اعلام استعفای محمدجواد ظریف از وزارت خارجه با واکنش‌های گسترده‌ای در فضای سیاسی ایران مواجه شد. 

خبرگزاری تسنیم به نقل از علی‌نجفی خوش‌رویی، سخنگوی کمیسیون امنتیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت که جمعی از نمایندگان در حال تهیه نامه‌ای به رییس جمهوری در حمایت از ظریف هستند. مصطفی کواکبیان، شمار این نمایندگان  را ۱۵۰ تن عنوان کرده است.

فلاحت‌پیشه، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، نیز گفت که موضوع استعفای ظریف قرار است امروز سه‌شنبه به طور فوری در این کمیسیون رسیدگی شود.

با این حال علی‌ لاریجانی، رییس مجلس، درخواست بررسی استعفای ظریف در یک جلسه غیرعلنی را رد کرده است.

پیش‌تر محمود واعظی، رییس دفتر رییس جمهوری، در همان ساعت‌های اولیه خبر پذیرش استعفای ظریف از سوی حسن روحانی، رییس جمهوری ایران، را تکذیب کرده بود.

محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات دولت روحانی، نیز در پیامی کوتاه در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی توییتر نوشت: «ننشین برادر، پاشو بایست جواد جان! مردم نگرانند.»

ظریف در آخرین ساعت‌های روز دوشنبه ششم اسفند‌ماه با انتشار پیامی کوتاه در حساب کاربری اینستاگرام خود نوشت: «از ناتوانی برای ادامه خدمت و تمام کاستی‌ها و کوتاهی‌ها در دوران خدمت صمیمانه پوزش می‌خواهم.»

ظریف ساعتی بعد از انتشار خبر استعفای خود، در پیامکی در پاسخ به خبرنگار «انتخاب» نوشت: «بعد از عکس‌های ملاقات‌های امروز، دیگر جواد ظریف به عنوان وزیر خارجه در جهان اعتباری ندارد.»

به نظر می‌رسد اشاره ظریف به جلسه و دیدارهای روز گذشته بشار اسد، رییس جمهوری سوریه، در تهران با مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی باشد. در این دیدارها جواد ظریف حضور نداشت.

یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز در واکنش به خبر استعفای محمدجواد ظریف گفت: «ما با دقت گزارش‌ها از استعفای وزیر خارجه ایران، ظریف، را دنبال می کنیم. در این مقطع حرف دیگری برای گفتن نداریم.»

مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، نیز در واکنشی در حساب کاربری خود شبکه اجتماعی توییتر نوشت: «ظریف و حسن روحانی، تنها ویترین یک مافیای فاسد دینی هستند. ما می‌دانیم که این خامنه‌ای است که تصمیم‌های نهایی را می‌گیرد.»

 

 

 

View this post on Instagram

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A post shared by Javad Zarif ‪(@jzarif_ir)‬ on Feb 25, 2019 at 11:51am PST

خبر استعفای وزیر امورخارجه ایران در ماه‌های اخیر بارها مطرح شده بود ولی محمدجواد ظریف اولین نفری بود که این اخبار را تکذیب می‌کرد.

علیرضا معزی، دبیر شورای اطلاع‌رسانی دولت ۲۰دی ماه امسال خبر استعفای ظریف را شایعه و «طراحی پیچیده» از سوی «جریانی مشکوک» توصیف کرده بود و آن را «بازی در زمین ترامپ» خوانده بود. با این وجود، تایید استعفای وزیر امورخارجه ایران نشان می‌دهد این اخبار، بازتاب یک کشاکش واقعی در داخل دولت حسن روحانی بوده است.

محمدجواد ظریف در دوران حضور خود در وزارت خارجه بارها از دخالت و کارشکنی‌ها در حوزه دیپلماسی گلایه کرده بود. او که به طور مداوم از سوی چهره‌های مخالف دولت روحانی متهم به غربگرایی می‌شد، بارها همزمانی انتقادهای داخلی با فشارها و انتقادهای خارجی را مورد اشاره قرار داد و آن را غیرمنصفانه توصیف می‌کرد.

او همچنین گفته بود برخی چون فکر می‌کنند ظریف قصد کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ را دارد، فشارها را بر او افزایش داده‌اند.

آبان امسال پس از این که ظریف از پول‌شویی گسترده به عنوان یک واقعیت در جمهوری اسلامی نام برد، فشارها بر او به شدت افزایش یافت. منتقدان ظریف خواستار استعفا یا برکناری و همچینین برخورد قضایی با او بوده‌اند. سخنان ظریف درباره پول‌شویی مرتبط با تصویب لوایح مربوط به FATF بود.

تصویب این لوایح یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی بود که وزیر امورخارجه ایران در فضای سیاست داخلی با آن درگیر بود. او امیدوار بود که با تصویب این لوایح بتواند دست پرتری در زمینه مذاکره با اروپا داشته باشد ولی تلاش‌هایش برای قانع‌کردن اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام که باید تصمیم نهایی درباره دو لایحه مهم مرتبط با FATF را بگیرند، تاکنون بی‌نتیجه مانده است.

استعفای محمدجواد ظریف می‌تواند یک ابزار فشار مهم برای کمک به تصویب این لوایح نیز تلقی شود.

دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای هم می‌تواند در این حوزه تعیین‌کننده باشد. در طول یک سال گذشته، با وجود این که رهبر جمهوری اسلامی به طور مداوم درباره برجام و سیاست خارجی دولت انتقادهایی را مطرح می‌کرد، از اظهارات و رفتار محمدجواد ظریف در مواجهه با سیاست‌های آمریکا تمجید می‌کرد.