همانطور که یک فیلم گیشه‌ای تابستانی شخصیت‌های قهرمان و شیطانی دارد، رابطه جنسی نیز دارای چنین شخصیت‌هایی است. قدرت‌مندترین قهرمان در سکس، نیروی تحریک جنسی است؛ گرمی که هنگان لمس کردن به وجود می‌آوریم و خیال پردازی‌هایی که ما را تحریک می‌کند. 

تحریک جنسی مکانیزمی است که به ما کمک می‌کند به اوج لذت جنسی برسیم. اما با وجود اضطراب از عملکرد جنسی در برخی افراد، تحریک جنسی همواره به آسانی اتفاق نمی‌افتد. ایان کرنر، مشاور امور جنسی در شبکه سی ان ان به دلایل و راه‌های پیشگیری از اضطراب جنسی پرداخته است.

ژان پاپالاردو، مشاور امور جنسی در کالیفرنیا می‌گوید: «اضطراب ضعیف‌ترین بخش آسیب‌پذیر ما را هدف قرار می‌دهد و حضور در لحظه و تحریک‌ جنسی را دشوار می‌کند. داشتن اضطراب در مورد کیفیت رابطه جنسی و صمیمیت می‌تواند رابطه جنسی ما را فلج کند.»

منظور روانشناسان و متخصصان از اضطراب، احساس ترس و عصبی بودن و نگرانی است که می‌تواند زندگی روزمره را مختل کند.

ممکن است دلایل زیادی برای اضطراب در حین انجام سکس وجود داشته باشد، اما در مرکز همه نگرانی‌ها، احساس ترس از ارزیابی و قضاوت وجود دارد. ترس از نحوه عملکرد در رابطه جنسی تا خود رابطه جنسی؛ ترس مداوم از ارزیابی و قضاوت باعث می‌شود نتوانیم بی‌خیال و در لحظه باشیم.

برخی موارد که اغلب افراد در مورد آن اضطراب دارند:

آیا عملکرد من همانگونه است که احساس می‌کنم باید باشد؟

آیا رابطه جنسی با من برای شریک زندگی‌ام لذت‌بخش است؟

آیا من انتظارات شریک زندگی‌ام را برآورده می‌کنم؟

اندام من چگونه به نظر می‌رسد؟

آیا از من انتظار می‌رود کاری را انجام دهم که با آن راحت نیستم چون می‌دانم شریک زندگی‌ام به آن تمایل دارد؟

این نگرانی‌ها اغلب ریشه در گذشته ما دارد. در میان مراجعه‌کنندگان من به یک زن گفته شده بود که بوسیدن بلد نیست و مردی به دلیل ختنه نشدن مورد تمسخر قرار گرفته بود. این عوامل در هر دوی این افراد باعث ایجاد اضطراب و اختلال در عملکرد جنسی آنها در آینده شده بود.

اما برای برخی افراد، اضطراب خارج از اتاق خواب باعث ایجاد اختلال در عملکرد و روابط جنسی آنها می‌شود؛ چه این اضطراب ناشی از اختلال روحی روانی باشد و چه ناشی از استرس روزمره زندگی.

دبورا فاکس، مشاور مسائل جنسی در واشینگتن دی سی می‌گوید: افرادی که با اضطراب دست و پنجه نرم می‌کنند اغلب به سختی می‌توانند در آرامش باشند و این مساله توانایی آنها را برای تحریک جنسی کم می‌کند. این افراد بیشتر انرژی خود را صرف مدیریت اضطراب خود می‌کنند و همین مساله مانع از این می‌شود که از زندگی خود از جمله رابطه جنسی لذت ببرند.

اضطراب چگونه در بدن بروز می‌کند؟

کسانی که اضطراب را تجربه کرده باشند با علائم رایج آن آشنا هستند. ضربان تند قلب، نفس‌های سنگین‌تر و دلهره که خود را به صورت بیماری‌های گوارشی نشان می‌دهد. اما اضطراب مزمن می‌تواند موذی‌تر باشد. اضطراب مزمن می‌تواند خود را به صورت زودرنجی، افسردگی و میل کم جنسی نشان دهد و می‌تواند به طرق مختلف بر تحریک و عملکرد جنسی نیز تاثیر بگذارد.

