براساس آمار ارائه‌شده ازسوی مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی ایران، شش استان کشور، طی مهرماه سال جاری، هیچ بارشی دریافت نکرده‌اند.

با توجه به میزان منابع آب و سرانه‌ی مصرف، ایران ازجمله کشورهایی است که در گروه کشورهای مواجه با «کمبود آب» قرار دارد. این گروه، شامل کشورهایی است که در سال ۲۰۲۵ با کمبود فیزیکی آب روبرو خواهند بود. این بدان معناست که حتی با بالاترین راندمان و بهره‌وری ممکن در مصرف آب، دیگر در آن زمان، برای تأمین نیازهایشان، آب کافی در اختیار نخواهند داشت. حدود ۲۵ درصد مردم جهان ازجمله ایران، مشمول این وضعیت‌اند.

براساس شاخص مؤسسه بین‌المللی مدیریت آب، ایران در وضعیت بحران شدید آبی قرار دارد و برای حفظ وضع موجود خود تا سال ۲۰۲۵، باید بتواند ۱۱۲ درصد به منابع آب قابل استحصال خود بیفزاید که این مقدار، با توجه به امکانات و منابع آب موجود، غیرممکن به نظر می‌رسد.

شاهرخ فاتح، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی، در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا، آخرین وضعیت بارش کل کشور را از اول مهر۹۶ تا پایان این ماه، ۷/۵ میلی‌متر بارش اعلام کرد و گفت: "با توجه به این‌که میانگین بارش بلندمدت کشور در مهرماه، ۷/۲ میلی‌متربود، بارش مهر امسال نسبت به بلندمدت، ۴/۴ درصد افزایش یافت".

در آخرین بررسی‌های صورت‌گرفته ازسوی سازمان هواشناسی، با اشاره به وضعیت بارشی استان تهران، مشخص شد که پایتخت در مهرماه سال جاری، ۶/۹ میلی‌متر بارش دریافت کرده؛ این در حالی‌ست که بارش بلندمدت این استان، ۸/۲ میلی‌متر است؛ بنابراین تهران نسبت‌به بلندمدت، حدود ١٧ درصد با  کاهش باران روبرو بوده است.

خشکسالی ماه مهر تنها شامل حال پایتخت‌نشینان نبوده است. شش استان دیگر نیز در این ماه از بارش باران بی‌بهره بوده‌آند.

بنابر گفته‌های فاتح،  استان‌های خوزستان، یزد، ایلام، کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر و سیستان و بلوچستان،ازجمله استان‌هایی هستند که تا پایان مهرماه هیچ بارشی دریافت نکرده‌اند.

در استانهای دیگر همچون هرمزگان، فارس، لرستان، اصفهان، کرمانشاه، چهارمحال و بختیاری و کرمان نیز اگر بارشی اتفاق افتاده، بسیار ناچیز بوده است.

غلامرضا معصومی، عضو هیأت بورد سلامت در بلایای وزارت بهداشت، درباره خشکسالی معتقد است: "برخی پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که دوره خشکسالی در ایران، دوره‌ای ۳۰ ساله است؛ تاکنون حدود ۱۰سال از آن سپری شده و متأسفانه در این بازه زمانی ۱۰ساله هم آسیب‌های زیادی به‌دلیل بروز خشکسالی متوجه کشورمان شده و بسیاری از منابع و ذخایرش را به‌نوعی، از دست داده است".

براساس گفته های معصومی،درحال حاضر، به دلیل خشکسالی،  با پدیده تغییر اقلیم مواجهیم و این تغییر، تأثیر مستقیمی بر روی زندگی روزمره مردم و افزایش بار بیماری‌ها و عمدتاً بیماری‌های عفونی خواهد گذاشت.

عضو هیأت بورد سلامت در وزارت بهداشت، ضمن اخطار درخصوص تغییر اقلیم گفت: "با تغییر اقلیم، مایعی را از دست می‌دهیم که زندگی بشر به آن وابسته است و منطقی است که متعاقب این موضوع، بیماری‌هایمان هم افزایش پیدا خواهد کرد".

او امیدوار است که با پیشرفت دانش بشری و تحقیقات صورت‌گرفته بر روی گرفتن آب از رطوبت هوا و از فاضلاب، شاید بتوان امیدوار بودکه اوضاع بهبود یابد.
 

• گلوی خشک‌شده دریاچه ارومیه

تبخیر بالای آب و کاهش ۳۶ درصدی بارندگی‌ها از دلایلی بوده که منجربه کاهش تراز دریاچه ارومیه در سه ماه گذشته شده است.  

عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، تمام دل خوشی خود را منوط به بارندگی امسال دانست. او در مهرماه گفت: "با مشکل کاهش آب در دریاچه اورمیه روبه‌رو هستیم و امیدواریم  بارندگی امسال بتواند تاحدودی این کمبود آب را جبران کند".

حوضه آبریز دریاچه ارومیه، در سال آبی جاری، با بارش ۲۰۵ میلی‌متر روبرو بود و این رقم، به‌عنوان یکی از کم‌بارش‌ترین حوضه‌های آبریز کشور به ثبت رسید. درنتیجه، این امر در احیاء دریاچه، تأثیر نامطلوب گذاشته است.

در خرداد سال ۱۳۹۳ خورشیدی، خبرگزاری جهانی طبیعت، با انتشار گزارشی، بحران آب را برای ایران، بزرگ‌ترین چالش در دوران معاصر خواند. در آن گزارش آمده‌ بود که "براساس مستندات راهبردهای بین‌المللی آینده (FDI)، ایران از سال‌ها پیش درمعرض بحران آب قرار داشته، اما در سه دهه اخیر برای آن گامی برداشته نشده‌است. این گزارش حاکی از آن است که ایران از مرحله آمادگی برای خطر عبور کرده و هم‌اکنون در خطر قرار دارد".

در تیرماه همان سال، روزنامه واشنگتن‌پست در گزارشی ایران را در فهرست  ۲۴ کشوری که وضعیت آب در آن‌ها خطرناک است، قرار داد.  این روزنامه بحران آب در ایران را ناشی‌از برنامه‌ریزی نادرست در دوران جمهوری اسلامی اعلام کرد.

پس از انتشار این گزارش، عیسی کلانتری، رئیس فعلی سازمان محیط زیست بود که بحران آب در ایران را تهدیدآمیزتر از خطر اسرائیل خواند. کلانتری گفته بود: "ایران به کشوری غیر قابل سکونت تبدیل خواهد شد. بحران آب در کشور فراتر از تهدید کشورهای آمریکا و اسرائیل است".