اگر مغز کودک نیمی از انرژیاش را نگیرد، خطر چاقی مفرط در کمین است
تقریبا نیمی از انرژی کودکان در سالهای اولیه عمرشان به مصرف مغز میرسد. اکنون، دانشمندان این فرضیه را مطرح میکنند که وقتی از میزان انرژی که مغز کودک مصرف میکند کاسته میشود، احتمال چاقی مفرط افزایش مییابد.
دانشمندان دانشگاه نورثوست و دانشکده پزشکی دانشگاه نیویورک پژوهشهای متمرکز بر ارتباط بین انباشت چربی و میزان انرژی مصرفی مغز را بررسی کردهاند. انباشت چربی در اواخر دوران کودکی و با افزایش وزن کودک رخ میدهد. در این زمان، مقدار نیرویی که مغز برای رشد نیاز دارد کاهش مییابد. به گزارش نیوزویک، در این پژوهش که در نشریه پناس (PNAS) منتشر شده است، پژوهشگرها بررسی کردهاند که آیا در کنار عواملی همچون رژیم غذایی و فعالیت بدنی، مغز انسان نیز در احتمال افزایش وزن دخیل است یا خیر. دانشمندها معتقدند مقدار چربی بدن اغلب نوزادان نسبتا زیاد است اما وزن آن بخش از بدن که از این چربی تشکیل شده است بین سنین ۳ تا ۸ سالگی بهتدریج کاهش پیدا میکند. بدن انسان در اوایل دوران کودکی، یعنی بین ۴ تا ۷ سالگی و پیش از پدیده انباشت چربی، در لاغرترین و کمچربیترین وضعیت است. مغز انسان حولوحوش ۵ سالگی، تقریبا ۴۳ درصد انرژی مورد نیاز روزانه را مصرف میکند که این مقدار دو تا سه برابر بیشتر از میزان انرژی مصرفی مغز بزرگسالان است.
به عقیده این پژوهشگرها، تغییر در میزان انرژی مصرفی مغز کودک در دوره اوج مصرف انرژی مغز، طول دوره و زمان شروع و توقف آن، میتواند بر مقدار انرژی مصرفی و تغییرهای ساختار بدنی افراد همراه با افزایش سن اثرگذار باشد. مصرف این میزان از انرژی میتواند توضیح دهد چرا افزایش وزن انسان، نسبت به پستاندارانی که از لحاظ جثه مشابه انساناند، ۳۰ تا ۱۰۰ برابر کندتر است و انسان را در رده خزندگان خونسرد قرار میدهد.
این پژوهشگرها بر این باورند که برنامههایی که انرژی زیادی از مغز میگیرند، میتوانند در جلوگیری از بروز چاقی مفرط موثر باشند. این فرضیه همچنین میتواند توضیح دهد چرا بعضی کودکان که در کارکردهای اجرایی دچار اختلالاند شاخص توده بدنی بالاتری دارند.
کریستوفر کوزاوا، یکی از پژوهشگرهای این تحقیق، در بخشی از مقاله اشاره میکند: «بر کسی پوشیده نیست که مقدار انرژی مصرفی بدن انسان یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار بر افزایش وزن است. مغز کودک در ۵ سالگی تقریبا نیمی از انرژی بدنش را مصرف میکند. ولی هنوز نمیدانیم میزان انرژی مصرفی مغز در کودکان مختلف چقدر تفاوت دارد. این شکاف بزرگی است در شناختی که از میزان مصرف انرژی [مغز] داریم. به عقیده ما، افزایش انرژی مصرفی مغز میتواند مزیتی پیشبینینشده در فرایندهای رشدی اوایل کودکی باشد که البته مزایای فراوان و آشکار دیگری هم دارد.»
به گفته کوزاوا، هدف اصلیشان این است که توجه پژوهشگرها را به نبود دانش و اطلاعات کافی درباره نقش مصرف انرژی مغز در وزن بدن جلب کنند و آنها را ترغیب کنند به اندازهگیری انرژی مغز در پژوهشهای مربوط به رشد کودکان، بهویژه با تمرکز بر موضوع افزایش وزن و خطر چاقی مفرط.
بر اساس جدیدترین آمار مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها (CDC) در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶، نزدیک به ۱۳/۷ میلیون کودک و نوجوان آمریکایی به چاقی مفرط مبتلا بودند که این رقم بیش از ۱۸ درصد کل جمعیت آنها را تشکیل میدهد. در مقیاس جهانی نیز در سال ۲۰۱۶، حدود ۲۵۰ میلیون کودک دچار اضافه وزن یا چاقی مفرط بودهاند.
مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها تاکید کرده است که مواد غذایی و نوشیدنیهای پرکالری یا غیرمغذی تنها علت چاقی مفرط در کودکان نیست، بلکه محیط پیرامون آنها از جمله آنچه که والدین یا مدرسه به آنها میآموزند و فعالیتهای مغزی آنها نیز در بروز این پدیده موثرند.
این مرکز هشدار میدهد در کودکان دچار چاقی مفرط احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی، دیابت نوع ۲، بیماریهای تنفسی و مفصلی و نیز مشکلات روانشناختی مانند اضطراب و افسردگی بیشتر است.