ابر با پوشش گیاهی رابطه دارد، چون گیاهان - مشخصا درخت‌ها - حافظ و تولیدکننده رطوبت در جو نزدیک به زمین‌اند. مثالش تحقیقی که نشان داد جنگل آمازون ابر و باران برای خودش می‌سازد.

در کنارش، حفظ پوشش گیاهی یا زیست‌بوم‌ها برای گسترش کشاورزی و دامداری هم رابطه با گسترش خشکسالی پیدا می‌کند. دوباره مثالش پژوهشی بر جنگل‌زدایی در آمازون که نشان داد ارتباط مستقیم با خشکسالی در برزیل دارد.

حالا دولت ایران در حالی نگران امنیت غذایی است که همچنان گسترش و حفظ تولید کشاورزی را مقدم بر حفظ زیست‌بوم‌های ایران قرار داده است.

حسن روحانی، رییس‌جمهور ایران روز در ۱۷ دی ماه در جمع وزیر و مدیران ارشد وزارت جهاد کشاورزی در همین رابطه گفت: «زندگی ما سنت دارد و خداوند برای آن قانون قرار داده است. هرچه درخت و مرتع بیشتر باشد ابر بیشتر می‌بارد، وقتی شما آنجا را خشک می‌کنید ابر از آنجا رد می‌شود، ابر به پایینش نگاه می‌کند و می‌بیند خبری نیست و کویر است، می‌رود جای دیگر می‌بارد. ما باید خودمان شرایط لازم را برای کشور خودمان مهیا کنیم.»

جمله‌ای که در رسانه‌های اجتماعی دست بدست شد و مانع از آن شد که دیگر حرف‌های روحانی شنیده شود.

از جمله وقتی روحانی گفت: «در زمینه بارش باران مقدار ۱۰۰ درصد، ۲۰۰ درصد و ۱۰۰۰ درصد افزایش را نیز در برخی از استان‌ها داشتیم. استان‌هایی نسبت به پارسال چندین برابر بارش باران داشته، کل کشور حدود ۳ برابر بارش باران داشته، یعنی پارسال ۳۳ میلیمتر بوده الان ۱۰۷میلیمتر در متوسط کل کشور است».

این گفته روحانی، اشتباهی است که سیاستمدارها مکرر تکرارش می‌کنند. از جمله دونالد ترامپ که هر زمان هوا سرد می‌شود و برف می‌بارد، ابرو بالا می‌اندازد و می‌پرسد «پس گرمایش زمین‌تان کو!» او وضعیت کوتاه‌مدت آب‌وهوایی (دمای هوا) را با وضعیت بلندمدت چند دهه‌ای هوا (اقلیم) را اشتباه گرفته است.

روحانی هم بارش کوتاه‌مدت در فصل زمستان (وضعیت کوتاه‌مدت آب‌وهوایی) را با وضعیت بلندمدت اقلیمی (امتداد خشکسالی یا خشکیدگی) اشتباه گرفته است.

مثال ناقض حرف روحانی را می‌توان در صحبت مدیرعامل آبفای تهران یافت که به خبرگزاری فارس گفت: «حجم مخازن سدهای تهران ۵۰ میلیون متر مکعب منفی است» و تاکید کرد که «بارش‌های اخیر نباید مردم را به خطا بیاندازد که وضعیت منابع آبی بهتر شده است.»

یا به زبانی ساده: برف آن‌قدر بر کوه‌ها نباریده تا خیال‌ها در تابستان آسوده باشد.

شاید هم بد نباشد نگاهی درست به یک سال پیش انداخته شود. وقتی خبرگزاری‌های ایران شادمان خبر از افزایش بارندگی می‌دادند ولی همزمان نسبت به هدر رفتن آب هشدار می‌دادند.

نتیجه این بود که آب درست حفظ نشد، باران کافی نبارید و ایران در گذر یک سال با کاهش مقدار بارندگی، امتداد خشکسالی و افزایش مهاجرت از روستاها و شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ روبه‌رو شد.

یا شاید به‌قول کاوه مدنی، از مدیران سابق سازمان حفاظت از محیط‌زیست ایران، «مدیریت آب در ایران شبیه سرگذشت مرد چاق پولدار شده است». مردی که زیاده‌روی کرد، حرف پزشک را قبول نکرد و به‌جای توجه به علم، سراغ رمال رفت و عاقبت تلف شد.

روحانی در صحبت‌هایش از خودکفایی باری دیگر صحبت کرد و هشدار داد که «کشاورزان عزیز ما و همه آنها که امروز مواد غذایی و نیازمندی‌های ضروری و حیات ما را تأمین می‌کنند بزرگترین امنیت را برای کشور می‌آفرینند کما اینکه وزارتخانه‌های دیگر هم بخشی از امنیت را می‌آفرینند. اگر بنزین و گازوئیل و گاز نباشد همه چیز متوقف می‌شود لذا همه اینها به هم وصل است و هرکدام بخشی را برای تامین امنیت مردم بر عهده دارند، امنیت در اینجا به معنی آرامش و آسودگی خاطر مردم است تا راحت زندگی کنند».

افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی از سوی ایران یا تولید و فروش بیشتر آن به انباشت گاز در جو می‌انجامد و گرمایش ناشی از آن به بحران خشکسالی دامن می‌زند.

خشکسالی ویرانگری که اکنون در بعضی استان‌ها مثل سیستان و بلوچستان عیان‌تر از هر زمان دیگری است.

در نتیجه‌ این خشکسالی فزاینده از  پوشش گیاهی کاسته می‌شود. آن هم از پوشش گیاهی زیست‌بوم‌هایی که دهه‌هاست فدای خودکفایی در کشاورزی می‌شوند، یا برای گسترش شهرها، روستاها، صنایع و دامداری‌ها، نابود می‌شوند.

پوشش گیاهی که به تدریج از خاک ایران پاک می‌شود، خاک هم نابود می‌شود. نتیجه‌اش اینکه محافظان رطوبت از ایران می‌روند، ابرها هم همراهشان کمتر خواهند شد. بارندگی نامنظم‌تر و بتدریج نایاب‌تر می‌شود، مثل آب که در ایران کم‌یاب‌تر از همیشه شده است.

رییس‌جمهور ایران ولی امیدوار است: «ما نسبت به طبیعت کمتر دغدغه داریم، درب اتاقمان بسته است و شوفاژ و بخاری هم روشن است حالا می‌خواهد بیرون باد بیاید یا سرد و گرم شود. برای ما فرقی نمی‌کند که یک نسیم دلنواز یا یک تندباد است اما کشاورز مداوم به فکر هوا است. از غرش آسمان امید می‌گیرد، از بارش باران روحیه می‌گیرد و احساس امنیت می‌کند که الحمدلله امسال زندگی تأمین است».