از خرداد ۹۶ که یورش تروریستی به مجلس شورای اسلامی و مقبره آیت‌الله خمینی رخ داد، شانزده‌ماه سپری شد که شوکی دیگر ایران را فرا گرفت. این‌بار یک یورش مسلحانه و غافلگیرکننده دیگر به رژه نظامی شهر اهواز صورت گرفت که طی آن، ۲۵ تن از شهروندان، ازجمله افراد غیرنظامی کشته و متجاوز از ۶۰تن مجروح شدند. «حرکت الاحوازیه» از یک‌سو و داعش ازسوی دیگر، مسئولیت این حرکت تروریستی را برعهده گرفتند.

این رویداد برای بار دیگر ثابت کرد که ادعای ایران مبنی‌بر اینکه این کشور خود یکی از قربانیان تروریسم است، قطعاً درست است؛ اما حادثه اهواز و پیش از آن، حمله سال ۹۶ در تهران همچنین ثابت کرد که به‌رغم همه ادعای جمهوری اسلامی مبنی‌بر اینکه ایران امن‌ترین کشور منطقه است، ادعای درستی نیست. معلوم شد که ضعف‌های امنیتی بسیاری وجود دارد که دوبار یعنی در خرداد ۹۶ و شهریور ۹۷، تروریست‌ها به‌راحتی توانسته‌اند دست به چنین اقدام فجیعی بزنند.

اما این اقدام تروریستی که ازسوی شورای امنیت به شدیدترین عبارات محکوم شد، از نگاه آمار، چه تعداد محکومیت ازسوی کشورهای جهان دریافت کرد؟

این پرسش از آن‌رو مهم است که میزان همدردی کشورهای جهان با یک رویداد دلخراش، به‌ویژه اگر عامل انسانی مثل اقدام تروریستی موجب این حادثه ناگوار شده باشد، نشان از وزن و جایگاه آن کشور خاص در جامعه جهانی دارد.

برای مثال درپی یورش تروریستی به نشریه شارلی ابدو در  فرانسه در ژانویه ۲۰۱۵ که طی آن ۱۲نفر کشته و ۱۱نفر مجروح شدند، فرانسه شاهد موج عظیمی از ابراز همدردی ازسوی همه کشورهای جهان ازجمله ایران، شخصیت‌های برجسته و سازمان‌های مهم بین‌المللی و... بود. ده ها تن از رهبران جهان از محمودعباس گرفته تا نتانیاهو، در کنار رییس جمهوری فرانسه، در ابراز همدردی در یک راهپیمایی در پاریس شرکت جستند تا نشانی باشد از اینکه هریک از این رهبران در کنار فرانسه ایستاده‌اند.

همدردی جهانی با جمهوری اسلامی ایران در این حادثه تروریستی چگونه و به چه اندازه بود؟ در این یادداشت، مجموعه کشورهای عربی (۲۲ کشور) و کشورهای اسلامی (۵۷ کشور) مورد بررسی قرار گرفته است. وضعیت در کشورهای غیرمسلمان و غیرعرب نیز تقریبا به‌همان نسبت است.

اهمیت توجه به کشورهای عرب و مسلمان به دلیل آن است که ایران یکی از کشورهای مسلمان و عضو سازمان همکاری اسلامی است و همچنین با تنی‌چند از کشورهای عرب همسایه است. همچنین بر کسی پوشیده نیست که پس از انقلاب اسلامی، ثقل سیاست خارجی ایران از همکاری با غرب، به همکاری با کشورهای مسلمان (ازجمله کشورهای عرب)، قاره آفریقا و جنبش عدم تعهد چرخش کرد. با این توضیح، باید به‌یاد آورد که نه سازمان وحدت آفریقا، نه جنبش عدم تعهد، نه سازمان همکاری اسلامی و نه اتحادیه عرب، هیچ‌یک حتی به‌اندازه یک سطر، به جمهوری اسلامی ایران، بابت حادثه تروریستی اهواز تسلیت نگفتند و با آن ابراز همدردی نکرد.

درپی حمله مسلحانه اهواز، از ۲۲ عضو اتحادیه عرب، تنها ۷ کشور (سوریه، عمان، کویت، مصر، عراق، لبنان و قطر) و از  ۵۷ کشور مسلمان عضو سازمان همکاری اسلامی،  تنها ۱۳ کشور (شامل ۷ کشور یادشده عرب و ترکمنستان، آذربایجان، اندونزی، ترکیه، پاکستان و افغانستان) به جمهوری اسلامی تسلیت گفتند و با تهران ابراز همدردی کرده‌اند.

این یعنی در سطح سازمانی، این سازمان‌ها که جمهوری اسلامی ایران برای آن‌ها وزن و منزلت ویژه‌ای در سیاست خارجی خود قائل است، هیچ‌کدام حس همدردی با جمهوری اسلامی از خود نشان نداده‌اند.

اما در سطح کشورها، از ۲۲ کشور عضو اتحادیه عرب، تنها ۷ کشور (سوریه، عمان، کویت، مصر، عراق، لبنان و قطر) به جمهوری اسلامی تسلیت گفتند و ۱۵ کشور عرب از ابراز همدردی امتناع کردند. در این بین، امتناع عربستان و امارات، یمن، سودان و بحرین که همگی در وضعیت قطع رابطه با ایران به‌سر می‌برند، از تسلیت‌گفتن، قابل فهم است. اما آنچه موجب شگفتی است، امتناع دولت خودگردان فلسطین از ابراز همدردی است که خود می‌داند مساله فلسطین، وزن بسیار زیادی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی دارد. با این حساب، محمود عباس که برای ابراز همدردی با فرانسه در حادثه شارلی ابدو شخصا به پاریس رفته بود، در حادثه اهواز حتی از یک‌جمله همدردی امتناع ورزیده است.

اما این نگاه آماری را وقتی به ۵۷ کشور مسلمان عضو سازمان همکاری اسلامی بیندازیم، با وضعیت به‌مراتب وخیم‌تری روبه‌رو می‌شویم؛ چراکه تنها ۱۳ کشور مسلمان (شامل ۷ کشور یادشده عرب و ترکمنستان، آذربایجان، اندونزی، ترکیه، پاکستان و افغانستان) با تهران ابراز همدردی کرده‌اند و ۴۴ کشور مسلمان ازجمله تاجیکستان (که در حوزه فرهنگی و زبان فارسی با ایران اشتراکات بسیار دارد)، از ابراز همدردی امتناع کرده‌اند.

همچنان‌که گفته شد، وضعیت در کشورهای غیرعرب و غیرمسلمان نیز تقریبا به‌شکل مشابه است. اما اهمیت آمار بالا در امتناع بیشتر کشورهای عرب و مسلمان از همدردی با تهران، در آنجاست که ۴۰ سال سرمایه‌گذاری جمهوری اسلامی ایران درمیان کشورهای عرب و مسلمان از یک‌سو، و در میان کشورهای عضو سازمان وحدت آفریقا و سازمان جنبش عدم تعهد ازسوی دیگر، همگی بی‌فایده بوده و هدر رفته است. این کشورها و این سازمان‌ها درحد یک تسلیت کوتاه با جمهوری اسلامی همدردی نمی‌کنند، چه رسد به اینکه در وقت مقتضی در حمایت از آن برآیند.