امانوئل بون، مشاور دیپلماتیک رئیس جمهوری فرانسه، برای دومین بار طی یک ماه گذشته به منظور گفت و گو با مقام‌های جمهوری اسلامی ایران در جهت «کاهش تنش» به تهران سفر کرده است. او علاوه بر دیدار علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی، عصر چهارشنبه با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران دیدار  و درباره «برجام» و راه‌های حفظ آن گفت و گو می‌کند.

سفر قبلی مشاور دیپلماتیک امانوئل مکرون به تهران پس از حمله به نفتکش‌ها در دریای عمان انجام شد اما او این‌بار برای «کاهش تنش» ناشی از برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی و حفظ برجام راهی تهران شده‌است.

سفر مشاور دیپلماتیک رئیس جمهوری فرانسه به تهران پس از آن انجام شده است که جمهوری اسلامی ایران طی دو هفته گذشته در مسیر آنچه «کاهش تعهدات برجامی» عنوان کرد ابتدا ذخیره اورانیوم غنی‌ شده خود را به بیش از سقف ۳۰۰ کیلوگرم تعیین شده در برجام افزایش داد و سپس در گام بعدی سطح غنی‌سازی را از سقف ۳/۶۷ درصدی مورد توافق در برجام به ۴/۵ درصد افزایش داد.

مقام‌های جمهوری اسلامی از جمله محمودجواد ظریف وزیر امور خارجه و عباس عراقچی معاون این وزارتخانه تاکید کرده اند که گام‌های برداشته شده در جهت «کاهش تعهدات برجامی» در صورتی که اتحادیه اروپا مطالبات ایران به ویژه رفع محدودیت‌های ناشی از تحریم‌های آمریکا را برآورده کنند، بار دیگر برگشت پذیر خواهد بود.

مشاور دیپلماتیک رئیس جمهوری فرانسه درحالی به تهران سفر کرده است که حسن روحانی و امانوئل مکرون طی چند هفته گذشته دوبار تلفنی با هم گفت و گو کردند.

مکرون روز شنبۀ گذشته پس از گفت و گوی تلفنی با روحانی، اعلام کرد که قصد دارد «شرایط از سرگیری گفت و گو میان کلیۀ طرفین برجام را تا ۲۵ تیرماه» مورد بررسی قراردهد و در این زمینه پیشنهادی ارائه کند.

رئیس جمهوری فرانسه در صدد است تا در گفت و گو با مقام‌های جمهوری اسلامی به ارزیابی تازه‌ای از تعهدات و امتیازات مورد پذیرش آن‌ها دست یابد و مجموعه این ارزیابی‌ها را به عنوان پیشنهاد تازه‌ای برای آغاز گفت و گو میان ایران و کشورهای ۵+۱ به طرفین ارائه کند.

امانوئل بون، فرستاده ویژۀ مکرون به تهران، بنابر اعلام  دفتر ریاست جمهوری فرانسه در دیدارها و گفت و گوهای خود طی روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه در تهران می‌کوشد تا به «اجزای کاهش دهنده تنش» از نظر مقام‌های ایران مطلع شود.

این درحالی است که حسن روحانی در تماس تلفنی شنبه گذشته با مکرون از فرانسه خواست تا با انجام «اقداماتی، بیش از پیش برای حفظ برجام تلاش کند.»

روحانی با بیان اینکه «ایران طی ۱۴ ماه گذشته و به رغم همه فشارها و تحریم‌های آمریکا کوشیده است در چارچوب یک صبر راهبردی، این توافق را حفظ کند»، گفت:«تحریم‌ها و فشارها اقتصادی آمریکا علیه ملت ایران یک حرکتی تروریستی و جنگ اقتصادی تمام عیار است و تداوم این جنگ اقتصادی می تواند به تهدیدات دیگری در منطقه و جهان منجر شود.»

رئیس جمهوری اسلامی همچنین «اقدامات اخیر ایران» در خصوص برنامه هسته‌ای خود را اقداماتی برای «حفظ برجام» عنوان کرد و از رئیس جمهوری فرانسه و اتحادیه اروپا خواست تا «به مسئولیت‌های خود در برابر معاهدات بین المللی و قطعنامه سازمان ملل متحد عمل کند و با دست زدن به اقداماتی، بیش از پیش برای حفظ برجام تلاش کند.»

روحانی بنابر متن منتشر شده در «پایگاه رسمی رئس جمهوری اسلامی ایران» در تماس تلفنی با مکرون خواهان «توقف تحریم‌ها» شد و گفت: «توقف کلیه تحریم‌ها می تواند آغازی برای یک حرکت بین ایران و ۱ ۵ باشد.»

این بخش از سخنان حسن روحانی با واکنش‌هایی در میان طیف‌هایی از حکومت مواجه شد و از جمله جواد لاریجانی، معاون بین الملل قوه قضائیه، طی تذکری نسبت به محتوای سخنان روحانی، تاکید کرد که موضع جمهوری اسلامی «لغو تحریم‌ها»ست، نه «توقف تحریم‌ها». لاریجانی گفت: «اساسا این موضع که توقف تحریم‌ها می‌تواند آغاز اقدامی از سوی ایران در نسبت با ۵+۱ باشد، موضعی اشتباه و ساده‌بینانه‌ و همراه با برداشت‌های خطرناک است.»

علاوه براین، «آغاز گفت و گو» در ایران مخالفان سرسخت و قدرتمندی دارد.روزنامه کیهان در شماره چهارشنبه خود با اشاره به سفر «مشاور رئیس جمهوری فرانسه به تهران»، خطاب به حسن روحانی و دولت او نوشت: «مقامات ارشد دولت از طرفی تاکید می‌کنند که پرونده برجام بسته شده و قابل مذاکره مجدد نیست و از سوی دیگر اعلام می‌کنند که قرار است در روزهای آینده مذاکرات هسته‌ای از سر گرفته شود.در حالی که کارکرد اصلی اعلام اولتیماتوم، واکنش قاطعانه با هدف هزینه دارکردن بی‌عملی طرف مقابل و وادارکردن او به تغییر رویکرد خصمانه است.»

از سوی دیگر حشمت الله فلاحت‌پیشه، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، با تاکید براینکه «مناسبات ایران و آمریکا میانجی پذیر نیست»، احتمال موفقیت رئیس جمهوری فرانسه در میانجیگری میان ایران و آمریکا بسیار ضعیف ارزیابی کرد.

او با اشاره به اخبار منتشر شده درباره سفر احتمالی رئیس جمهوری فرانسه به ایران به منظور میانجیگیری و کاهش تنش میان ایران و آمریکا، گفت: «سفر مکرون به تهران نتیجه‌ای بیشتر از سفر نخست وزیر ژاپن ندارد» و «به نظر می رسد هر سیاستمداری که با دست خالی به تهران بیاید سفرش نتیجه‌ای بیشتر از سفر نخست وزیر ژاپن ندارد.»