را تغییر دهند؛ درنتیجه آن، هماکنون در این مسیر قرار گرفتهایم که امیدواریم تا سال ۲۰۶۰ میلادی، لایه اوزون ترمیم شده باشد.
اقلیمشناسان میگویند اگر دولتها به تعهدهایشان براساس پیمان پاریس واقعا عمل کنند، گرمایش زمین میتواند مدیریت شود. ولی تازهترین گزارشها میگوید در عمل دولتهای گروه ۲۰ -بزرگترین قدرتهای اقتصادی جهان- به تعهدهای اقلیمی خود وفادار نماندهاند و برنامه دولتها، زمین را در مسیر گرمایش بیشتر از ۵ درجه سانتیگراد قرار داده است؛ گرمایشی که از کنترل آدمی خارج است و گونه جانوری انسان را در مسیر انقراض قرار میدهد.