ورزشگاه آزادی (آریامهر پیشین)، از شهریورماه ۱۳۵۳ که برای میزبانی بازی‌های آسیایی به‌صورت رسمی آغاز به‌کار کرد، تا امروز، مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین محل برگزاری مسابقه‌های فوتبال در ایران بوده است.

ورزشگاهی که چند بار در این چهار دهه، ترمیم و بازسازی و اصلاح شده، تا سر پا بماند و آبروی فوتبال ایران و فراتر، آبروی حکومت را در پایتخت ایران حفظ کند.

حالا، و در آستانه برگزاری مسابقه‌ای تاریخی و مهم، یعنی بازی برگشت فینال جام قهرمانان آسیا، ورزشگاه آزادی با ترمیم جدی و سریع و بازسازی فوری، سیمایی زیباتر و آبرومندتر از سال‌های پیش یافته است. اصلاحاتی که اگر فشار کنفدراسیون فوتبال آسیا نبود، به احتمال قریب به یقین، رخ نمی‌داد.

قصه از کجا شروع شد؟

پس از صعود تیم فوتبال پرسپولیس به دیدار نهایی لیگ قهرمانان آسیا، مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال اعلام کرد که به خواست و تأکید کنفدراسیون فوتبال آسیا، «باید برای برگزاری فینال در ورزشگاه آزادی زیرساخت‌های لازم آماده شود».

او از لزوم انجام ده‌ها تغییر و اصلاح و رفع معایب و مشکلات در ورزشگاه آزادی خبر داد و این‌که: «اگرنه این بازی در کشور ثالث برگزار خواهد شد.»

برمبنای چک‌لیستی که مسئولان کنفدراسیون فوتبال آسیا به مسئولان فوتبال ایران ارائه کردند، حدود ۲۰۰ ایراد به بخش‌ها و نقاط مختلف ورزشگاه آزادی فهرست شد.

از شماره‌گذاری صندلی‌ها و اصلاح ورودی ورزشگاه گرفته تا تهیه جایگاهی برای اهدای جام قهرمانی و ایجاد سالن مناسبی برای کنفرانس مطبوعاتی و بهبود جایگاه ویژه و دستشویی‌ها و تغییر محل بلندگوها، فهرست ایرادها پرشمار بود.

مشکلاتی که رفع و برطرف کردن آنها، به‌ دلیل اهمیت برگزاری دیدار فینال در تهران، هم برای باشگاه پرسپولیس با طرفداران چند ده میلیونی‌اش، هم برای فدراسیون فوتبال، و هم برای سازمان ورزش، غیرقابل اجتناب بود.

این‌چنین، اقدامی ضربتی و فعالیت شبانه‌روزی آغاز و منابع مالی اولیه، تأمین شد؛ رقمی که تنها در فاز نخست، پانزده میلیارد تومان اعتبار بود، و وزارت ورزش آن را فراهم کرد.

اگر «فشاری» در کار نبود؟

حالا و در فاصله یک روز مانده به مسابقه مهم فینال قهرمانان آسیا در تهران، رییس کمیته مسابقات کنفدراسیون فوتبال آسیا از اصلاحات و تغییرات انجام‌شده در ورزشگاه آزادی ابراز رضایت کرده است؛ هرچند تأکید شده که بازسازی باید ادامه پیدا کند.

یک نکته قابل اشاره و مهم، در نظر گرفتن جایگاه ویژه زنان است؛ اتفاقی مهم برای شکستن تابویی بزرگ: حضور زنان علاقه‌مند به فوتبال در استادیوم آزادی.

در اصلاحات جدید، سکویی دو هزار نفره برای زنان پیش‌بینی شده است.

اگرچه این جایگاه، پاسخگوی زنان فوتبال‌دوست نیست و هرچند این جایگاه را به احتمال بسیار زیاد، تنها «خودی»های حکومت و وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال و «دعوتنامه‌دار»ها پر خواهند کرد، اما نفس حضور زنان برای تماشای این مسابقه در استادیوم، مهم است. اتفاقی که به رغم نظر مراجع سنتی و حکومتی و نیز با وجود تهدیدهای مقام‌های قضائی (ازجمله دادستان کل جمهوری اسلامی) رخ می‌دهد.

هم این رویداد مهم (حضور زنان در استادیوم)، و هم نوسازی و تحقق اصلاحات در ورزشگاه آزادی، با فشار بیرونی رخ داده؛ فشاری که بانی آن نهادهای غیرحکومتی همچون FIFA و AFC بوده‌اند.

صرف‌نظر از این‌که تغییرات در ورزشگاه آزادی چگونه رخ داده و مستقل از نقش فشار خارجی برای انجام نوسازی و اصلاح، یک روزنامه‌نگار نکته ظریفی به بهانه آن مطرح کرده است. علی فاتحی در توییتر خود نوشته است: «داستان آزادی شیک و خارجی، و این سرعت عمل در تغییرات، یه تنه به داستان خونه‌تکونی شب عید می‌زنه که براساس دو اصل: یک، جلو مردم (خارجی‌ها) آبرو داریم. دو، مردم (خارجی‌ها) چی میگن. زیر سایه جبر مادر (AFC) یه تحول عمیق صورت می‌گیره...»