رهبری که مخالف نظارت است
«خیلی از مسائلی که به رهبری منتسب میشود به جهت نهادهایی مانند سپاه، بسیج، نیروی انتظامی، صدا و سیما، تولیتهای آستان قدس رضوی، حرم حضرت معصومه در قم و حرم حضرت عبدالعظیم و … و مجمع تشخیص مصلحت، شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای نگهبان است که تحتنظر رهبری هستند… مجلس خبرگان از مسئولان برای پاسخگویی دعوت کرد. در ابتدا از هرکسی که دعوت میکردیم، خوشحال میشد و تشکر میکرد و میگفت: من آماده میشوم، میآیم و گزارش میدهم. بعد از چند روز میدیدیم که میگوید نمیآیم. از مسئولان دیگر دعوت کردیم که هیچکدام نپذیرفتند. متوجه شدیم که این قبول دعوت و سپس رد آن، یک مسئله عادی نیست… هیچیک از مسئولان مورد نظر، حتی رییس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه که آسانتریناش بود نیامد. علت را که از وی جویا شدیم گفت: «دفتر رهبری گفته است نروید!» تعجب کردم و از خود آقا پرسیدم؛ ایشان تایید کرد. من گفتم: «این قانون خبرگان است و ما هم مسئولیت داریم که اجرا کنیم.» ایشان گفتند: «من مخالف تصویب این قانون بودم، ولی نخواستم آن موقع بگویم، و الان که میخواهد عملی شود نظرم را میگویم.»
اینگزارش مهم هاشمی رفسنجانی از مناسبات رهبر جمهوری اسلامی با مجلس خبرگان رهبری است. رئیس پیشین مجلس خبرگان رهبری و مجمع تشخیص مصلحت نظام، بهصراحت از نظارتگریزی و رفتار خلاف قانون آیتالله خامنهای میگوید.
با چنین کیفیتی از رابطه شخص اول نظام و نهادی که باید ناظر و نقاد عملکرد وی باشد، از امروز پنجمین اجلاسیه مجلس خبرگان رهبری به مدت دو روز (۱۳ و ۱۴ شهریور) آغاز خواهد شد. نهادی که مطابق قانون دو وظیفه اصلی دارد: انتخاب رهبر جانشین پس از درگذشت وی و نظارت بر کارنامه و عملکرد رهبری.
اما اجلاس جدید خبرگان رهبری قرار است «میزان تحقق مطالبات رهبری» را در مورد وضع اقتصادی و مشکلات معیشتی بررسی کند. بیآنکه این نهاد هیچ تمایلی به بررسی نقش شخص اول نظام و نهادهای زیرمجموعه وی در بحران اقتصادی موجود داشته باشد.
اجلاس جدید درحالی برگزار خواهد شد که دو روز پیش، مهدی کروبی در نامهای از حصر خانگی، خطاب به اعضای مجلس خبرگان تأکید کرد: «خبرگان اگر خبرگان باشد باید از نتایج سیاستهای راهبردی رهبر در سه دهه گذشته که کشور را به اینجا رسانده پرسش کند. خبرگان اگر خبرگان باشد باید گزارشی جامع از نظارت خود بر رهبر و نهادهای زیر مجموعه وی که دامنه ناتمام آن تمامی ابعاد کشور را در بر گرفته ارائه کند. فقدان نظارت مؤثر خبرگان بر رهبری و نهادهای زیر نظر این مقام (از جمله شورای نگهبان، سپاه پاسداران، بسیج، قوه قضائیه، صدا و سیما، و بنیادها و نهادهای اقتصادی) در سه دهه گذشته خسارات جبرانناپذیری به کشور و مردم وارد کرده است. صریحاً میگویم، با این شیوه مدیریت، کشور به دوران پیش از مشروطه یعنی به زمان قاجار برگشته است.»
کروبی خواستار اصلاح قانون اساسی شده و ابراز امیدواری کرده بود که «انحصار قدرت در ید یک فرد برای همیشه در این سرزمین کنار گذاشته شود.»
پیشتر نیز آیتالله علیمحمد دستغیب، عضو سابق و منتقد مجلس خبرگان و از همدلان جنبش سبزدر نامهای خطاب به اعضای مجلس خبرگان تصریح کرد: «شکی در پاسخگویی ولیفقیه در قبال مسئولیتهای قانونی و شرعی» وی وجود ندارد. او خواستار «نظارت صحیح و دقیق این نهاد بر حوزه اختیارات رهبری» شده بود.
با تمام اینها، قابل پیشبینی است که در اجلاس جدید خبرگان نیز هیچ اشارهای به نقش آیتالله خامنهای نشود. نه رهبری به نظارت خبرگان باور دارد و نه خبرگان مایل به نقد کارنامه رهبری است.