رضا خندان، همسر وکیل زندانی نسرین ستوده، خبر داد که کایلی مور گیلبرت، پژوهشگر استرالیایی‌ بریتانیایی زندانی در ایران، پس از ماه‌ها بازداشت در سلول‌های انفرادی بند امنیتی زندان اوین، تاکنون «سه بار دست به خودکشی» زده است.

کایلی مور گیلبرت، استاد مطالعات اسلامی در دانشگاه ملبورن استرالیاست که در پاییز سال ۱۳۹۷ در ایران بازداشت شد. او که تابعیت دوگانه استرالیایی بریتانیایی دارد، از سوی دستگاه قضایی جمهوری اسلامی به ۱۰ سال زندان محکوم شده است. 

پیشتر روز سه‌شنبه سوم دی‌ماه۹۸، کایلی مور گیلبرت به همراه فریبا عادل‌خواه شهروند پژوهشگر ایرانی‌فرانسوی زندانی در ایران، با نوشتن نامه‌ای ضمن اشاره به شکنجه‌های روانی و محرومیت از حقوق قانونی خود تاکید کردند که صرفا به دلیل «فعالیت‌های آکادمیک» در ایران زندانی شده‌اند و در اعتراض به وضعیتشان برای مدتی دست به اعتصاب غذا زده بودند.

رضا خندان در صفحه فیس‌بوک خود درباره وضعیت این پژوهشگر استرالیایی نوشت: «از زندان اوین خبر رسیده که کایلی مور گیلبرت شهروند استرالیایی که در بازداشتگاه امنیتی زندان اوین به سر می برد، تاکنون سه بار دست به خودکشی زده است.»

به گفته رضا خندان «نگهداری طولانی کایلی مور گیلبرت در بازداشتگاه امنیتی و در شرایط انفرادی به قدری غیرقابل تحمل شده که او بارها دست به خودکشی زده است» و این درحالی است که «از آزادی یا انتقال او به بند عمومی جلوگیری می‌شود.»

در این یادداشت فیس‌بوکی تاکید شده که کایلی مور گیلبرت «از زمان بازداشت، در شرایط وحشتناک و غیرقابل تحمل بازداشتگاه امنیتی به سر می‌برد و اجازه ارتباط با دیگر زندانیان را ندارد. امکان دریافت پول و خرید از فروشگاه زندان مانند سایر زندانیان از او سلب شده و از ارسال نامه‌ها و شکواییه‌های او جلوگیری می‌شود و او از دولت و سفارت استرالیا در ایران» نیز «به دلیل بی‌توجهی به ادامه بازداشت و شرایط غیرقابل تحمل‌اش به شدت خشمگین است.»

خبر غیررسمی اقدام به خودکشی این پژوهشگر استرالیایی‌بریتانیایی در بند امنیتی زندان اوین، درحالی منتشر شده است که کایلی مور گیلبرت در دی ماه گذشته و ماه‌ها پس از بازداشت در ایران، با نوشتن نامه‌ای به نخست‌وزیر استرالیا، خواهان اقدام و تلاش دولت کشورش برای آزادی‌ خود شد و نسبت به بدتر شدن وضع سلامتی خود هشدار داد.

عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، در اوایل دی ماه ۹۸ با دفاع از حکم ۱۰ سال زندان صادر شده برای کایلی مور گیلبرت، تاکید کرد که مدرس دانشگاه ملبورن به اتهام نقض امنیت ملی ایران دستگیر شده و گفت که «حکم صادره قانونی است».

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی همان روز به طور ضمنی بازداشت کایلی مور گیلبرت، را اقدامی تلافی‌جویانه در قبال بازداشت یک شهروند ایرانی متهم به خرید تجهیزات نظامی در استرالیا خواند و گفت: «افکار عمومی ۲۸ ماه رفتار غیرانسانی دولت استرالیا را با نگار قدس‌کنی را فراموش نمی‌کند.»

روزنامه گاردین نیز چند ماه قبل خبر داد که بر اساس نامه‌هایی که از کایلی مور گیلبرت به این روزنامه رسیده، این پژوهشگر استرالیایی ‌بریتانیایی تاکید کرده که پس از رد پیشنهاد جاسوسی به نفع جمهوری اسلامی، بازداشت شده است.

علاوه کایلی مور گیلبرت، یک استرالیایی دیگر به نام جولی کینگ، شهروند بریتانیایی‌-استرالیایی و دوست پسر استرالیایی‌اش مارک فیرکین نیز در جریان سفر به ایران بازداشت شده بود که پس از حدود سه ماه در سیزدهم مهر ماه ۹۸ با یک دانشجوی ایرانی به نام رضا دهباشی که به ارسال تجهیزات نظامی آمریکایی از استرالیا به ایران متهم شده بود، مبادله شدند.

گیلبرت دی ماه ۹۸ در نامه‌ای خطاب به نخست‌وزیر استرالیا  از بدتر شدن وضعیت سلامتی خود خبر داد و خواستار تلاش برای آزادی فوری خود شد. او در آن نامه گفت که در دوران بازداشت به جز یک تماس سه دقیقه‌ای، هیچ تماس تلفنی با خانواده و بستگانش نداشته و در یک سلول انفرادی «دو در سه متر» با چراغ‌هایی بیست و چهار ساعته روشن، نگهداری شده است.

ماریس پین، وزیر خارجه استرالیا، اواخر دی ماه گذشته هنگام حضور در اجلاس «رایسینا ۲۰۲۰» هند، در خصوص بازداشت گیلبرت با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، دیدار کرد. او تاکید براینکه که کشورش اتهام‌های مطرح علیه این محقق دانشگاهی را نمی‌پذیرد گفت که بازداشت گیلبرت تحت عنوان «بازدارندگی» از نظر استرالیا غیرقابل قبول است. با این حال اقدامی برای آزادی گلیبرت انجام نشد.

ظریف پیشتر به صراحت از برای دریافت پول به ازای آزادی اتباع غیرایرانی و شهروندان دو تابعیتی یا مبادله با زندانیان مورد نظر جمهوری اسلامی سخن گفته است. او مهرماه ۹۸ در جریان سفر به نیویورک برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل، در مورد نازنین زاغری شهروند ایرانی‌بریتانیایی بازداشت شده در ایران، گفت که «حاضر بودیم نازنین زاغری را با طلب ۴۰۰ میلیون پوندی ایران از بریتانیا مبادله کنیم.» ظریف گفت که این پیشنهاد طرف بریتانیایی بود اما این را هم اضافه کرد که جرمی هانت، وزیر خارجه وقت بریتانیا، به وی گفته :«این باج‌گیری است.»