اتحاد جمهوری‌خواهان ایران، حزب چپ ایران (فدائیان خلق) و همبستگی جمهوری‌خواهان ایران سه تشکل سیاسی خارج از کشور با انتشار بیانیه‌ای مشترک، انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ را تحریم کردند و همزمان نهضت آزادی ایران اعلام کرد که امکان مشارکت در چنین انتخاباتی را نخواهد داشت.

سه تشکل سیاسی اتحاد جمهوری‌خواهان ایران، حزب چپ ایران (فدائیان خلق) و همبستگی جمهوری‌خواهان در بیانیه مشترک از مردم خواستند «در انتخابات فرمایشی شرکت نکنند، با تحریم فعال و هدفمند ضمن نمایش قدرت خود، اعتراض خود را علیه انتخابات مهندسی شده، سیاست های مخرب حکومت، علیه فقر، بیکاری و تورم و سیاست ماجراجویانه جمهوری اسلامی در منطقه را به‌ گوش حکومتگران برسانند و اجازه ندهند که حکومت از رای مردم برای ترمیم مشروعیت خود» بهره گیرد.

در بیانیه این سه گروه سیاسی خارج از کشور همچنین آمده است که «ما نیروهای سیاسی آزادیخواه‌ و دموکرات را به مقابله با برنامه حکومت برای برگزاری این انتخابات نمایشی و تنزل‌یافته به صنعت رای ولایی دعوت می‌کنیم» و خواهان رعایت موازین انتخابات آزاد و منصفانه در چارچوب گذار به دموکراسی و استقرار جمهوری سکولار دموکرات به جای جمهوری اسلامی ایران و سپردن کشور به دست منتخبان واقعی مردم هستیم.

اتحاد جمهوری‌خواهان ایران، حزب چپ ایران و همبستگی جمهوری‌خواهان  تاکید کردند که جمهوری اسلامی با بحران‌های درهم تنیده از جمله بحران‌های مشروعیت، اقتدار و ناکارآمدی، نارضایتی گسترده مردم، جنبش مطالباتی و خیزش های خیابانی از یکسو و از سوی دیگر فشارهای بین المللی بویژه تحریم های فلج کننده اقتصادی مواجه بوده و کشور را در وضعیت بن بست قرار داده است.

در بیانیه این سه گروه سیاسی آمده است که «راس قدرت برای برون رفت از بن بست کنونی اعتقادی به باز کردن فضای سیاسی، فراهم کردن شرایط برگزاری انتخابات آزاد و دگرگونی ساختار های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ندارد.»

آنها با اشاره به  بحران «جانشینی خامنه ای» افزودند که هسته سخت قدرت راه حل را در آن دیده که حکومت را یکدست کند تا بتواند در مقابل نارضایتی گسترده مردم و اعتراضات آن ها و فشارهای بین المللی مقاومت کند و امر جانشینی خامنه ای را بدون تکانه های شدید پیش ببرد.»

این سه تشکل سیاسی تاکید کردند راه حلی که حکومت برگزیده است،  ایران ما را به گرداب بحران های پایان ناپذیر و تنش های ویرانگر سوق خواهد داد.

آنها همچنین در بیانیه خود بر تقویت تحریم فعال، حمایت از کارزار «رای نمی دهم» و هم‌افزایی نیروهایی حامی  تحریم انتخابات تاکید کردند و افزودند که اکنون نارضایتی از انتخابات فرمایشی و چینش کاندیداها توسط شورای نگهبان در سطح جامعه و در بین فعالین سیاسی و مدنی در حال گسترش است و باید «کارزار رای نمی دهم» را به کنش اعتراضی در سطحی بالاتر از جنبش تحریم به حرکتی برای تقویت همبستگی ملی در ایران در نه به استبداد و اقتدارگرایی ارتقاء داد.

نهضت آزادی: سنت سیاسی ما تحریم نیست، امکان مشارکت در چنین انتخاباتی نیست

همزمان نهضت آزادی ایران با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که «در شرایطی که انتخابات با یک کاندیدای اصلی و از پیش تعیین شده، از شاخص‌های حداقلی که از آن به انتخاب بین بد و بدتر تعبیر می‌شد نیز نازل‌تر و بی‌معناتر شده است، محروم از معرفی نامزدی برای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بوده» و در این شرایط، امکان مشارکت در چنین انتخاباتی را نخواهد داشت.

در بیانیه این گروه تاکید شد که «نهضت آزادی ایران در راستای سنت سیاسی خویش با تحریم نهاد انتخابات و کنار نهادن سازوکارهای دموکراتیک موافق نیست و کماکان با تمام قوا در جهت رشد شاخص‌های انتخابات آزاد، سالم و عادلانه و برای دستیابی به دموکراسی و آزادی» تلاش خواهد کرد.

نهضت آزادی افزود که با کمال تاسف، دردمندانه و با ابراز نگرانی شدید اعلام می‌دارد که «در شرایط کنونی و وضعیتی که تمامیت‌خواهان و دموکراسی‌ستیزان برکشور و ملت ایران تحمیل کرده‌ و نهاد گران‌قدر انتخابات را به مفهومی انتصابی و نمایشی» تنزل داده‌اند.

این گروه همچنین اضافه کرد که «برگزاری سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در شرایطی نگران‌کننده پیش می‌رود که نه تنها چشم‌اندازی را برای مشارکت گسترده مردم در انتخابات ۱۴۰۰  نمی‌توان متصور بود، بلکه با رد صلاحیت گسترده و بی‌سابقه عموم داوطلبان طیف‌های گوناگون اصلاح‌طلبان و حتی محافظه‌کاران کمترین امکان گردش دموکراتیک قدرت و اندک روزنه‌ها به حداقل مشارکت مورد انتظار بسته شد.»

نهضت آزادی این شرایط را ناشی و متاثر از «تنگ‌نظری‌های متبلور در ساختار قدرت و تصمیم‌سازی شورای نگهبان و تفسیر غیرحقوقی نظارت استصوابی که حاکمیت ملت و امید مردم به اصلاحات را نشانه رفته است، زمینه نفی جمهوریت و گرفتار ماندن در ورطه بحران‌های فزاینده» را فراهم می‌سازد.