بیخوابی خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش میدهد
پژوهشگران میگویند کسانی که از نظر ژنتیکی مستعد بدخوابی و بیخوابیاند، بیشتر در معرض نارساییهای قلبیـعروقی و سکته قلبی قرار دارند.
این پژوهش بر یافتههای پژوهشی دیگری درباره ارتباط بین بدخوابی و مشکلات قلبی صحه میگذارد. مطالعه اخیر نشان داده است بیخوابی میتواند نقش موثری در ایجاد این شرایط ایفا کند.
پروفسور هیو مارکِس، یکی از نویسندگان این مقاله پژوهشی از دانشگاه کمبریج، میگوید: «اگر واقعا اینگونه باشد، پس اگر بتوانیم اختلال خواب افراد را بهبود بخشیم یا کاهش دهیم، شاید همین احتمال سکته قلبی را کاهش دهد.»
این پژوهش با اتکا بر یافتههای پیشین انجام شده است که نشان میدهد حدود ۲۵۰ متغیر ژنتیکی وجود دارد و هر کدام تا حدودی احتمال بیخوابی را در افراد افزایش میدهند. بیشتر افراد تمام این متغیرهای ژنتیکی را ندارند؛ هر کس تعدادی از آنها را دارد، برخی بیشتر برخی کمتر.
نکته مهم شیوه وراثت این متغیرهای ژنتیکی است. انتقال آنها اتفاقی است، وجود آنها در ژنهان فرد به ترکیب ژنتیکی یا عوامل محیطی، یعنی محل زندگی، ثروت و میزان ورزش و تحرک، هیچ ارتباطی ندارد. این بدان معناست که اکنون از لحاظ نظری میشود بررسی کرد که اگر با افزایش بیخوابی، احتمال سکته و بیماریهای قلبیعروقی افزایش مییابد، آیا میشود با کاهش عواملی که این عارضه را تشدید میکنند، احتمال ابتلا به بیماریهای قلبیعروقی را کمتر کرد یا خیر. این رویکردی تازه است و در پژوهشهای پیشین فقط به ارتباط بین این دو موضوع پرداخته شده بود، نه به علت.
پژوهشگرهای بریتانیایی و سوئدی در این مطالعه اطلاعات سلامت و ژنتیک افراد را در مقیاسی گسترده بررسی کردهاند. در مورد هر کدام از مشکلات قلبیـعروقی دادههای صدها هزار نفر بررسی شده است. این گروه پژوهشی برای بررسی نارساییهای قلبی، فقط از بایوبانک بریتانیا (UK Biobank) اطلاعات ۴۰۰ هزار نفر را گرفتند.
به گفته مارکِس، هنوز مشخص نیست بهبود مشکل بیخوابی میتواند سلامت قلب و عروق را بیشتر کند یا نه، اما روشهایی مانند رفتاردرمانی شناختی میتوانند به افرادی که با اختلال خواب دستبهگریباناند کمک کند.
البته این پژوهش نقاط ضعفی هم دارد، از جمله اینکه بیشتر به عوامل ژنتیکی بیخوابی پرداخته و به مدیریت فردی و اینکه خود فرد چند ساعت در شبانه روز را به خواب اختصاص میدهند کمتر توجه کرده است. علاوه بر این، دادههای مورد بررسی فقط به نژاد اروپایی محدود میشود.
مایکل هومز، از دانشگاه آکسفورد، که تخصص او در ژنتیک و ارتباطش با احتمال بروز بیماریهاست، میگوید که در این مورد باید بیشتر احتیاط کرد، چرا که هنوز مشخص نیست آیا بدخوابی که ریشه ژنتیکی دارد موجب افزایش بیماریهای قلبیـعروقی میشود یا سایر عوامل ژنتیکی که پیامدهای دیگری نیز دارند این عارضه را ایجاد میکند. او میگوید: «این پژوهش ما را به این نتیجه نمیرساند که بیخوابی به بیماریهای قلبیـعروقی میانجامد. بلکه فقط میتوانیم بگوییم افرادی که متغیرهای ژنتیکی مرتبط با احتمال ابتلا به بیخوابی را دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماریهای قلبیـعروقی قرار دارند.»
پروفسور جرمی پیِرسون، استادیار بنیاد قلب بریتانیا، میگوید: «افراد دچار بیخوابی یا اختلال خواب بیشتر در معرض بیماریهای عروقی قرار دارند ــ عامل اصلی حمله قلبی. ولی دشوار میشود گفت آیا ارتباط مستقیمی بین این دو وجود دارد یا برمیگردد به سایر عادتهای رفتاری افراد بدخواب، مانند برنامه غذایی نامناسب یا فشار خون بالا.»
این پژوهش نشان میدهد در افرادی که ترکیب ژنتیکیشان آنها را مستعد بیخوابی میکند احتمال بروز بیماریهای قلبیـعروقی اندکی بیشتر است. اگر این رابطه در پژوهشهای بعدی به اثبات برسد، میشود با روشهایی دقیقتر و هدفمندتر احتمال بروز بیماریهای قلبیـعروقی را در افراد مبتلا به بیخوابی کاهش داد.