«پیام کتبی» مکرون به روحانی رسید:اخبار غیررسمی از پیشنهاد «توقف برابر توقف»
حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، عصر چهارشنبه و در دیدار امانوئل بون و پس از دریافت «پیام کتبی» رئیس جمهوری فرانسه گفت: «ایران کاملا راه دیپلماسی و مذاکره را باز نگهداشته است». محتوای پیام مکرون به روحانی منتشر نشده اما برخی رسانهها گزارش دادند که فرانسه طرح «توقف در برابر توقف» را برای کاهش تنش میان ایران و آمریکا به منظور فراهم کردن فرصتی مذاکره به مقامهای جمهوری اسلامی ارائه کردهاست.
حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، عصر چهارشنبه و در دیدار امانوئل بون، مشاور دیپلماتیک رئیس جمهوری فرانسه، ضمن قدردانی و استقبال از فعالیتهای آغاز شده از سوی امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه، گفت: «ایران کاملا راه دیپلماسی و مذاکره را باز نگهداشته است و امیدواریم طرفین برجام از این فرصت بخوبی استفاده کنند تا به نقطه مطلوب یعنی اجرای کامل برجام برسیم.»
روحانی پس از دریافت «پیام مکرون»، گفت: «هدف اصلی جمهوری اسلامی این است که تعهدات قید شده در برجام از سوی طرفین آن به طور کامل اجرا شود و چنانچه طرفین به تعهدات خود عمل کنند، ایران هم گامهای جدیدی در تکمیل تعهدات خود بر خواهد داشت.»
در جریان این دیدار، امانوئل بون پیام کتبی رئیس جمهوری فرانسه را به روحانی ارائه کرد. در سخنان روحانی اشارهای به محتوای پیام مکرون نشده است.
همزمان برخی از رسانههای بین المللی گزارش دادند که امانوئل بون در سفر به تهران طرح پیشنهادی رئیس جمهوری فرانسه تحت عنوان «توقف در برابر توقف» را به مقامهای ارشد جمهوری اسلامی ارائه کرده است. براساس این طرح جمهوری اسلامی ایران گامهای هستهای خود را متوقف خواهد کرد و ایالات متحده نیز بخشی از تحریمها را به حالت تعلیق در میآورد تا فرصتی برای مذاکرات جدید فراهم شود.
پیشترعباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، صبح چهارشنبه نوزدهم تیرماه، با اشاره به سفر امانوئل بون به تهران از «نقشآفرینی فرانسه برای کاهش تنش و اجرای برجام» استقبال کرد و درباره دریافت پیشنهاد رسمی از سوی این کشور گفته بود: «هنوز جمهوری اسلامی ایران پیشنهادی را به صورت رسمی دریافت نکرده است البته من هم موضوعاتی نظیر فریز در برابر فریز را شنیدهام.»
امانوئل بون در جریان سفر روز چهارشنبه خود پیش از دیدار با حسن روحانی، با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه و علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی نیز دیدار و گفت و گو کرد.
بنابر اعلام رسانههای ایران موضوع گفت و گوهای بون با ظریف و شمخانی «برجام» و اقدامات جمهوری اسلامی تحت عنوان «کاهش تعهدات برجامی» بوده است. ایران تاکنون تحت عنوان «کاهش تعهدات برجامی» اقدام به «افزایش ذخیره اورانیوم غنی شده به بیش از سقف ۳۰۰ کیلیو گرم» تعیین شده در برجام و همچنین «عبور سطح غنیسازی از ۳/۶۷ درصد» تعیین شده در این توافق هستهای کرده و سطح غنیسازی را به ۴/۵ درصد افزایش دادهاست.
اقدام کشورهای اروپایی برای راه اندازی «ساز و کاری برای مقابله با تحریمهای آمریکا علیه ایران نیز محور دیگر این گفت و گوها بوده است. مقامهای جمهوری اسلامی پیشتر سازوکار اینستکس را قدمی به جلو اما «ناکافی» توصیف کرده اند.
مشاور دیپلماتیک رئیس جمهوری فرانسه در جریان دیدار با شمخانی، گفت که «من به عنوان میانجی به ایران نیامدهام و حامل هیچگونه پیامی از سوی آمریکا برای تهران نیستم.»
او گفت: «امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، بهدنبال دستیابی به ابتکارات مشترک برای ایجاد آتش بس در جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران بوده و معتقد است که این اقدام به کاهش تنشهای رو به تزاید در منطقه منجر خواهد شد.»
امانوئل بون گفت: «با توجه به نقش و اثرگذاری غیر قابل انکار ایران درمنطقه ، پاریس علاقهمند به تداوم گفتوگو و همکاری با ایران برای مدیریت بحرانهای جاری در سوریه، یمن، عراق و لبنان است.»
علی شمخانی نیز در این دیدار گفت: «با توجه به عدم استفاده اروپا از فرصت یک ساله اجرای تعهدات یک طرفه از سوی ایران، تصمیم قاطع ما اجرای تعهدات، متناسب با اقدام متقابل طرفهای دیگر است و زمان انجام اقدامات یک طرفه به پایان رسیده است.»
او «کاهش مرحله به مرحله تعهدات هستهای» را «راهبرد غیر قابل تغییر ایران» عنوان کرد و گفت: «این مسیر در چارچوب بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام تا زمان تحقق کامل حقوق ایران ادامه خواهد یافت.»
دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی همچنین «سیاست فشار حداکثری آمریکا» را «راهبردی شکست خورده» توصیف کرد و گفت: «ایران در عمل اثبات کرده که در ابعاد اقتصادی، سیاسی و دفاعی توانمندی و ظرفیت مدیریت و مقابله با تنشها و چالشهای مختلف را دارد و با کشوری با این مشخصات نمیتوان با زبان زور سخن گفت.»
مقامهای جمهوری اسلامی تاکنون دریافت رسمی پیشنهاد طرح «توقف در برابر توقف» را تائید نکردهاند اما فرانسه پیش از سفر روز چهارشنبه بون به تهران، اعلام کرده بود که «مکرون در صدد است تا در گفت و گو با مقامهای جمهوری اسلامی به ارزیابی تازهای از تعهدات و امتیازات مورد پذیرش آنها دست یابد.»
مکرون شنبه گذشته پس از گفت و گوی تلفنی با روحانی، اعلام کرده بود که قصد دارد «شرایط از سرگیری گفت و گو میان کلیۀ طرفین برجام را تا ۲۵ تیرماه» مورد بررسی قراردهد و در این زمینه پیشنهادی ارائه کند.
حشمت الله فلاحتپیشه، رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم و عضو فعلی این کمیسیون، اما با تاکید براینکه «مناسبات ایران و آمریکا میانجی پذیر نیست»، احتمال موفقیت رئیس جمهوری فرانسه در میانجیگری میان ایران و آمریکا بسیار ضعیف ارزیابی کرده و گفته است: «هر سیاستمداری که با دست خالی به تهران بیاید سفرش نتیجهای بیشتر از سفر نخست وزیر ژاپن ندارد.»