راز راه‌راهی گورخرها برملا شد. پژوهشگرها به این نتیجه رسیده‌اند که پوست راه‌راه گورخر پشه‌ها و مگس‌ها را گیج و سردرگم می‌کند و نمی‌گذارد روی حیوان بنشینند و بگزندش.

در پژوهشی، که در نشریه پلوس‌ وان (Plos One) منتشر شد، اسب‌ها، گورخرها و اسب‌هایی که لباس گورخر پوشیده بودند، بررسی شدند. به گفته تیم پژوهشگرها، این تحقیق نه تنها تأیید می‌کند راه‌راه‌های پوست گورخر پشه‌ها و مگس‌ها را دور می‌کند، بلکه روشن می‌کند راه‌راه‌ها فقط وقتی تاثیرگذارند که پشه‌ها و مگس‌ها به گورخر نزدیک شوند.

دکتر مارتین هاو، یکی از پژوهشگرهای این تحقیق از دانشگاه بریستول، می‌گوید: «به نظر می‌رسد پشه‌ها و مگس‌ها اطراف گورخرها و اسب‌ها رفتاری تقریبا عادی دارند، تا این‌که وقت فرود می‌رسد.»

«مشاهدات ما نشان داد خرمگس‌ها با سرعت تمام به گورخر نزدیک می‌شدند و سپس برمی‌گشتند یا حتی گاهی با گورخر برخورد می‌کردند.»

پژوهشگرها برای آن‌که تاثیر احتمالی بوی متفاوت اسب و گورخر را از چرخه آزمایش حذف کنند، به بعضی اسب‌ها رویه سفید، به بعضی رویه سیاه و به بعضی دیگر رویه راه‌راه گورخری پوشاندند. و مشاهده کردند که رفتار پشه‌ها در نشستن روی سر اسب‌ها فرقی نمی‌کند ولی روی پوشش راه‌راه خیلی کمتر از پوشش سیاه یا سفید می‌نشینند.

به گفت پژوهشگر‌ها، راه‌راه‌های گورخر از فاصله دور بازدارنده نیست و فقط وقتی پشه‌ها به گورخر نزدیک شوند اثر دارد و این احتمالا به دلیل محدودیت وضوحِ دیدِ پشه‌هاست.

به باور محققان، راه‌راه‌های پوست گورخر ممکن است نتیجه تکاملی تدریجی و در واکنش به حشرات گزنده باشد.

هاو می‌گوید: «اگر بخواهیم از دیدگاه تکامل سخن بگوییم، گورخرها در بخش‌هایی از جهان پدید آمدند که پشه‌ها حامل بیماری‌های بسیار خطرناکی بودند و بنابراین گزش حشرات پیامدهای جدی بر سلامت و بقا داشت. در حالی که اسب‌های اهلی نیروهای محرکی از این نوع نداشتند.»

اما در ادامه اضافه می‌کند این توضیح و تبیین ممکن است همه داستان نباشد: محققان پیش‌تر می‌گفتند راه‌راه بودن گورخرها به استتار و مخفی شدنشان از چشم دشمن کمک می‌کند، دمای بدنشان را تنظیم می‌کند یا شاید نوعی کارکرد اجتماعی برایشان داشته باشد. هاو در عین این‌که وجود شواهدی دال بر کارکرد اجتماعیِ راه‌راه بودن را تایید می‌کند، خاطرنشان می‌سازد که به نظر نمی‌رسد راه‌راه پوست گورخرها مثلا شیرها را گیج و سردرگم کند. او اضافه می‌کند که «گورخرها برای بسیاری از حیواناتِ شکارچی طعمه محبوبی هستند، و راه‌راه بودنشان مانع شکار شدنشان نمی‌شود.»

هاو می‌گوید علاقه‌مندان به گردش در طبیعت و فضای آزاد می‌توانند از گورخرها الهام بگیرند، پیراهن‌های راه‌راه بپوشند و تنشان را رنگ کنند تا از گزش حشرات موذی در امان بمانند.