به گفته دکتر کریستین لیلا، مشاور مسائل جنسی در چند ایالت آمریکا، اضطراب در مردان می‌تواند مانع گردش خون و در نتیجه بروز و حفظ نعوظ شود و در زنان می‌تواند باعث گرفتگی و سفت شدن ماهیچه‌های واژن و در نتیجه درد در زمان دخول شود. اضطراب می‌تواند در بروز ارگاسم نیز مشکل ایجاد کند.

در نقطه اوج، اضطراب بدن و ذهن را به گونه‌ای در اختیار می‌گیرد که شما را از جریان سکس منفک می‌کند. او می‌افزاید بسیاری از مراجعان مرد این پزشک دچار نوعی «پیشبینی‌ناپذیری روانی نعوظ» هستند. این به آن معناست که چنین معضلی تنها در زمان ایجاد رابطه جنسی با شریک زندگی‌شان اتفاق می‌افتد. این مردان به او گفته‌اند که دچار ترسی کنترل ناپذیر از امکان تکرار این معضل هستند؛ ترسی که به حمله عصبی در زمان آمیزش جنسی منتهی می‌شود. در فرآیند بروز این ترس، ترشح هورمون آدرنالین، جریان خون را از اندام جنسی برمی‌گرداند. به طور خلاصه اضطراب درباره اختلال در عمل جنسی به تحقق آن در واقعیت منتهی می‌شود.

ارتباط مشکل نعوظ با آدرنالین، دکتر پل گیتنز، یکی از اورولوژیست‌های (متخصص بیماری‌های کلیوی و مجاری ادراری تناسلی) شناخته شده در حوزه درمان بیماری‌های مقاربتی در آمریکا، را به این جمع‌بندی رسانده که باید قاطعانه نگاه و نحوه برخورد با مشکل نعوظ را تغییر دهیم.

گیتنز می‌گوید آدرنالین ماده شیمیایی ضد نعوظ است و نقشی بنیادین در پاسخ روانی به موقعیت‌های استرس‌زا دارد. او می‌‌افزاید: «وقتی مردان در انجام عمل جنسی ناموفق هستند یا دچار اضطراب به علت تجربه‌های شکست پیشین در انجام موفقیت‌آمیز آن می‌شوند، آدرنالین به سرعت ترشح و جریان خون لازم برای نعوظ را از اندام جنسی دور می‌کند. اصطلاح «مشکل روانی نعوظ» اتهام را متوجه مردان می‌کند. من ترجیح می‌دهم آن را مشکل نعوظ ناشی از آدرنالین بنامم.»

هر چه عامل مشکل نعوظ باشد، راه‌های مختلفی برای پرداختن به آن و رسیدن به یک زندگی جنسی رضایت‌بخش وجود دارد.

مشکل را تشخیص دهید و آن را بپذیرید

افرادی که نسبت به رابطه جنسی اضطراب دارند معمولا از اجتناب از رابطه جنسی به عنوان یک مکانیزم مقابله‌ای استفاده می‌کنند. اما این رویکرد تنها مساله را مشکل‌تر می‌کند. 

پاپالاردو می‌گوید: «اضطراب جنسی در خارج از اتاق خواب فشار زیادی را به رابطه زوج‌ها وارد می‌کند. این مشکل می‌تواند به همه رابطه آسیب برساند و باعث شود زوج‌ها ناگهان در مورد مسائلی که به طور معمول باعث ایجاد اختلاف میان آنها نمی‌شود با هم درگیر شوند.»

به گفته او، یکی از بیماران به قدری نگران از دست دادن نعوظ در حین رابطه جنسی بود که از برقراری ارتباط جنسی با دوست دخترش اجتناب می‌کرد و حتی از گرفتن دست او و یا تمجید از زیبایی او پرهیز می‌کرد زیرا از اینکه دوست دخترش این کارها را به معنای دعوت به برقراری رابطه جنسی تعبیر کند هراس داشت.

در نتیجه دوست دختر او احساس ناخواسته بودن می‌کرد، در حالی‌که او همیشه نسبت به دوست دخترش کشش جنسی داشت و این بسیار از واقعیت دور است. او همیشه فکر می‌کرد که هر تلاشی برای برقراری رابطه جنسی محکوم به شکست است؛ [زیرا او هرگز نمی‌تواند به نعوظ برسد]. از طرفی به این دلیل که حرف زدن درباره سکس از نظر او شرم‌آور بود، هرگز در این باره با دوست دخترش صحبت نمی‌کرد تا دلیل واقعی پرهیز از سکس را برای او روشن کند.

