واکنش حکومت ایران به پنهانکاری درباره کرونا: بازداشت دهها فعال مجازی و تشکیل صدها پرونده
با آن که طی هفتههای گذشته انتقادها نسبت به پنهانکاری حکومت ایران درباره بحران کرونا افزایش یافته است؛ مقامهای انتظامی و قضایی بر تعداد بازداشتها و پروندههای مرتبط با خبررسانی درباره کرونا در رسانهها افزودهاند.
روز دوشنبه ۱۱ فروردین مقامهای نیروی انتظامی در استانهای گیلان و هرمزگان از دستگیری مجموعا ۲۰ نفر به دلیل آنچه که انتشار «شایعه» و «مطالب التهابی» خواندند، خبر دادند.
از ابتدای هفته جاری نیز دستکم ۵۰ نفر دیگر در دو استان آذربایجان شرقی و کردستان، که از مناطق اقلیتنشین به حساب میآیند، بازداشت شده بودند.
این برخوردهای انتظامی و قضایی از اوایل اسفندماه و با بازداشت دهها نفر از فعالان مجازی در استانهایی از جمله تهران، البرز، کردستان، مازندران، قم و سمنان آغاز شده و ادامه یافت.
تنها در سه روز نخست سال جاری ۱۵ نفر در سه استان گیلان، اصفهان و آذربایجان غربی بازداشت شده بودند.
بر اساس گزارش حسین امیرلی، جانشین رییس پلیس فتای نیروی انتظامی، این نهاد تنها تا روز پنجم فروردین ۹۹۸ مورد مجرمانه در فضای مجازی تعیین کرده که از این میزان ۳۱۶ مورد آن منجر به تشکیل پرونده قضایی شد.
انتقادها از پنهانکاری حکومت
تهدید فضای رسانهای به دلیل گزارش وضعیت بحران کرونا در حالی ادامه مییابد که نهتنها فعالان مدنی و سیاسی حکومت ایران را به دلیل «پنهانکاری» مورد انتقاد قرار دادهاند، بلکه نمایندگان مجلس و مسئولان دانشگاههای علوم پزشکی برخی استانها آمار و گزارشهای رسمی را «غیرواقعی» عنوان میکنند.
پیش از این فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران و کمیته حفاظت روزنامهنگاران، نهادهای بینالمللی حامی آزادی مطبوعات، در ارتباط با احضار و برخورد با فعالان فضای مجازی گزارشهایی منتشر کرده بود.
کمیته حفاظت روزنامهنگاران درباره شیوه مقابله حکومت ایران با بحران کرونا نوشته بود: «مقامهای ایران با افزایش سانسور نسبت به حوزه مطبوعاتی و رسانههای اجتماعی که از قبل محدود شده، واکنش نشان دادهاند.»
در حالی که مقامهای ارشد حکومت همچنان بر روز ۳۰ بهمن ماه به عنوان زمان رسمی تایید کرونا در ایران تاکید میکنند؛ علیاکبر حقدوست، رییس کمیته اپیدمیولوژی ستاد ملی مقابله با کرونا، روز شنبه ۹ فروردینماه و در پی انتشار گزارشهای متعدد درباره پنهانکاری در یک نشست خبری گفت: «ویروس کرونا از اوایل بهمن به صورت خزنده و بیعلامت در ایران چرخش داشته است.»
تشکیل کارگروه ویژه فضای مجازی در ستاد مقابله با کرونا
روز یکشنبه ستاد ملی مقابله با کرونا کارگروه ویژهای برای مواجهه با اخبار و گزارشها در فضای مجازی تشکیل داد.
در اطلاعیه تشکیل این کارگروه علاوه بر اشاره به عناوینی از جمله «شایعه» و «مطالب کذب»، اشاره شده که انتشار «آمار تایید نشده پزشکی» درباره بیماران کرونا در مراکز درمانی نیز اولویت رسیدگی و برخورد این کارگروه خواهد بود.
علاوه بر این انتشار گزارش درباره کمبود کالاهای اساسی، انتشار صوت و فیلم جلسات و نامههای داخلی از دیگر مصادیق برخورد قضایی و انتظامی تعیین شده است.
مقامهای قضایی و نیروی انتظامی پس از آن برخوردها با فعالان مجازی و روزنامهنگاران را تشدید کردند که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، شیوع ویروس کووید-۱۹ را با «حمله بیولوژیک» مرتبط دانست.