درباره مشکل خود حرف بزنید

بسیاری از افراد صحبت کردن در مورد رابطه جنسی را ناخوشایند می‌دانند، اما حرف زدن در این باره کلید حل مشکل است و دیدن یک متخصص می‌تواند به تسهیل گفت‌وگوها کمک کند.

تارا گالئانو، مشاور مسائل جنسی و موسس مرکز سکس درمانی بولدر کلرادو می‌گوید: «وقتی زوج‌هایی که از اضطراب رنج می‌برند به من مراجعه می‌کنند، من به آنها می‌گویم که در مورد روابط جنسی خود خارج از آن صحبت کنند؛ صحبت کردن در این باره در خارج از اتاق خواب اغلب مسئولیت و انتقاد کمتری به همراه دارد.

او می‌افزاید: «من از زوج‌ها می‌خواهم که وقتی [در حین رابطه جنسی] یکی یا هر دو دچار اضطراب ‌می‌شوند، با هم توافق کنند چگونه با آن برخورد کنند و این روش‌ها را بنویسند.»

در لحظه باشید

به زبان ساده ذهن‌آگاهی یعنی بودن در لحظه بدون هیچ قضاوتی.

ایوان فولبرات، متخصص مسائل جنسی می‌گوید:« ذهن‌آگاهی بهترین راه مقابله با اضطراب جنسی است. زیرا با دعوت از شما برای بودن کامل در اینجا و در این لحظه، نگرانی درباره وقوع اتفاقات ناخوشایند را برطرف می‌کند.»

به جای اینکه درباره این فکر کنید که روش درست یا غلطی برای احساس کردن و طرز تفکر وجود دارد با ذهن‌آگاه بودن در لحظه، پذیرش را تمرین می‌کنید که این در نهایت استرس را کم می‌کند؛ به جای اینکه ذهن شما درگیر گذشته یا آینده باشد ذهن شما از آگاهی بودن در همان لحظه پرمی‌شود.

فولبرایت توصیه می‌کند: «یکی از راه‌های تقویت ذهن‌آگاهی، انجام تمرینات تنفسی به عنوان بخشی از نوازش‌های پیش از سکس است. این کار به افراد کمک می‌کند تا از زندگی پرمشغله خود رها و به فضایی لذت بخش‌تر و راحت‌تر بیایند و توجه خود را به لحظه متمرکز کنند.»

تمرکز روی حس‌های اعضای بدن [حین رابطه جنسی] نیز کمک کننده است.

جوان باگشاو، مشاور مسائل جنسی که در کالج مونتگمری در مریلند تدریس می‌کند می‌گوید: «وقتی به چیزی توجه می‌کنید بخش کورتکس مغز را به کار می‌گیرید که کارش فکر کردن و پردازش اطلاعات است و این خیلی جذاب و سکسی به نظر نمی‌آید، اما وقتی توجه خود را بر حس‌های بدن خود معطوف می‌کنید می‌توانید این حس‌ها را بدون هیچ قضاوتی تجربه کنید زیرا بخش دیگری از مغز را به کار می‌گیرید.»

اگر متوجه شدید که در حین رابطه جنسی بیش

از حد فکر می‌کنید، سعی کنید در مورد سکس خیال‌پردازی کنید. تمرکز بر خیال‌پردازی و حس‌هایی که در تخیلات خود دارید به شما کمک می‌کند تا در حین رابطه جنسی از مشغله‌های ذهنی رها و بر حس‌هایی که در بدن خود دارید متمرکز بمانید.

خود را از فشار رها کنید

نگران نعوظ یا ارگاسم نباشید، حتی در صورت امکان برای مدتی آن را فراموش کنید. 

راشل نیدل، مشاور روابط جنسی در فلوریدا توصیه می‌‌گوید: «وقتی روی هر یک از این دو یا روی هر دو متمرکز باشید، احتمال نعوظ یا ارگاسم کمتر می‌شود. با اینکه که طرفدار پر و پا قرص ارگاسم هستم، رابطه جنسی عالی مستلزم این نیست که به ارگاسم برسید. اجازه ندهید اضطراب بر تحریک جنسی شما غلبه کند. با انجام برخی کارها می‌توانید اطمینان حاصل کنید که زندگی جنسی شما پایان خوشی داشته باشد.»